| Omschrijving |
|---|
|
De Zeumer 2001-4 Blz. 2 Van de Redaktie. Blz. 3 Programma. Blz. 4 Jaarboek Maas- en Swalmdal. Blz. 7 Monumentenzorg in Belfeld. Blz. 12 De Keizer. Blz. 14 Archiefonderzoek. Blz. 17 Kaldenkerker glaskramer verdronk in de Aalsbeek. Blz. 21 Zomer een bidprentje. Blz. 22 Belfeld 100 jaar geleden. Blz. 23 De Proof. Blz. 24 Een lastige familie. |
| Tekst |
|---|
|
werkgroep archeologie met de archeologe die deze kaart moet vervaardigen een ’werkbezoek' aan Belfeld gebracht, waarbij een aantal archeologische terreinen werd bekeken. Wellicht wordt de werkgroep archeologie van onze vereniging in de toekomst ingezet om door middel van een aantal proefsleuven nadere bijzonderheden over enkele archeologische objecten te verzamelen. Het is echter wel zaak om de vinger aan de pols te houden want deze archeologe is slechts tijdelijk in dienst en Venlo beschikt dus nog niet over een 'eigen' stadsarcheo- loog. Een zaak die al langer de aandacht van de heemkundevereni- ging heeft is het zogenaamde reconversiegebied van Janssen- Dings in Belfeld. Dit industrieterrein zal binnen enkele jaren bestemd worden voor woningbouw. Jammer genoeg gaan der- gelijke nieuwbouwplannen vaak gepaard met totale sloop van alle bedrijfsgebouwen. Dat zou jammer zijn want Janssen- Dings heeft inmiddels een 110-jarige geschiedenis en in deze periode zijn vele, interessante bouwwerken verwezenlijkt. In de ogen van de heemkundevereniging zouden enkele elemen— ten van de fabriek in de bouwplannen behouden moeten blijven. Daardoor ontstaat ook een gevarieerder bouwplan, dat mede daardoor aan kwaliteit kan winnen. De eigen identiteit van Belfeld is niet echt gebaat bij alweer een volgende nieuw- bouwwijk zonder binding met de plaatselijke geschiedenis. Deze zienswijze heeft de heemkundevereniging kenbaar gemaakt aan het gemeentebestuur van Venlo met het verzoek om een onderzoek naar de monumentale waarden van het ter— rein. Daaraan is gevolg gegeven want door de gemeente is opdracht gegeven aan het Monumentenhuis Limburg om een rappOrt op te stellen van het fabrieksterrein. Dit inmiddels in een concept—versie verschenen rapport geeft een waardeoor- deel van de bouwkundige elementen op het terrein en sugges— ties voor verder onderzoek. Enkele bouwdelen uit de late 199 eeuw hebben vanwege hun onderlinge samenhang een grote bouwkundige en historische waarde. De gemeente heeft toegezegd dat ze in een onderhoud met de heemkundevereni— |
|
Janssen—Dings, de zogenaamde blauwe fabriek uit 1948. (foto's: R. Veelders) 10 |
|
ging over deze zaak zal overleggen om te bezien wat de mogelijkheden (voor behoud) zijn. Maas- en Swalmdal heeft bovendien de dorpsraad van Belfeld verzocht om haar mening over dit onderwerp kenbaar te maken, zodat mogelijk een breder draagvlak voor onze opvatting wordt verkregen. Verder heeft de heemkundevereniging kennis genomen van de voorgenomen opknapbeurt van het oude kerkhof in Belfeld. In een brief aan het kerkbestuur, dat eigenaar is van dit kerkhof aan de Urbanusstraat, heeft de vereniging een aantal zaken aangeroerd waarmee rekening moet worden gehouden bij die opknapbeurt. Zo bevat het kerkhof een aantal monumentale grafkruizen, lag op het kerkhof de oudste parochiekerk, waar— van resten (fundamenten) nog aanwezig kunnen zijn en zou de oude orientatie op de voormalige ingang (waarvan de twee poortpilaren nog aanwezig zijn) weer hersteld moeten worden. Deze redenen en de aanwezigheid van het hardstenen kerk- hofkruis uit 1852 zijn de motivatie om dit kerkhof op de hierboven genoemde lijst als gemeentelijk monument voor te dragen. Het kerkbestuur heeft toegezegd ons van de toekom- stige ontwikkelingen op de hoogte te houden. Tot slot zal binnenkort bij het gemeentebestuur Venlo erop worden aangedrongen om bij de toekomstige ontwikkeling van het nieuwe sportpark in het Bakenbosgebied rekening te houden met eventueel aanwezige archeologische waarden. De hoge ligging van het terrein zuidelijk van de Aalsbeek is bij uitstek een reden om hier mogelijke prehistorische nederzet- tingssporen te verwachten. Bovendien ligt hier het tracé van de zeer oude Veeweg, die o.a. de voormalige grens tussen Tegelen en Belfeld, tevens tussen de hertogdommen Gelre en Gulick markeerde. Deze zandweg is opgenomen op de door de provincie Limburg uitgegeven waardekaart met cultuurhis- torische Iandschapswaarden. Behoud van het wegtracé is derhalve wenselijk. Namens het bestuur, Twan Ernst 11 |
|
_—_————-——-—'— De Keizer Ter bescherming van de privacy wordt en werd er in verslag— geving in de media vaak met initialen gewerkt. Thans, met steeds minder dorpen/buurten waar iedereen iedereen kent, zullen velen een aanduiding met initialen niet kunnen herleiden tot een bepaald persoon. Anders was het in 1897/1898. Kun je in een dorp als Belfeld met nog geen 1000 inwoners nog wel van privacy spreken als naast de initialen ook de bijnaam van betrokkene te lezen van? In onderstaand voorbeeld maakte de drager van de initiaal/bij- naam zich echter ’pas onlangs (bij mij) bekend’. Te beginnen met een bericht uit de Venloosche Courant van 31 juli 1897: Uit Belfeld wordt gemeld: Als een curiositeit, dient te worden gemeld, dat zekere H., de z.g. "keizer" dezer gemeente, jl. Maandag in een café onder het drinken van een stevig glas bier een buitengewonen eetlust gevoelde. Juist op dat ogen- blik kwam in het café een visscher, die een flinke paling van plm. V2 KG had gevangen. De hongerige keizerlijke majesteit at dezen visch "met huid en haar" op, waarna nog i V: KG vleesch volgde. Het onbegrijpelijke was dat ZM nog met honger huiswaarts keerde. De achternaam H. levert in Belfeld uiteraard nog geen uitsluit- sel op over de vraag met wie we hier te maken hebben; Vervolgens in dezelfde krant 9 april 1898: De marechaussees van Reuver hebben zekeren H.H. bijge- naamd ’Keízerke’ en wonende te Belfeld, gevankelijk naar Roermond overgebracht, die in staat van dronkenschap op zijne vrouw een geweerschot loste... (zie ook: Belfeld 100 jaar geleden in De Zeumer 1998-2). Dat is al iets beter, alhoewel er nog steeds een aantal poten— tiële kandidaten zijn. 12 |
|
De oplossing vond ik onlangs bij het doornemen van de von— nissen van de kantonrechter te Venlo over het 1e halfjaar 1898. Op 6 mei 1898 moet Heinrich Huijs, geboren 1871 te Kalden— kirchen en bijgenaamd 'de Keizer’, voor de kantonrechter te Venlo verschijnen. Als herbergier te Belfeld had hij op 27 maart zijn herberg niet gesloten ’s avonds tussen 11 en 4 uur. Volgens het proces verbaal van veldwachter Emans was de herberg namelijk om 11 ‘A uur (l) nog open en bevonden zich daar de volgende personen: Hubert Reijnders, Cornelis Puts, Josephus Arnoldus Nicolaas Verweij, Leonard Hubertus Sleeven, Gerardus Thissen en Arnold Jacob Jacobs. 'De Keizer’ wordt hiervoor beboet met f 0,50 of 1 dag hechtenis. Naar het waarom Hendrik of Heinrich Huijs 'het Keizerke’ of 'de Keizer’ genoemd werd, valt, althans voor mij, nu slechts te gissen. Wellicht is er onder de lezers iemand die het ant- woord weet. Van ’de Keizer’ is mij verder het volgende bekend: - zoon van Andreas Huijs en Anna Maria Clemens; — huwt 1897 in Belfeld met Wilhelmina van der Biesen, geboren te Swalmen; - uit dit huwelijk 1 kind te Belfeld; - vertrek 1899 naar Speldorf, Duitsland; - in een notarisakte uit 1907, bij de verdeling van de nala- tenschap v.d. Biesen, is Huijs machinist te Düsseldorf. Wim Hoezen 13 |