| Omschrijving |
|---|
|
Toelichting beschermd dorpsgezicht door het Gelders Genootschap. In opdracht van gemeente Beesel. |
| Tekst |
|---|
|
Beschermd dorpsgezicht Beesel • De hoofdrichting van de verkaveling, hoofdzakelijk haaks op de Kerkstraat. • De relicten van het oude kerkpad in het Spick, dat ooit eindigde aan de Huilbeekweg in Ouddorp. • De wegen aan weerszijden van de Huilbeek: Het Spick en de Beekstraat. Kern Beesel • De stervormige veelsprong tussen de Kerkstraat, Mgr. Theelenstraat, Bakheide, Burg. Janssenstraat en St. Antoniusstraat. • Vorkvormige aansluitingen op de hoeken Mgr. TheelenstraatSint Jorisstraat en Nieuwstraat-Hoogstraat. • De linde op het driehoekige pleintje bij de aansluiting van de Sint Jorisstraat op de Mgr. Theelenstraat. Kasteel Nieuwenbroeck en omgeving • De ligging van Kasteel Nieuwenbroeck aan de Huilbeek. • De omgrachting van het kasteelterrein en de opbouw van het terrein met woonhuis en poortgebouw. • Diverse langgevelboerderijen in Ouddorp nr 2 uit 1930, 20 uit 1858 (gemeentelijke monumenten). Kern Beesel • Café De Troubadour op de hoek Ruys van Splintersingel en Burg. Janssenstraat (rijksmonument). • Woonhuis ‘De Mortel’ aan Burg. Janssenstraat 1-3 uit begin achttiende eeuw, verbouwd tussen 1910 en 1940. Dit gebouw heeft net als enkele andere gebouwen uit de periode 18001900 twee bouwlagen, weinig raamoppervlak, hoge gootlijn en geen overstek (gemeentelijk monument). • Diverse langgevelboerderijen uit de negentiende eeuw aan de Mgr. Theelenstraat nrs. 1-3, 19 (1820) (gemeentelijke monumenten). • Schoolmeesterswoonhuis aan Mgr. Theelenstraat nr 12 uit 1910 (gemeentelijk monument) en woonhuizen aan Markt 12A-13 met agrarische oorsprong uit 1800-1900 (gemeentelijk monument). • Raadhuis aan Markt 1 uit 1876 (gemeentelijk monument). • Kerk aan Kerkplein 2 uit 1842 en 1932 (gemeentelijk monument). • Boerderij aan Kerkstraat 20 uit 1925 (gemeentelijk monument). • Voormalige St. Jozefschool aan Burg. Janssenstraat uit 1884 (gemeentelijk monument). • Transformatorhuisje op de hoek van de Mgr. Theelenstraat en de Ruys van Splintersingel uit 1919 (gemeentelijk monument). • Lieve Vrouwe van Beesel Mariabeeld aan Mariaplein uit 1943 (gemeentelijk monument). • Diverse panden gebouwd in de Delftse school-stijl, mede bepalend voor het waardevolle bebouwingsbeeld. Kasteel Nieuwenbroeck • De historische buitenplaats Kasteel Nieuwenbroeck met zestiende-eeuws edelmanshuis en bijgebouwen van recenter datum. (rijksmonument, met uitzondering van de als gemeentelijk monument aangewezen veldkapel uit 1910). 4.3 Bebouwingsbeeld Met betrekking tot het bebouwingsbeeld zijn van belang: Algemeen • Het algemene beeld, namelijk vrijstaande gebouwen veelal van één bouwlaag en maximaal twee bouwlagen met kap, gebouwd met donkere baksteen, met pannen bedekte zadeldaken zonder overstek en met een rand met siermetselwerk onder de goot, vaak - maar niet uitsluitend met de nokrichting evenwijdig aan de weg. Ouddorp • De voormalige pastorie aan Ouddorp 8 uit 1770 (gemeentelijk monument). • Kerkhof Ouddorp met muur uit 1697 (gemeentelijk monument). Gelders Genootschap, augustus 2009 31 |
|
Beschermd dorpsgezicht Beesel Afb. 4.1 Gemeentelijke monumenten (lichtblauw) en Rijksmonumenten (donkerblauw) Gelders Genootschap, augustus 2009 32 |
|
Beschermd dorpsgezicht Beesel 5 BEGRENZING onderlinge aansluitingen van Ouddorp, Ohe Broekerveldweg, Het Spick en de Huilbeekweg en sporen van kleiafgraving. Noordoost-, oost- en zuidzijde Vanaf de aansluiting van de Huilbeekweg op de Beekstraat ligt de grens langs de oostzijde van de Beekstraat in de richting van de Sint Jorisstraat. De vorkvormige aansluitingen van de Sint Jorisstraat en Hoogstraat-Nieuwstraat op de Mgr. Theelenstraat liggen met de omringende bebouwing binnen de omgrenzing. De grens van het beschermd dorpsgezicht volgt daarom de achterste perceelsgrenzen van de bebouwing aan de noordzijde van deze vorkvormige aansluitingen. Vanaf het perceel in de hoek tussen de Hoogstraat en Nieuwstraat ligt de grens langs de noordzijde van de Nieuwstraat tot aan de Kasteellaan. Verder ligt de grens langs de oost- en zuidzijde van de Kasteellaan en volgt dan verder de westzijde van de Bakheide in noordwestelijke richting. 5.1 Uitgangspunten Uitgangspunt bij de keuze van de begrenzing is dat deze zodanig gekozen dient te worden dat de karakteristieke hoofdelementen van de opbouw van Beesel zoveel mogelijk daarbinnen zijn gelegen en dat de eerder beschreven waarden zo goed mogelijk geborgd kunnen worden. Het beschermd dorpsgezicht omvat derhalve de oude kern van Beesel (markt e.o.), Ouddorp, Kasteel Nieuwenbroeck en omgeving, alsmede het open gebied (het Spick) tussen de Kerkstraat en Beekstraat met de daar doorheen stromende Huilbeek. Daarbij is voorts zoveel mogelijk gestreefd naar een logische grens, die zowel in het veld als op de kaarten herkenbaar is. De grens volgt daarom zoveel mogelijk perceelsgrenzen en wegen die ook zelf binnen de omgrenzing vallen. De precieze begrenzing is vastgelegd op de bij de aanwijzing behorende begrenzingskaart. Zuidwestzijde Aan de zuidzijde van de dorpskern is de grens zo gekozen dat het eerste deel van de Burg. Janssenstraat, tot en met Huis de Mortel en de daarbij horende tuin, de oude jongensschool en de leemkuil ‘Mortel’ binnen de omgrenzing vallen. Vanaf de Burg. Janssenstraat loopt de grens voorts achter het Mariaplein langs, over de Sint. Antoniusstraat en voorts langs de zuidzijde van het Kerkpad naar het oude kerkhof van Ouddorp. Voorbij het oude kerkhof, loopt de grens over de kavelgrenzen naar de kruising Kerkweg-Zandkuilweg. Ten westen van de Kerkweg sluit de begrenzing via de westkant van de dijk aan op de Maasoever. 5.2 Toelichting op de precieze begrenzing West- en noordwestzijde De westelijke grens van het beschermd dorpsgezicht Beesel ligt aan de Maasoever ten westen van Ouddorp, voorts langs de noordoostzijde van de Ervenweg (die zelf binnen de omgrenzing ligt) tot aan de weg genaamd Ouddorp. Van daaraf langs de noordwestzijde van de weg tot voorbij het bosje in de hoek tussen de Ohe Broekerveldweg, Het Spick en de Huilbeekweg. Voorts om het bosje heen richting de Huilbeekweg en verder langs de noordwestzijde van deze weg tot aan de Beekstraat. Aldus wordt de samenhang tussen het dorp en de landschappelijke onderlegger in zijn geheel meegenomen, inclusief de relatie met de Maas , de karakteristieke vorkvormige Gelders Genootschap, augustus 2009 33 |
|
Beschermd dorpsgezicht Beesel Gelders Genootschap, augustus 2009 34 |
|
Beschermd dorpsgezicht Beesel 6 WAARDERING (motivering) Bij de motivering voor de aanwijzing van Beesel als beschermd dorpsgezicht wordt onderscheid gemaakt tussen stedenbouwkundige en cultuurhistorische waarden. Criteria waarvan gebruikt wordt zijn o.a. samenhang, herkenbaarheid, kenmerkendheid, zeldzaamheid, gaafheid, ouderdom en authenticiteit. Stedenbouwkundige waarde Beesel en Ouddorp zijn van hoge stedenbouwkundige waarde omdat zij samen een fraai en sterk samenhangend gebied vormen met een gaaf bewaard gebleven en duidelijk herkenbare ruimtelijke opbouw. Beesel en Ouddorp zijn tevens waardevol op grond van de hoogwaardige kwaliteit van een groot deel van de bebouwing (monumenten) en hun groepering in relatie tot de ruimtelijke opbouw van het gebied. In deze opbouw spelen ook de groenstructuren rondom het kasteel Nieuwenbroeck, het dal van de Huilbeek en verschillende open groene ruimten een belangrijke rol. Cultuurhistorische waarde Beesel en Ouddorp zijn van hoge cultuurhistorische waarde op grond van de afleesbaarheid van de ontstaans- en ontwikkelingsgeschiedenis die kenmerkend is voor de Maasoeverdorpen in Midden-Limburg. Gelders Genootschap, augustus 2009 35 |