| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2008-3 Blz. 2 Jaarprogram m a 2008,wandelingen en themarondleidingen Blz. 3 De vereniging (HVMS) Blz. 4 Eerste lustrum dorpsgidsen Blz. 4 Archeologische sporen Blz. 5 Fabrieksloods moest worden verplaatst Blz. 6 De vereniging (M H VS) Blz. 7 De mening van … (9) Blz. 7 Kroniek, april, mei en juni 2008 Blz. 10 Uit de oude doos Blz. 11 Pijlen boog Blz. 12 Flora en fauna (17) Blz. 13 Van hot nao haar door 't Zjwaams Waordebook (10) Blz. 14 Jos Habets - over kleding in Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
IN H OU D JA A R GA N G 28 - 2008 Blz. 2 Jaarprogram m a 2008, w andelingen en them arondleidingen Blz. 3 De vereniging (H VM S) Blz. 4 Eerste lustrum dorpsgidsen Blz. 4 A rcheologische sporen Blz. 5 Fabrieksloods m oest w orden verplaatst Blz. 6 De vereniging (M H VS) Blz. 7 De m ening van … (9) Blz. 7 Kroniek, april, m ei en juni 2008 Blz. 10 U it de oude doos Blz. 11 Pijl en boog Blz. 12 Flora en fauna (17) Blz. 13 Van hot nao haar door 't Zjw aam s W aordebook (10) Blz. 14 Jos H abets - over kleding in Sw alm en Blz. 15 Belfeldse w erkgroep voor kruisen en kapellen? Blz. 15 Euver aektesse en anger hagedisse Blz. 17 Cultuurhistorische landschapselem enten in Belfeld (1) Blz. 19 In de dertiger jaren geen St. M aartensvuur in Reuver en Beesel Blz. 20 Sjeem Blz. 21 Briefvervoer in Beesel (1) Blz. 24 En toen trok de processie … Blz. 27 Even rust in de kapel Blz. 27 H erdruk Zjw aam s W aordebook Blz. 28 A anw insten Blz. 28 Boeken Foto's: Sandra Geerlings H ans Sim ons Pierre van Lier H enk H eijnen Loek Sim ons Fons Nijssen Tw an Ernst A rchief M H VS A rchief Sjra Vintcent Privé archief J. Ickenroth N O. 3 blz. 4 blz. 2,3,8,9,11,12,13,14,16,19,20,26 blz. 5 blz. 7 blz. 8 blz. 8,9 blz. 15,18 blz. 10,14,28 blz. 5,27 blz. 21-24 1 |
|
JA A R PR OG R A M M A 2008 H eem kunde Vereniging M aas- en Sw alm dal (H V M S) en M ilieu- en H eem kunde Vereniging Sw alm en (M H VS) (onder voorbehoud, nadere publicaties in 't Zjw aem ke en 't Gazetje) 12 oktober H VM S W andeling naar het voorm alige Britse M unitiedepot verzorgd door onze nieuw e w erkgroep Gidsen M unitiedepot in sam enw erking m et IVN afdeling de Steilrand 25 oktober M H VS/H VM S Nacht van de Nacht 1 novem ber M H VS Natuur doe dag Novem ber H VM S/M H VS Lezing over ruim telijke ordening en cultureel erfgoed, door Roy Denessen 16 novem ber H VM S Contactm iddag genealogie in verenigingslokaal te Reuver 26 decem ber M H VS/H VM S Kerstw andeling En verder… .. het program m a kan nog w orden aangepast. Verder staan er (onder voorbehoud) enkele kleine excursies op het program m a. Te zijner tijd kom en w e hier op terug. W A N D ELIN G EN SW A LM DA LG ID SEN 2008 (deze w andelingen w orden georganiseerd door Staatsbosbeheer en zijn niet gratis, nadere publicaties in 't Zjw aem ke en 't Gazetje) Zaterdag 11 oktober Voor de kinderen: paddenstoelen zoeken in het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 14.30 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 Sw alm en Vrijdag 14 novem ber (Nèt niet m eer) volle m aanw andeling in het Sw alm dal duur 2 uur, vertrek om 20.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 Sw alm en W oensdag 15 oktober Voor de kleintjes: Okki de eekhoorn in het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 14.30 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 Sw alm en Zondag 28 decem ber W interw andeling in het Groenew oud m et na afloop w arm e chocoladem elk, duur 2,5 uur, vertrek om 14.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 Sw alm en Zondag 19 oktober W andeling, rondleiding, proeverij en genieten van shii-takes, duur 3,5 uur, vertrek om 13.00 uur bij Pension Groenew oud, Groenew oud 8 te Sw alm en Zondag 26 oktober Paddenstoelen, bessen en andere vruchten van de H oltm ühle, duur 2 uur, vertrek om 14.00 uur bij café M ariahoef, Broekstraat 43 Belfeld Zondag 2 novem ber Schem erw andeling door het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 16.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 Sw alm en 2 |
|
D E V ER EN IG IN G - H EEM K U N D EV ER EN IG IN G M A A S- EN SW A LM DA L VA N A SSELT N A A R A SSEL Op 17 april hebben w e het College van Burgem eester en W ethouders van Roerm ond m iddels een brief verzocht om op de plaatsnaam borden in Asselt, de streektaalschrijfw ijze te veranderen in Assel zonder 't'. Enkele argum enten. Volgens de "Lies van Lim burgse plaats- en gem eintenam en in 't Lim burgs", opgesteld door Veldeke in 2002, is 'Assel' de juiste streektaalschrijfw ijze van Asselt. In de verantw oording van de keuze van plaatsnam en in streektaal-variant, staat dat som s naast een oude plaatsnaam een jongere variant gangbaar is. W anneer de jongere geheel hetzelfde is als de officiële Nederlandse naam , is ten behoeve van de lijst gekozen voor de oudere vorm . Volgens de richtlijnen van Veldeke had de naam Assel gebruikt dienen te w orden op de bebouw de kom borden van Asselt. De oude Asseltenaren gebruiken nog steeds de naam Assel. En dat is het enige criterium . Van oorsprong niet-Asseltenaren die nu in Asselt w onen en m ensen van buiten Asselt gebruiken vrijw el uitsluitend de naam Asselt. Dit legt bij vaststelling van de dialectnaam geen enkel gew icht in de schaal. Op 8 augustus heeft het College ons bericht dat aanvullend advies ten aanzien van ons voorstel is ingew onnen bij de Streektaalfunctionaris van het Bureau Streektaal Nederlands-Lim burg, de heer Ton van den W ijngaard en bij de redactie van het Zjw aam s W aordebook (M H VS). Op basis van de instem m ende adviezen heeft het college besloten dat 'Assel'een correcte schrijfw ijze is. A ls gevolg van dit besluit zal bij de reguliere vervanging van de bebouw de kom borden, de streektaal-schrijfw ijze Asselt vervangen w orden door 'Assel'. De naam Assel blijft dus behouden en daardoor een van die vele, cultuurhistorische elem enten die zo kenm erkend zijn voor ons m ooie M aas- en Sw alm dal. D E ZOEK TOCH T N A A R D E TW A A LF K LA PPER S … Na het opgaan van de Gem eente Sw alm en in de Gem eente Roerm ond, hebben w e een aantal pogingen gedaan om het fotoarchief van Sw alm en te kunnen raadplegen. Dit w as m et de overige spullen uit het oude Sw alm ense gem eentehuis naar Roerm ond verhuisd. M et de tijd steeg onze ongerustheid, het fotoarchief kon nam elijk binnen het gem eentelijke apparaat, niet w orden gelokaliseerd. Op het gem eentearchief w as de collectie in elk geval niet, zo verzekerde ons diverse keren de gem eentearchivaris. W e vinden het fotoarchief voor Sw alm en belangrijk cultureel erfgoed, en dat m ocht naar onze m ening niet langer, op een m ogelijk ondeugdelijke plaats zijn gedeponeerd en onttrokken aan de publieke toegankelijkheid. H et fotoarchief bleef in de achterliggende tw ee en een half jaar, onderw erp van gesprek m et am btenaren, op een gegeven m om ent m et een w ethouder en tot slot m et de burgem eester. W at w e ook deden, het haalde niets uit. Vreem d nietw aar? W e kregen zelfs het advies om een eigen onderzoek in te stellen door navraag te doen bij voorm alige am btenaren van de gem eente Sw alm en. Ten langen leste hebben w e op 2 juni j.l. het college dan m aar schriftelijk verzocht om de zoek geraakte fotocollectie, 'aan het licht' te brengen. W e hadden kennelijk de w ind m ee, w ant op 16 juni ontvingen w e een am btelijke m ail (!) w aaruit bleek dat het fotoarchief, bestaande uit tw aalf klappers m et foto's, w as ondergebracht in de archiefbew aarplaats van het stadsarchief. En verder berichtte m en: "Zeker is dat die klappers zich daar nog niet zolang bevinden. Nagegaan w ordt nog w aar die klappers zich sedert de verhuizing w el hebben 3 |
|
bevonden (als dit al na te gaan is) " Nog vreem der, nietw aar? Nadien hebben w e niets m eer vernom en. U it bovenstaande leiden w e tw eeërlei af. A llereerst dat de oude uitdrukking 'am btelijke m olens m alen langzaam ' kennelijk nog steeds actueel is. En tot slot m et een knipoog naar het them a, een positieve afronding van toch ietw at negatieve ervaringen. De fotocollectie valt vanaf juni voor alle belangstellenden gratis te raadplegen. Niet in de donkere kam er van Dam ocles, m aar in het gem eentearchief te Roerm ond. Lokatie: Sw alm erstraat 12, 6041 CX Roerm ond Openingstijden: M aandag t/m w oensdag: 9.00 - 17.00 uur Donderdag: 9.00 - 21.00 uur EER STE LU STR U M D OR PSG ID SEN Frans Geerlings Op 7 juni 2008 w as het 5 jaar geleden, dat de Beeselse dorpsgidsen van start gingen m et hun rondleidingen. Intussen hebben bijna 3.000 w andelaars deelgenom en aan de rondleidingen door de kern en de directe om geving van het kerkdorp. De negen dorpsgidsen kregen hun opleiding van am ateurhistoricus Frans Geerlings uit Beesel die zelf ook regelm atig op pad gaat m et een groep w andelaars. Geerlings w ist eerst vijf en enige tijd later nog eens vier gidsen door de opleiding te loodsen. De W erkgroep Dorpsgidsen Beesel w as de eerste jaren actief onder de vleugels van de Stichting Kernoverleg Beesel en H aar Toekom st. Op 1 januari 2007 w erd de overstap gem aakt naar de H eem kundevereniging M aas- en Sw alm dal. De Beeselse dorpsgidsen, staande v.l.n.r. Jan Ottenheim , W iek Thijssen, Paul Bloem en, Pierre Verstappen, Anny Geraets en Inge Sim ons. Zittend v.l.n.r. Loek Cam m aert, Frans Geerlings, Nelly Spee en Dré Bergs. ACH EOLOG ISCH E SPOR EN Pierre van Lier Vaak zijn activiteiten van onze voorouders nog zichtbaar in het heden. Natuurlijk: gebouw en, w allen en grachten e.d., die nu nog in het landschap aanw ezig zijn, zullen voor eenieder w el herkenbaar zijn. Er zijn echter ook veel activiteiten van onze voorouders die niet direct duidelijke inform atie geven, m aar die toch een invloed hebben of hebben gehad op het landschap. W e kunnen hierbij denken aan b.v. oude gebouw en zoals huizen, kastelen e.d. die afgebroken zijn. Vaak zitten van deze bouw w erken de funderingen nog in de grond. Om dat de w aterhuishouding hierdoor beïnvloed w ordt, w ijkt de plantengroei op deze plekken af van de groei op het overige gedeelte van het veld. M et luchtfotografie kunnen dan som s, in het juiste jaargetijde en m et het juiste licht, deze fundam enten zichtbaar w orden in de begroeiing. Oude w egen die lang gebruikt zijn hebben een hardere aangereden ondergrond en daardoor een andere w aterafvoer. Ook deze w egen zijn vaak op foto's zichtbaar. Een m ooi voorbeeld hiervan is de ontdekking van de Rom einse w eg in Sw alm en die op oude luchtfoto's zichtbaar w as. In 1986 heeft de archeologische w erkgroep van de H eem kunde Vereniging M aas- en Sw alm dal een onderzoek gedaan naar de vluchtschans in Beesel. Ik heb zelf ook aan deze opgraving m eegew erkt. H ierbij zijn de grachten en bastions getraceerd en in kaart gebracht. Ook zijn er 4 |
|
restanten gevonden van de ophaalbrug. Tijdens een w andeling in m ei 2008 van Sw alm en naar Beesel en w eer terug liepen w e over de Schansw eg en dus langs de plek w aar vroeger de schans heeft gelegen. H et w as voorjaar en alles w as groen en stond in bloei. H et viel m ij op dat er in de w ei w aar de schans heeft gelegen zoveel boterbloem en stonden (de eigenaar van de w ei zal er w el niet zo blij m ee zijn). De bloem en stonden precies op de plaatsen w aar vroeger de grachten van de vluchtschans w aren. Deze grachten zijn naderhand gevuld m aar de grond is anders en de gebieden zijn nog altijd iets lager. Ze zijn daardoor veel vochtiger w aardoor de boterbloem hier beter gedijt dan op het overige gedeelte van de w ei. Je kon zo m et een beetje fantasie de schans zien liggen. Op de Sm abers-kaart van 1781, zie bijgaand kaartje, is de schans nog duidelijk aangegeven. Op de foto van 2008 zijn de grachten en de bastions duidelijk te herkennen door de boterbloem en die hier w eelderig bloeien. De m eeste vluchtschansen, ook w el boerenschansen genoem d, zijn aangelegd in de 16de en de 17de eeuw. Ze w erden aangelegd door de bevolking op het platteland gedurende de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) om zich te bescherm en tegen rovende en plunderende soldaten en andere benden die het platteland onveilig m aakten. Een uitgebreid artikel over vluchtschansen kunt u vinden in het jaarboek van 1985. (Schansen, eens vluchtplaatsen voor de plattelandsbew oners tijdens de Tachtigjarige oorlog (1568-1648) door W . Luys). FA BR IEK SLOOD S M OEST W OR D EN V ER PLA ATST Sjra Vintcent In augustus 1929 m oest bij Gresw arenindustrie Teeuw en te Reuver een loods van de fabriek w orden verplaatst naar een ander gedeelte van het bedrijfsterrein. De directie kreeg een idee.... H et karw eizou m et m ankracht naar de nieuw e plaats van bestem m ing gesjouw d w orden. De dakpannen w erden van de loods gehaald, het personeel w erd op 13 augustus bij elkaar getrom m eld en toen de schouders er onder. H et lukte m et de nodige inspanning. De foto legt getuigenis af van de ontw ikkelde m ankracht. Een van de directieleden geeft de richting aan die de arbeiders, m et op hun schouders het karkas, m oeten volgen. 5 |