| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2009-3 Blz. 2 De vereniging Blz. 3 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2009 Blz. 3 Wandelingen Swalmdalgidsen 2009 Blz. 3 Jaarprogramma IVN De Steilrand 2009 Blz. 4 Open Monumentendag Swalmen zondag 13 september 2009: Op de kaart Blz. 5 De begraafplaats in Reuver Blz. 8 Kroniek van Swalmen, april ,mei en juni 2009 Blz. 9 Collectie Sjra Vintcent Blz. 10 Uit de oude doos Blz. 11 Herfsblaad Blz. 12 Van hot nao haar door 't Zjwaams Waordebook (14) Blz. 13 Flora en Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
IN H OU D JA A R GA N G 2 - 2009 Blz. 2 De vereniging Blz. 3 Jaarprogram m a M aas- en Sw alm dal en M H VS 2009 Blz. 3 W andelingen Sw alm dalgidsen 2009 Blz. 3 Jaarprogram m a IVN De Steilrand 2009 Blz. 4 Open M onum entendag Sw alm en zondag 13 septem ber 2009: Op de kaart Blz. 5 De begraafplaats in Reuver Blz. 8 Kroniek van Sw alm en, april, m ei en juni 2009 Blz. 9 Collectie Sjra Vintcent Blz. 10 U it de oude doos Blz. 11 H erfsblaad Blz. 12 Van hot nao haar door 't Zjw aam s W aordebook (14) Blz. 13 Flora en fauna van Sw alm en (21) Blz. 14 U it het leven van onze voorouders Blz. 14 Tentoonstelling over Lim burgse Klokken Blz. 16 M ijn grootvader Blz. 18 Excursie naar Siegburg en Blankenberg Blz. 19 Oproep! Blz. 20 Draaksjtaeke 2009 Blz. 20 Gedicht over de klokken van de St. Lam bertuskerk Blz. 22 M ariakapel Geloo Blz. 24 Schenkingen Foto's aangeleverd door: H ans Sim ons A rchief H VM S Riky Sim ons Gerry Nijssen Piet van Buggunum Thei Derks A rchief fam . Joosten Jan Ickenroth H erm Geraedts Fons Nijssen M arjan Blom H enri Sm eets Pierre van Lier N O. 3 blz. 8, 9, 11, 13, 22, 23 blz. 10 blz. 4, 8 blz. 4 blz. 16, 17 blz. 18, 19 blz. 10 blz. 5-7 blz. 2 blz. 20 blz. 9 blz. 14, 15 blz. 9 1 |
|
D E V ER EN IG IN G Berichten uit het Bestuur In het bestuur zijn alle w erkgroepen vertegenw oordigd. Naast algem ene zaken w orden de verenigingsactiviteiten en de w erkzaam heden van de afzonderlijke w erkgroepen besproken. Van beleidsbeïnvloeding tot heem kundige ondersteuning aan m ensen en organisaties en van redactionele onderw erpen voor onze periodiek tot m ogelijke uitgaven van boeken. De rubriek "Berichten uit het Bestuur" is een beknopte w eergave van besproken punten. H et is ondoenlijk om alle punten te beschrijven. Daarvoor bent u w elkom op de openbare bestuursvergaderingen, w aarin u over alle punten vrijelijk kunt m eediscussiëren. - 'Sw alm en op de kaart' w as het them a voor de M H VS tijdens de Open M onum entendag. In een prachtige tentoonstelling in het Atrium van het voorm alige gem eentehuis w aren de beroem de Sm aberskaarten tentoongesteld. Om streeks 1771 tot 1774 heeft de landm eter Sm abers in opdracht van de gem eente alle kadastrale percelen in beeld gebracht. Deze kaarten w erden verder toegelicht m et oude foto's van de gebieden en gebouw en die op de kaart staan. Veel situaties zijn nog vrijw el hetzelfde, w at betekent dat er qua landschap veel in Sw alm en behouden is gebleven. M eest duidelijke voorbeelden daarvan zijn de vele eigendom m en behorend bij kasteel H illenraad, de m eest constante factor in Sw alm en; van grote betekenis dus voor het behoud van landschap en cultuurhistorie. Veel bezoekers hebben genoten van deze tentoonstelling. Tijdens de eerstvolgende Open Dag van de vereniging zijn kopieën van de kaarten opnieuw te bew onderen. ties als gem eente, provincie en m onum entenw acht proberen w e te kom en tot een plan voor consolidatie. U itvoering van dat plan zou dan m et behulp van subsidie m oeten gebeuren. Daarnaast is ook steun van de eigenaar onontbeerlijk. H et zal nog w el een tijdje duren eer de plannen tot uitvoering kom en en het zalde nodige inspanningen kosten. M aar het is de m oeite w aard deze unieke ruïne nog eeuw en voort te laten bestaan. - Voorzitter Toine W uts heeft om gezondheidsredenen niet altijd de gelegenheid zich volledig op het bestuursw erk van de M H VS te richten. Daarom zal H erm Geraedts, vice voorzitter, de kom ende tijd het voorzitterschap w aarnem en. A ndere bestuursleden zullen ook taken verrichten, die Toine norm aal gesproken doet. Toine blijft w el gew oon als bestuurslid actief, alleen w at m inder actief dan voorheen. Gerard Jonkm an, Secretaris M ilieu- en H eem kundevereniging Sw alm en - In augustus is de houten bescherm ing rond de Naborch w eggehaald door Rijksw aterstaat. Dit ook op uitdrukkelijk verzoek van fam ilie de Guerre - W olff M etternich. De M H VS, tezam en m et de H eem kundevereniging M aas- en Sw alm dal hebben ook het initiatief genom en om te kom en tot consolidatie van de ruïne. De ruïne lijdt veel onder de klim op. De w ortels daarvan kom en in de voegen, w aarna deze afbrokkelen, w at verder verval tot gevolg heeft. Consolidatie van w at er nu staat, is de w ens van beide verenigingen. Géén opbouw m et antieke m aterialen van elders. Behouden, voor de lange term ijn, van w at er nu is. M iddels inzet van andere organisa- 2 |
|
JA A R PR OG R A M M A 2009 H eem kundevereniging M aas- en Sw alm dal en M ilieu- en H eem kunde Vereniging Sw alm en (onder voorbehoud, nadere publicaties in 't Zjw aem ke en 't Gazetje) 24 Oktober Oktober W andeling Nacht van de Nacht (gezam enlijke activiteit) Fietsexcursie over het voorm alig m unitiedepot verzorgd door w erkgroep Gidsen M unitiedepot (H eem kunde Vereniging M aas- en Sw alm dal) 15 Novem ber Genealogische contactdag (H eem kunde Vereniging M aas- en Sw alm dal) 15 Novem ber Open Dag in verenigingslokaal M H VS (M ilieu- en H eem kunde Vereniging) Novem ber Lezing 'Leven langs de M aas in de 16de en 17de eeuw ' door Raym ond Driessen (H eem kunde Vereniging M aas- en Sw alm dal Decem ber Lezing over gebrandschilderde ram en (gezam enlijke activiteit) 26 Decem ber Kerstw andeling (gezam enlijke activiteit) En verder… .. het program m a kan nog w orden aangepast. Er staan (onder voorbehoud) enkele kleine excursies op het program m a. Te zijner tijd kom en w e hier op terug. W A N D ELIN G EN SW A LM DA LG ID SEN 2009 (deze w andelingen w orden georganiseerd door Staatsbosbeheer en zijn niet gratis, nadere publicaties in 't Zjw aem ke en 't Gazetje) W oensdag 14 oktober Kinderactiviteit: paddenstoelen zoeken in het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 14.30 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en Zondag 15 novem ber Schem erw andeling door het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 16.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en Zondag 18 oktober W andeling, rondleiding, proeverij en genieten van shii-takes, duur 2,5 uur, vertrek om 13.00 uur bij Pension Groenew oud, Groenew oud 8 te Sw alm en Zondag 22 novem ber Zuurkool m et w orstw andeling, duur 3,5 uur, vertrek om 15.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en W oensdag 28 oktober Voor de kleintjes: Okki de eekhoorn in het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 14.30 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en D insdag 1 decem ber (Bijna) volle m aanw andeling, duur 2 uur, vertrek om 20.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en M aandag 30 oktober (Bijna) volle m aanw andeling in het Sw alm dal, duur 2 uur, vertrek om 20.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en Zondag 27 decem ber W interw andeling in het Groenew oud m et na afloop w arm e chocom el, duur 2,5 uur, vertrek om 14.00 uur bij café de Bos, Bosstraat 115 te Sw alm en JA A R PR OG R A M M A I.V.N . D E STEILR A N D 2009 Zondag 11 oktober Traditionele herfstw andeling m et M aas- en Sw alm dal, vertrek om 10.00 uur op de m arkt in Beesel Vrijdag 13 novem ber W ilde flora bekijken in onze om geving!, om 20.00 uur in Verenigingslokaal M aas- en Sw alm dal, kunstcentrum 'W illem Lim burg', Rijksw eg Reuver 3 |
|
OPEN M ON U M EN TEN DA G SW A LM EN - Them a: Op de kaart De M ilieu- en H eem kundevereniging Sw alm en heeft tijdens de laatste Open M onum entendag op zondag 13 septem ber Sw alm en w eer eens nadrukkelijk op de kaart gezet. Een zeer groot aantal bezoekers w ist de w eg te vinden naar het Atrium van het voorm alige gem eentehuis van Sw alm en. De unieke 235 jaar oude 'Sm aberskaarten' w aren een publiekstrekker. M enige vinger volgde de contouren op de kaarten, 'dao w oon ich', of 'die sjtraot lik noe angers' en 'dao lik landj w aat noe ouch nog in de fem ilie is, zelfs de naam sjteit d'r biej'. Daarnaast w as het voor veel bezoekers een feest van herkenning door de vele oude foto's, luchtfoto's en kadastrale kaarten. De collectie oude ansichten bracht veel Sw alm er m ensen w eer even terug in de oude tijd. En de m ooie video-presentatie w erd m et aandacht bekeken, 'röstig en sónger sjpiktakel' w as het com m entaar van een oudere bezoeker. M ocht u niet in de gelegenheid zijn gew eest deze tentoonstelling te bezoeken, of w ilt u graag nog eens zien hoe het alw eer w as? Dat kan, in het najaar houden w ij in ons verenigingslokaal aan de Stationsstraat w eer een inloopdag op zondag 15 novem ber 2009. Dan kunt u nog eens nagenieten van bovengenoem de tentoonstelling. A lleen zijn de originele kaarten van landm eter J. Sm abers dan al w eer veilig opgeborgen in het gem eentearchief van Roerm ond. M aar natuurlijk hebben w e gezorgd voor kopieën. Te zijner tijd zullen w ij u via een publicatie in het Zjw aem ke op de hoogte brengen van deze inloopdag. Een dankjew el aan alle belangstellenden: 'veur höbbe ós gaer inne kaart laote kieke'. 4 |
|
D E BEG R A A FPLA ATS IN R EU V ER Jan Ickenroth De oudste begraafplaats in de gem eente Beesel bevond zich rond de St. Lam berts Capelle op de Lam bertusheuvel. In 1771 schreven enkele ver- In 1833-1834 w erd in het centrum van Reuver een kerk gebouw d ter vervanging van de in 1830 gebouw de schuurkerk. Rondom de kerk w erd een kerkhof aangelegd, zoals duidelijk te zien is op tekening B. De ingangen bevonden zich aan de huidige Pastoor Vranckenlaan en op de plaats van de rechterm uur bevindt zich nu zo ongeveer de buitenm uur van het klooster. De eerste inw oner van Reuver die op dit kerkhof begraven w erd w as Louis Goossens, oud 18 m aanden, zoon van W illem Goossens en Catharina Bloem en, w oonachtig in Leeuw en. H et kerkhof zag er w aarschijnlijk uit als een kerkhof bij een Engelse kerk. H et w as begroeid m et gras, vandaar de bepaling in de gem eentew et dat er geen vee m ocht grazen (nog in 1892 m oest de nieuw benoem de koster, H . Denteneer, ervoor zorgen dat er geen vee gehoed w erd op het kerkhof) en het m ocht niet gebruikt w orden als bleek (voor het drogen van de w as). Graven w aren gratis, tenzij m en zelf een plaats w enste uit te zoeken. M onum enten of kruisen w aren zeldzaam (het plaatsen ervan kostte f 5,00, een w eekloon van een arbeider). In 1876 w aren er 2 m onum enten en w el voor pastoor Berden en voor de zoon van notaris Vogels. Ook het graf van Bernard Tim m erm ans w as herkenbaar (een kruis?). De graven m oesten door de fam ilie onderhouden w orden, zodat "zij dienden tot een bepaald sieraad van het kerkhof". In 1869 w erd door de gem eenteraad van Beesel n.a.v. de w et van 10 april 1869 een verordening vastgesteld m .b.t. het vervoeren en begraven van lijken en de bescherm ing van begraafplaatsen. Volgens die w et diende er in de gem eente een algem ene begraafplaats te zijn, die door de gem eente beheerd w erd. Eerst in 1872 kreeg de gem eente zijn eerste algem ene begraafplaats voor personen die noch in Beesel noch in Reuver op de bijzondere begraafplaatsen begraven m ochten w orden. H iertoe w erd een gedeelte van het bijzondere kerkhof in Beesel afgescheiden. In die tijd w aren er problem en m et de lijkenhuisjes. H iervoor w erden de brandspuithuisjes gebruikt. Beide lijkenhuisjes w erden afgekeurd, om dat ze in een slechte staat verkeerden. H et lijkenhuisje in Beesel bevond zich bovendien in de nabijheid van w oningen. Dit w as ongew enst Kaart M ulier 1662 tegenw oordigers van de inw oners van Leeuw en en Offenbeek in een verzoekschrift aan de bisschop van Roerm ond dat het kerkje "vorhin gew eest is de parochiale kerk van Beesel". In 1845 w erden bij opgravingen tijdens het opruim en van het puin van het M iddeleeuw s kerkje en de bouw van de oude kapel volgens G.M . Poell (Beschrijving van het H ertogdom Lim burg) "verscheidene m enschengeraam ten gevonden, onder w elke een van bijna 8 voet lengte". In de kantlijn van de eerste bladzijde van zijn boekje over de St.-Lam bertuskapel schreef pastoor J. Vrancken : "toen in 1899 voor de grondslagen der nieuw te bouw en kapel op de St. Lam bertusheu-vel de bodem w erd om gespit, vonden w ij er aloude op verschillende plaatsen bijna helem aal vergane doch nog goed te onderkennen beenderen der m enschen w aaruit o.i. genoegzaam blijkt dat er een parochiekerk heeft gestaan in overoude tijden, naderm aal de Reuverschen, ten eenm aal Beesel een parochiekerk had gekregen, te Beesel w erden begraven totdat anno 1834 Reuver tot een zelfstandig kerspel w erd verheven". Tijdens de w erkzaam heden rond de kapel in 2007 w erden ook nog enige beenderen gevonden, die nu begraven liggen bij het kruis achter het oude kapelletje. M en m ag er w el van uitgaan dat de oude St. Lam berts Capelle enige tijd als parochiekerk voor Beesel, Leeuw en en Offenbeek gebruikt w erd voor de bouw van een parochiekerk te Beesel. 5 |