| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2010-1 Blz. 2 De vereniging Blz. 2 Schenkingen aan onze vereniging Blz. 3 Werkgroep Kruisen en kapellen in 2009 Blz. 3 Kerstwandeling naar het Beesels Broek Blz. 6 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2010 Blz. 6 Wandelingen Swalmdalgidsen 2010 Blz. 7 Themarondleidingen 2010 werkgroep Dorpsgidsen Beesel Blz. 7 Jaarprogramma IVN De Steilrand 2010 Blz. 7 Uit en thuis Blz. 7 Oproep aan leden van de MHVS Blz. 8 De Natuurkalender Blz. 9 Kroniek van Swalmen, oktober, Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
IN H OU D JA A R GA N G 3 - 2010 Blz. 2 De vereniging Blz. 2 Schenkingen aan onze vereniging Blz. 3 W erkgroep Kruisen en kapellen in 2009 Blz. 3 Kerstw andeling naar het Beesels Broek Blz. 6 Jaarprogram m a M aas- en Sw alm dal en M H VS 2010 Blz. 6 W andelingen Sw alm dalgidsen 2010 Blz. 7 Them arondleidingen 2010 w erkgroep Dorpsgidsen Beesel Blz. 7 Jaarprogram m a IVN De Steilrand 2010 Blz. 7 U it en thuis Blz. 7 Oproep aan leden van de M H VS Blz. 8 De Natuurkalender Blz. 9 Kroniek van Sw alm en, oktober, novem ber en decem ber 2009 Blz. 11 Belfelds M aritiem erfgoed te zien in Rotterdam Blz. 12 De bruiloftsdag Blz. 13 U it de oude doos Blz. 14 Van hot nao haar door 't Zjw aam s W aordebook (16) Blz. 15 Lezing over 1000 jaar glasschilderkunst Blz. 18 U it het leven van onze voorouders Blz. 18 Dicht bij huis Blz. 19 A an de vertrekkende Lim burgers Blz. 20 Dierbaar oord Blz. 23 Processies in Reuver Blz. 25 Krokese Blz. 26 Oorlogsdagboek Christina M aria op het Roodt (1) Foto's aangeleverd door: A rchief M H VS Gerard van Niel P. Janssen Sandra Vergeldt-Cox Coen M esterom Riky Sim ons-Julicher A rchief Jan Ickenroth Thei Derks A rchief fam . Verstappen H ans Sim ons N O. 1 blz. 13, 19, 21, 22 blz. 11 blz. 24 blz. 2 blz. 17 blz. 15, 17 blz. 23, 24 blz. 25 blz. 12 blz. 3-5, 8-11, 16-18, 20-22, 25 1 |
|
D E V ER EN IG IN G M ilieu- en H eem kundeverening Sw alm en Jaarvergadering 2010 De leden van de M H VS hebben 26 februari j.l. de jaarlijkse algem ene ledenvergadering gehad. In de inhoudelijke terugblik over het afgelopen jaar stond de tentoonstelling m et de Sm aberskaarten en bijbehorende foto's centraal. Verder is er de afgelopen jaren grote continuïteit gew eest m et telkens w eer succesvolle activiteiten. De sam enw erking m et de H eem kundevereniging M aas- en Sw alm dal in de gezam enlijke periodiek w ordt door de leden als een succesvolle zaak beoordeeld, w aarbij voortzetting zonder m eer aan de orde is. aftredend en herkiesbaar. M et algem ene stem m en w erden beiden herkozen. In financiële zin is het jaar ook goed verlopen. Door de huisvesting in de w oning bij de M outfabriek zijn de huisvestingskosten voor huur en energie sterk verm inderd. De uitgave van tw ee boeken in 2008 w erkte ook nog financieel door in 2009. H et jaar is afgesloten m et een batig saldo. Deze verslaglegging is sum m ier; uitgebreide stukken zijn opvraagbaar bij de secretaris, Gerard Jonkm an, via g.jonkm an@ hetnet.nl of via 0475 - 503535. Ook kunt u terecht op onze w ebsite: w w w.m hvs.nl. Voor het nieuw e jaar is w eer een uitgebreid program m a van activiteiten gepresenteerd. Veel activiteiten w orden gezam enlijk door beide verenigingen georganiseerd. Gerard Jonkm an Secretaris M ilieu- en H eem kundevereniging Sw alm en Bij de bestuursverkiezingen w as Gerard Jonkm an, secretaris, aftredend en herkiesbaar. Ook Johanna Cox - Geraedts, bestuurslid, w as SCH EN K IN G EN A A N ON ZE V ER EN IG IN G - M uziekboekje - Cursus geneeskundige troepen - M uziekleer - schrift - Behandeling der w asch - J.W . Suyer-Landré A lles afkom stig uit de nalatenschap van Jo van Frien geschonken door m evr. L. Kuypers - A antekenschrift over de kw eek van bom en door J. Kuypers - idem m evr. L. Kuypers - Bronzen herdenkingskruis pastoor H uism an dhr. J. A lers - DVD m et opnam en van afbraak van de pastorie en de kerk op de H eide en de plaatsing van de noodklaslokalen - m evr. Dorssers - H eber - Collectie oude ansichtkaarten van Sw alm en dhr. M . van H eijster - Collectie bidprentjes - dhr. W . Perriëns - Collectie oude kadasterkaarten en een aantal luchtfoto's van Sw alm en - dhr. J. A lers - M anuel du m arié - A lexandre M artin, uitgegeven in 1828 te Parijs - afkom stig van Jeanne M arie Strens, geschonken door m evr. P. Peat - A ls de klokken zw ijgen resteert de herinnering, de H . Geestparochie in Roerm ond - dhr. Fr. van Avesaath - Ik w as kind in de oorlog en… .. U itgave: Koninginnevereniging M akkum 2005 - H et rechte spoor - Verenigingsblad St. Raphaël 1941 - A rtikel over H illenraad - dhr. G. M esterom 2 |
|
W ER K G R OEP K R U ISEN EN K A PELLEN IN 2009 De w erkgroep is onderdeel van de H eem kundevereniging M aas- en Sw alm dal. A l vele jaren onderhoudt, restaureert en repareert deze groep de kapellen en kruisen in Beesel en Reuver. In totaal 16. De groep, bestaat al vele jaren uit 5 personen, die m et kw ast, verf, troffel, cem ent en schuurpapier de kruisen en kapellen op orde houd. H et standpunt van de groep is dat, als m en ieder jaar w eer alle voorkom ende m ankem enten bijw erkt, het totaal aan w erk w el m eevalt. H et is nu eenm aal zo dat ze jaar in jaar uit altijd van w eer en w ind te lijden hebben. Eens per jaar, m eestal in het voorjaar, is er een inspectie van alle kruisen en kapellen, sam en m et tw ee am btenaren van de gem eente. Na de inspectie w ordt hiervan een rapport opgem aakt, w aarna de vrijw illigers w eer aan de slag kunnen om de diverse gebreken te herstellen. In 2009 w erden aan 12 van de in totaal 16 kruisen en kapellen gebreken geconstateerd. H ier is een grote reparatie bij, nam elijk het vervangen van het houtw erk en de dakbedekking van het kruis aan de H oogstraat in Beesel. Begin 2010 zal dit vernieuw d w orden. H et hele jaar door w orden regelm atig de diverse kapellen voorzien van een voorraad pitjes voor de bezoekers en w orden de diverse offerblokken geleegd. De offergelden w orden uitsluitend gebruikt voor de aanschaf van m aterialen voor reparaties. In 2009 zijn er geen inbraken gepleegd, dit in tegenstelling tot 2008 toen de w erkgroep de schades van 4 inbraken m oest herstellen. K ER STW A N D ELIN G Tw eede Kerstdag staat traditiegetrouw de kerstw andeling op het program m a. Vorig jaar had Gerard Jonkm an m e al gevraagd m ee te gidsen. De w andeling zou naar het Beesels Broek gaan en zelfs een echt hoogtepunt kennen volgens de aankondiging in 't Zjw aem ke. Daags tevoren had ik m et Gerard de w andelroute voorgefietst over de bevroren sneeuw laag. A an de start bij Sjtiene Nelke groeide de groep gestaag. Tegen tw ee uur stonden w e er m et een groep van een dikke 80 personen. W e w andelden richting fietsbrug. Op de fietsbrug w erd de groep gesplitst; een deel ging m et Gerard en H enri m ee. De rest ging m et W iel en m ij m ee. W iel Luys zou de historische achtergrond voor zijn rekening nem en. Onder aan de fietsbrug vertelde W iel over de schans in het Schoolbroek. De naam Schoolbroek heeft verm oedelijk iets te m aken m et 'schuilen'of zich verstoppen. H ier lag de schans van Sw alm en. Einde 16e en begin 17e eeuw (Tachtigjarige Oorlog) stond de bevolking in deze streken voortdurend bloot aan plunderingen van vreem de troepen en legerbendes. De bedreigde bew oners m aakten schansen om zich te verdedigen, liefst op afgelegen en m oeilijk bereikbare terreinen, zoals in m oerasgebieden. Een schans w as om ringd door een w atergracht en een aarden w al m et paalw erk en takkenbossen versterkt. Binnen de schans stonden houten huisjes, w aarin de dorpsbew oners m et hun vee en hun bezittingen konden vluchten. Door w eerbare m annen, die om de beurt de w acht betrokken, w erd de schans verdedigd. De schans kun je niet m eer zien. Een deel ligt nu onder de fietsbrug. Van daaruit w andelden w e verder langs het spoor en de Rijksw eg 73. Daar vertelde ik over de m aatregelen die zijn genom en, zodat de natuur deze barrière kan oversteken. Dassen- en w ildtun- 3 |
|
het laagterras ontstond. H ierin een m eanderende M aas w aaraan kasteel H illenraad en Graeterhof gebouw d w erden in Sw alm en en aan de M aasarm bij Beesel: Baxhof, W aterloo en Nieuw enbroeck. H et Beesels Broek ligt in het restant van deze oude M aasarm . De oude loop is nog goed te volgen door de Teutebeek en de Tasbeek, die kw elw ater afvoeren naar de M aas. Na deze uitleg van W iel gingen w e al glibberend en glijdend richting de parkeerplaats van het Lim burgs Landschap aan de Eikenbroeklaan. Langs de w eg passeerden w e een hoogzit. Jagers m aken hiervan gebruik voor de jacht op w ild zw ijn en ree. A ls ze vanaf een hoger punt schieten is dat veel veiliger voor m ensen in de om geving. Op de parkeerplaats stonden enkele dam es van de vereniging m et pannen dam pende glühw ein en chocom el al op ons de w achten. De groep van Gerard en H enri w as al voorzien van een drankje en w ij konden dan ook direct aansluiten. Langs de parkeerplaats stonden nog enkele bevroren inheem se orchideeën. A an de voet van een eikenboom een holletje van een bosm uis. Je kunt dit herkennen aan het hoopje zand voor de uitgang. nels kun je er overal zien. Zo kw am en w e aan het ecoduct w aar je via een trap op kunt. Ook daar hekken om de m ensen van de natuur te scheiden. Op het ecoduct had ik tijdens de voorbereiding van de w andeling heel w at verschillende w ildsporen gezien. W ild varken, ree, vos, das, m aar ook kleine dieren als m uizen, vogels en am fibieën m aken er gebruik van. Voor de am fibieën zijn er poelen aangelegd die als stapsteen tussen de verschillende natuurgebieden dienen. Op het ecoduct heb je een prachtig uitzicht op het landschap van het Beesels Broek. Beneden aan het ecoduct kom je in het Beesels Broek. Daar zie je sporen van het w ild zw ijn en schuurboom pjes van het ree. M ijn oog viel op een stuk hout m et gew eizw am m etjes. Een kleine paddenstoel die groeit in bundeltjes. De vorm van de paddenstoeltjes lijkt op een hertengew ei. De bossen op Duits grondgebied liggen op het hoogterras. Ongeveer 150.000 jaar geleden, op het eind van de voorlaatste ijstijd, begon de tem peratuur langzaam te stijgen. De M aas kreeg daardoor enorm e hoeveelheden sm eltw ater te verw erken. H ierdoor ontstond een nieuw e diepe bedding in de oudere zand- en grindafzettingen. Daardoor vorm de zich het zogenaam de m iddenterras. De M aas w as in die tijd een rivier m et m eerdere strom en. Via allerlei geulen zocht zij de w eg door een brede vlakte, alleen gescheiden door eilanden van zand en grind. Deze geulen kun je hier en daar nog in het landschap herkennen. De M aas stond toen tot aan de huidige Duitse grens. W aar w ij stonden in het Beesels Broek zouden w e 4 m eter onder w ater zitten. De M aas sneed zich steeds verder in het m iddenterras in, w aardoor Vanaf de parkeerplaats gingen w e over een onverhard pad verder. H et w as nogal hobbelig en glad. H et bosje dat w e passeerden, staat bekend om zijn bloeiende bosanem onen in het voorjaar. Daar volgden w e een beekje. W e m oesten m et zijn allen over een greppel springen om de verharde w eg w eer te bereiken. Voor som m igen w as dat nog een hele toer. U iteindelijk stond de hele groep op de w eg en gingen w e richting Baxhof. De Baxhof bestond al in de 14de eeuw en heette toen H of gen H oeven of kortw eg De H oof. In 1585 is gen H oeven eigendom van W yllem van Baexen. Naar deze fam ilie zal de hoeve voortaan ook Baxhof w orden genoem d. De boerderij vererft op W illem s zoon, eveneens W illem genaam d, die rond 1595 trouw t m et A nna van H olthuysen, dochter van de kasteelheer van Nieuw enbroeck in Beesel. M et dit huw elijk w ordt de fam ilie heer en m eester aan beide zijden van de Backhei, die 4 |
|
eveneens naar hen is genoem d en oorspronkelijk w aarschijnlijk Baxheide heette. Zoon H ans W illem erft de Baxhof, terw ijl zijn broer Gerard van Baexen in Beesel de lijn voortzet. Bij een deling in 1657 erft H ans W illem junior, tw eede zoon van senior, de Baxhof. Deze bew oner van de H oeve neem t het niet zo nauw m et de geldende m oraal en heeft enkele buitenechtelijke relaties, w aaruit ook kinderen w orden geboren. In 1671, als hij als vader van vijf kinderen bij drie vrouw en nog ongehuw d is, neem t hij 'ten sijnen hoogen noodt ende aengelegene m erckelicke prouffijte'een lening op m et zijn adellijk huis genaam d Baecxhoeff als onderpand. Een jaar later zijn de schulden zo hoog opgelopen dat hij zich genoodzaakt ziet om de boerderij te verkopen aan Christoffel van Schenck de Nijdeggen, heer van H illenraad. De Baxhof is tegenw oordig eigendom van de fam . Poels en in de boerderij zijn enkele appartem enten gem aakt. veel vogels verloren gegaan door het kappen van oude bom en. Deze heeft m en door m iddel van het ophangen van nestkasten op plaatsen als deze gecom penseerd. Zo kw am en w e w eer aan de fietsbrug. De tem peratuur w erd in rap tem po een stuk kouder. W e liepen daarom snel terug richting startpunt. Op de H eier M ert bedankte ik de deelnem ers aan de w andeling en van daaruit ging ieder zijn eigen w eg. Ook de andere groep w as inm iddels teruggekeerd. Die had ongeveer dezelfde route genom en en som m igen hadden het nog over de gevolgen van hedendaags recreëren in onze om geving als er nog steeds w olven zouden voorkom en. Dat laatste them a w as in deze groep nam elijk aan de orde gekom en en de deelnem ers kregen een goed beeld van de bedreiging die tot in de 20e eeuw uitging van w ilde w olven in onze regio. Vooral kleine kinderen w erden het slachtoffer en je hebt niet veel fantasie nodig om je voor te stellen w at daarm ee gebeurde. Ik ging nog even naar Sjtiene Nelke voor een gezellige nazit m et Gerard en enkele w andelaars die ook binnen w aren om op te w arm en. Van daaruit liepen w e door de laan naar de fietsbrug. In de laan hangen verschillende vogelkastjes van de vogelw acht Lim burg. Die zijn er opgehangen als vervangende nestgelegenheid voor diverse vogels die van nature in holen broeden. Voor de Rijksw eg 73 is broedgelegenheid voor Frans Tegels en W iel Luys 5 |