| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2010-3 Blz. 2 De vereniging Blz. 5 In memoriam Jo Thijssen Blz. 5 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2010 Blz. 6 Wandelingen Swalmdalgidsen 2010 Blz. 6 Jaarprogramma IVN De Steilrand 2010 Blz. 6 Rectificatie Blz. 7 Cursus steentijd van Limburg Blz. 8 Bezoek provinciaal bodemdepot Blz. 9 Oproep: werkzaamheden rondom de kasteelruïne De Ouborg Blz. 10 Ooit van 'Ommetjes' en 'Knopen lopen' gehoord? Blz. 10 Oproep: boek ‘De kleiwarenindustrie in Belfeld, Reuver, Bee Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
INHOUD JAARGANG 3 - 2010 Blz. 2 De vereniging Blz. 5 In memoriam Jo Thijssen Blz. 5 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2010 Blz. 6 Wandelingen Swalmdalgidsen 2010 Blz. 6 Jaarprogramma IVN De Steilrand 2010 Blz. 6 Rectificatie Blz. 7 Cursus steentijd van Limburg Blz. 8 Bezoek provinciaal bodemdepot Blz. 9 Oproep: werkzaamheden rondom de kasteelruïne De Ouborg Blz. 10 Ooit van 'Ommetjes' en 'Knopen lopen' gehoord? Blz. 10 Oproep: boek ‘De kleiwarenindustrie in Belfeld, Reuver, Beesel en Swalmen’ Blz. 11 Lezing heraldiek Blz. 12 Van hot nao haar door 't Zjwaams Waordebook (18) Blz. 13 Dierbaard oord (vervolg) Blz. 16 Kroniek van Swalmen, april, mei en juni 2010 Blz. 17 Uit en thuis Blz. 18 Oorlogsdagboek Christina Maria op het Roodt (3) Blz. 21 Troep Blz. 22 Onthulling monumentje Meerlebroek Blz. 23 Sacramentsprocessie Blz. 26 Uit het leven van onze voorouders Blz. 27 Verslag excursiereis naar de hanzestad Deventer en Kasteel Doornenburg Foto's aangeleverd door: Hans Simons Frans Geerlings Lei Keiren Peter Bors Pierre Verstappen Riky Simons-Julicher Leon Hendriks Fam. Ritzen-op ‘t Roodt Archief Wiel Luys Archief HVMS blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. blz. NO. 3 6, 9, 11, 13, 14, 15, 16, 17, 21 2 27, 28 3 10, 22 17 16 19 7, 8 4, 5, 23, 24, 25 1 |
|
DE VERENIGING Terugkijken en vooruitzien Henri Smeets In Biejeingezeumerd stilstaan bij wat er in het achterliggende jaar is gebeurd? Zou dat niet plaats moeten vinden in het laatste nummer van dit kalenderjaar? Of in het eerste nummer van 2011? Daar wil ik in dit geval echter van afwijken: niet alleen omdat het voor de redactie gemakkelijker is om in nummer drie wat meer ruimte beschikbaar te stellen voor een bestuursartikel, maar we hebben ook een nieuwe publicatie aan te kondigen. Oktober is de maand waarin dit blad in de bus valt. Tussen najaar 2009 tot najaar 2010 hebben er binnen onze beide verenigingen weer heel wat activiteiten plaatsgevonden. In het volgende jaarverslag komen die uiteraard aan bod. In dit stukje wil ik echter aandacht vragen voor één van die activiteiten en die even in de schijnwerper plaatsen. Ik heb het dan over de buitengewone inspanningen van onze diverse redacties en het resultaat daarvan. Vaak wordt hun werk door leden en belangstellenden niet echt opgemerkt: het vindt immers in stilte plaats, op de achtergrond, en wordt al gauw als een vanzelfsprekendheid beschouwd, maar dat willen we even uit de wereld helpen. besteed. Daarna komt de lay out en, zoals we wel weten, dat is aan Hans Simons wel toevertrouwd. De redactie bestaat verder uit Marjan Blom (Swalmen), Thei Derks (Beesel), Hennie GeurtsWillemsen (Beesel), Wiel Meuffels (Swalmen), Gerry Nijssen-Severens (Swalmen), Riky SimonsJulicher (Swalmen), Chrit Verstappen (Reuver). Er wordt wel eens gezegd: Goede wijn behoeft geen krans! Maar is dat wel zo? Een compliment houdt wel in dat de redactie weet dat haar inzet wordt gewaardeerd. En waardering zorgt ervoor als het goed is - dat degene die de pluim ontvangt, kritisch blijft over zijn eigen product omdat hij/zij immers wil dat de goede kwaliteit wordt gehandhaafd. Zo, dat moest er even uit. Voorlopig hoeven we ons over de kwaliteit van het verenigingsblad waarschijnlijk geen zorgen meer te maken! Boek 'Nog een dag in Swalmen' Dan hebben we een redactie die niet bij iedereen bekend is. Deze is voor bijzondere uitgaves van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en bestaat slechts uit één man: Frans Geerlings te Beesel. Deze redactie kan door hem in voorkomende gevallen worden uitgebreid. Frans adviseert het bestuur over kwaliteit en inhoud van ingediende manuscripten, die niet met het jaarboek van doen hebben. Als wordt besloten tot uitgave, dan is hij de aangewezen persoon om de auteur(s) te begeleiden. In de loop van 2009 bood dhr. André Nijssen uit Swalmen ons het manuscript aan van een histo- Biejeingezeumerd Dankzij de inzet van redactie van ons beiderlei verenigingsblad, valt ook nu weer bij u een rijk gevarieerde, en fraai vorm gegeven uitgave in de bus. Hiervoor een groot compliment aan de redactie want het is niet eenvoudig om een eenmaal bereikt hoog niveau, voortdurend te handhaven. De redactie van Biejeingezeumerd bestaat, zoals jullie weten, uit betrokken en ter zake kundige leden van de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen en Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal. Telkens als een nieuwe uitgave verschijnt gaat er heel wat werk aan vooraf: wat komt erin en wat niet, komen alle dorpen in het verspreidingsgebied voldoende aan bod, is er voldoende illustratiemateriaal en is dat van goede kwaliteit, is er een goede mix van natuur en cultuur, kortom allerlei zaken waar menig uurtje overleg, van wikken en wegen aan wordt 2 |
|
rische roman, een genre waar wij als vereniging weinig tot geen ervaring mee hadden. We vonden het uit heemkundig oogpunt een verrijking, en we zijn er toe overgegaan dit boek uit te geven. Het boek is een tweeluik: in het eerste deel wordt Swalmen beschreven zoals de oudere Swalmenaren zich het dorp en de omgeving herinneren uit de periode van vóór de Tweede Wereldoorlog. In het tweede deel beschrijft de auteur het huidige dorp met al zijn veranderingen ten opzichte van vroeger. Dit gedeelte wordt geïllustreerd door tal van kleurenfoto's. Lay-out en eindredactie waren in handen van Frans Geerlings. Het boek, 127 pagina's, uitgevoerd in full colour, is rijk geïllustreerd met mooie foto's, gemaakt door de auteur en met fraaie, in kleur uitgevoerde pentekeningen en aquarellen, vervaardigd door Sef Slabbers uit Swalmen. Op 17 november 2009 heeft de presentatie plaats gevonden in de zaal van hostellerie De Zwaan in Swalmen. Aanwezig waren leden en vertegenwoordigers van heemkundeverenigingen uit de regio. Het eerste boek is door de voorzitter overhandigd aan wethouder Fried Smeets, eerste Swalmense wethouder van de gemeente Roermond, die als voorzitter van de voormalige monumentencommissie in de Gemeente Swalmen een medebepalende rol heeft gespeeld in het monumentenbeleid van die gemeente. Auteur, en lid van onze vereniging, André Nijssen overhandigde een tweede 'eerste' exemplaar aan burgemeester Van Beers uit Roermond. Na de pauze nam Loe Giesen ons in een powerpointpresentatie, door middel van een aantal verrassende opnames, mee voor een uitstapje door het mooie Swalmense landschap, daarbij aansluitend bij het nieuwe boek en het werkgebied van de heemkundevereniging. wone prestatie geleverd en dat zal in de loop van dit stuk wel duidelijk worden. Maas- en Swalmdal presenteert haar jaarboek afwisselend in een van de dorpen uit het werkgebied. In 2009 was Belfeld aan de beurt. Op 30 november 2009 mochten we in café-zaal Juliana dit jaarboek presenteren. En weer werd het een boek van 144 blz. dat een gevarieerde mix bevat aan artikelen over Belfeld, Beesel, Reuver en Swalmen. Het eerste boek werd overhandigd aan de voorzitter van de Stichting Brookkank in Belfeld. Deze stichting heeft allerlei initiatieven genomen om het gebied tussen de bebouwde kom van Belfeld en de A73 als recreatief gebied voor de inwoners te ontwikkelen. Nadrukkelijk wordt rekening gehouden met cultuurhistorische elementen in het gebied zoals wegen, waterlopen en groen. Getracht wordt, deze waar mogelijk te herstellen, en te integreren in de plannen voor de gebiedsontwikkeling. Door hen is ook duidelijk een rol weggelegd voor natuur, jeugd, en ouderen of mindervaliden. De presentatie werd bijgewoond door bijna 100 leden, door vertegenwoordigers van de heemkundeverenigingen uit de regio en door vertegenwoordigers van de gemeenten Venlo, Beesel en Roermond. De jaarboekredactie ging met dit boek verder op de reeds eerder in gang gezette nieuwe weg. De nieuwe formule, bestaande uit een ander formaat boek, een mix van lange en kortere artikelen, veel foto's, etc. wordt door leden, abonnees en overige belangstellenden goed ontvangen. Voor de redactie een stimulans om op de ingeslagen weg verder te gaan. Voor de inhoud zie verder op: www.maas-enswalmdal.nl/jaarboeken). Jaarboek 27 In oktober 2009 begonnen we ons op te maken voor de presentatie van jaarboek 27. Tot nu toe hebben we daar in dit blad nog geen aandacht aan geschonken, maar ja, wat wil je ook, gelet op het grote aanbod aan artikelen dat voortdurend geplaatst wil worden. En voordat je er erg in hebt, is er al weer een jaar voorbij. Dus nu is het de hoogste tijd! De jaarboekredactie heeft namelijk een buitenge- 3 |
|
Ons nieuwe 'dubbeldikke' jaarboek Het nieuwe jaarboek van Heemkundeverening Maas- en Swalmdal is vrijwel klaar als u dit verenigingsblad onder ogen krijgt. Half november wordt dit in Asselt gepresenteerd en, zoals gebruikelijk, alle leden ontvangen hiervoor een persoonlijke uitnodiging. We hebben overigens een heel bijzondere afsluiting van de avond. Nieuwsgierig? Mooi zo! Dat is nu juist de bedoeling en we lichten géén tipje van de sluier op. Het eerste jaarboek wordt overhandigd aan dhr. Jan Marsman uit Asselt. Wijd en zijd staat hij bekend als de (voormalig) dierenarts uit Asselt. We hebben hem uitgenodigd om het eerste boek in ontvangst te nemen als blijk van waardering voor zijn inzet en betekenis voor de instandhouding van een heel speciaal stuk cultuurhistorisch erfgoed. En weer is dit iets dat velen als vanzelfsprekend beschouwen, maar integendeel, wat hij heeft gedaan is heel bijzonder. Nieuwsgierig? Dat is dan al weer de bedoeling. En ook nu geen tipje beweging in de sluier. Op de avond van presentatie zullen we er nader op ingaan. We zien hoe in de beginjaren (1898) van de gemechaniseerde gangmaking, wereldkampioen Matthieu Cordang (in regenboogtrui) uit de wind wordt gezet. Hoe bestellen? Jullie weten dat de beide heemkundeverenigingen in Swalmen in toenemende mate samenwerken. Als gevolg daarvan kunnen de leden in gelijke mate gebruik maken van kortingsacties die exclusief voor leden van beide verenigingen in het leven zijn geroepen. Dit houdt met betrekking tot bovenstaand stuk in dat de leden van beide verenigingen tegen de ledenprijs de volgende bestelling kunnen doen: Het boek van André Nijssen € 18,00; winkelprijs € 19,95 Jaarboek Maas- en Swalmdal nr. 27 € 13,00; winkelprijs € 15,00 Het nieuwe dubbelboek Maas- en Swalmdal € 16,00; winkelprijs € 19,50 De jaarboekredactie komt buitengewone lof toe. De jaarboekredactie bestaat uit: Peter Bors (Beesel), Marcel Dings (Steyl), Marcel Richter (Linne) en Theo Kraak (Boukoul). Enkele jaren geleden hebben we door de uitgave van een extra boek, het zogenaamde jubileumboek, een achterstand opgelopen met de uitgave van de jaarboeken. Maar daar komt nu een einde aan. Het tekent de inspanning en kwaliteiten van de jaarboekredactie dat men binnen een jaar niet alleen een volgend jaarboek presenteert, nee sterker nog, de achterstand inloopt en een bijna dubbeldik jaarboek van meer dan 200 pagina's weet samen te stellen. In dit bijzondere boek komen heel wat artikelen aan bod. We noemen onder meer: Emigranten naar Amerika, frauduleus ingevoerde schapen, bijnamen in Belfeld, de spoorweg Roermond Venlo, een 'strijkje' in Reuver, een monumentale boerderij in Beesel, een rijk gedocumenteerd verhaal over Mathieu Cordang, een raadslid dat van zijn zetel vervallen werd verklaard en talrijke en mooi geïllustreerde uitdrukkingen in dialect. N.B. De leden van heemkundevereniging Maasen Swalmdal krijgen na de presentatie in november één exemplaar van dit nieuwe jaarboek gra inbegrepen. Dat geldt dus nu ook voor het dubbeldik exemplaar. Extra exemplaren van dit dubbelnummer kosten € 16,00 (tevens de prijs voor abonnees) en dat geldt eveneens voor leden van de mhvs. Wellicht niet onbelangrijk, de boeken worden binnen ons werkgebied zonder extra kosten bij u aangereikt. Bestellen kan door een mail te sturen naar hennieenjan@home.nl Even bellen kan ook: na 18.00 met Hennie Geurts-Willemsen 06-29271355 of met Henri Smeets 0475-502241. 4 |
|
IN MEMORIAM JO THIJSSEN Jo Thijssen, oud-leraar middelbaar onderwijs in Curaçao en Reuver, was een heemkundige in hart en nieren en daarbij een verwoed verzamelaar van stukken die dat verleden inkleurden. Elke maandagavond was hij aanwezig in de ruimte van de Heemkundevereniging Maas-en Swalmdal om daar van gedachte te wisselen met in het bijzonder Ben Franssen, een Reuvernaar en een Offenbeker, die elkaar aanvulden in hun verhalen en anekdotes over het verleden, in het bijzonder de jaren 30 en 40. In het jaarboek van de vereniging en in het verenigingsblad schreef hij artikelen over het verleden, waarbij hij zich concentreerde op het centrum van Reuver in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog, een periode die voor hem als actief verenigingslid in die tijd, het eerst in zijn herinnering kwam. Als verzamelaar van oude foto's en in het bijzonder ansichtkaarten van Reuver, waarvan hij de meest uitgebreide verzameling had, kon hij dat verleden levendig houden. Hij kon, evenals Ben, oude foto's van namen voorzien, zodat ze geen dood bezit waren. Voor zijn familie schreef hij 'Familie Thijssen, een kroniek' en 'Henriëtte Engelen, een familiekroniek'. Met hem is nog veel heemkundige kennis verloren gegaan. Hij ruste in vrede. Jan Ickenroth JAARPROGRAMMA 2010 Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen (onder voorbehoud, nadere publicaties in 't Zjwaemke en 't Gazetje) oktober 15 oktober 17 oktober Dassenexcursie (Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen) Opruimwerkzaamheden rondom kasteelruïne De Ouborg (gezamenlijke activiteit) Fietsexcursie door werkgroep Gidsen Munitiedepot (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal) 30 oktober Wandeling Nacht van de Nacht (Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen i.s.m. IVN) november Lezing duurzaamheid (Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen) november Cursus Zjwaams (Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen) 7 november Genealogische contactdag (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal) 2,9,16,23 nov. Cursus over het leven van de mens in de steentijd door Leo Verhart (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal) 11 november Lezing Jean Knoors over de ontwikkeling van het lijnpad langs de Maas (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal) 30 november Lezing Heraldiek door dhr. René Vroomen (Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen) 26 december Kerstwandeling (gezamenlijke activiteit) 18 februari Jaarvergadering MHVS 2011 En verder….. het programma kan nog worden aangepast. Verder staan er (onder voorbehoud) enkele kleine excursies op het programma. Te zijner tijd komen we hier op terug. 5 |