Omschrijving
Biejeingezeumerd 2013-3

Uit de vereniging:
Blz. 2 Johanna Cox – Geraedts erelid van de MHVS
Blz. 2 Nieuws uit de monumenten hoek
Blz. 4 Open monumentendag 2012: Groen van Toen
Blz. 6 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2012
Blz. 6 Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten 2012 + 2013
Blz. 6 Programma IVN De Steilrand 2012
Blz. 7 Themarondleiding werkgroep Dorpsgidsen Beesel
Overige artikelen:
Blz. 7 Kroniek van Swalmen, april, mei en juni 2012
Blz. 9 Jaarlijkse reis Heemkundever Meer ...
Tonen 1-5 van 24
Tekst
Inhoud Jaargang 5 - 2012





No. 3

Uit de vereniging:
Blz. 2
Johanna Cox – Geraedts erelid van de MHVS
Blz. 2
Nieuws uit de monumenten hoek
Blz. 4
Open monumentendag 2012: Groen van Toen
Blz. 6
Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2012
Blz. 6
Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten 2012 + 2013
Blz. 6
Programma IVN De Steilrand 2012
Blz. 7
Themarondleiding werkgroep Dorpsgidsen Beesel
Overige artikelen:
Blz. 7
Kroniek van Swalmen, april, mei en juni 2012
Blz. 9
Jaarlijkse reis Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal op 23 juni 2012
Blz. 11
Boekenmarkt
Blz. 11
Een monument voor de kleibewerkers in Belfeld
Blz. 13
De schoenen van vader
Blz. 14
Flora en fauna (23)
Blz. 16
Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (23)
Blz. 17
Harmonie Amicitia Boukoul
Blz. 18
Uit het leven van onze voorouders
Blz. 19
Oorlogstijd in Swalmen
Blz. 22
Kennen we die nog?
Blz. 23
Straatvoetbal in het ´Ruiversveld`
Blz. 24
Uit de oude doos

Foto’s aangeleverd door:
Liesbeth Cox
Lau en Fons Nijssen
Wiel Luys
Fam. Simons
Hennie Geurts
Henri Smeets
Jan Coopmans
Hans Simons
Archief Harmonie Boukoul
Fam. Derks
Archief MHVS
Archief Bibliotheek Swalmen

blz. 2
blz. 4
blz. 5
blz. 7, 8
blz. 9
blz. 10
blz. 10, 12, 13
blz. 14, 15
blz. 18
blz. 18, 23
blz. 22
blz. 24

De redactie is op zoek naar een foto van het oude postkantoor van Belfeld gelegen aan de Stationsstraat. Reactie graag via het redactieadres: redactie@mhvs.nl

1

Uit de vereniging:
Johanna Cox – Geraedts erelid van de MHVS
van de MHVS, de afgelopen decennia zijn verschenen.

In het jubileumboek (uitgegeven mei 2005,
pag. 101) staat een interview met Johanna
Cox-Geraedts, ‘een lid van het eerste uur’.

Johanna Cox is de eerste die het erelidmaatschap
van de MHVS mag ontvangen. Bij de toekenning
kreeg zij van het bestuur een mooie keramische
schaal, waarop in abstracte vorm de meandering
van de Swalm is uitgebeeld. Het bestuur wil ook
bij deze Johanna Cox nogmaals feliciteren met het
erelidmaatschap en met haar 80-ste verjaardag.

Bij gelegenheid van haar 80-ste verjaardag
heeft het bestuur van de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen aan Johanna Cox–
Geraedts het erelidmaatschap toegekend.
Johanna Cox is vanaf de oprichting van de
MHVS actief in Werkgroep Geschiedenis en
ook al vele jaren in het bestuur van de MHVS.
Johanna Cox doet dit vanuit een brede interesse in de lokale geschiedenis en vanuit
grote betrokkenheid bij Swalmen, Boukoul
en Asselt.

Het bestuur van de MHVS

Johanna Cox heeft in de afgelopen decennia
tientallen Open Monumentendagen in Swalmen mee helpen organiseren, waardoor er
vele duizenden mensen hebben kunnen genieten van de talrijke monumenten en hun
geschiedenis. Ook is zij actief geweest met
het opzetten van de vele tentoonstellingen
die door de MHVS zijn georganiseerd. Tevens
verzorgt zij, tezamen met anderen van de
Werkgroep Geschiedenis, het archief van de
MHVS met de duizenden foto’s, heemkundige
bibliotheek en bidprentjes. Ook heeft zij een
bijdrage geleverd aan vele boeken en brochures die vanuit de MHVS, of met medewerking

Nieuws uit de monumenten hoek
Bij de laatste jaarboekpresentatie heeft u
gehoord dat we initiatieven hebben ontwikkeld om ook in ons noordelijk werkgebied
te komen tot een betere behartiging van de
belangen die spelen op het gebieden van monumenten en archeologie. Toegezegd is dat
u via Biejeingezeumerd op de hoogte wordt
gehouden van eventueel verdere ontwikkelingen. En nu is het dus zover.

niet bij waren een korte terugblik.
Maas- en Swalmdal werkt in Swalmen, Beesel, Reuver en Belfeld en heeft met drie gemeenten van
doen als het gaat om de behartiging van belangen
op monumenten- en/of op archeologisch gebied.
In Beesel functioneert een gemeentelijke monumentencommissie die het college op dat gebied van
advies dient.
In Roermond (en dus Swalmen) zijn alle historische
geledingen vertegenwoordigd in een periodiek monumentenoverleg (MO). Daarin worden actuele zaken door de gemeente onder de aandacht gebracht

Hoe zat het ook al weer? Even een opfrisser
en voor degenen onder de lezers die er toen

2

van het MO. Anderzijds kunnen de verenigingen in
dit MO aandacht vragen voor monumentenzaken.
Op die wijze is er een overlegorgaan gegroeid waarin gemeente en historische organisaties al in een
vroegtijdig stadium van gedachten wisselen over
van alles en nog wat dat op monumentengebied
aandacht behoeft.
In Beesel zowel als in Roermond is Maas- en Swalmdal in dit overleg vertegenwoordigd.

uit de ambtelijke wereld versterkten dit positieve
gevoel.
Hierdoor vonden we al snel in de Heemkundige
Kring Tegelen een ‘bondgenoot’, weldra gevolgd
door L.G.O.G. Kring Venlo.
De gedachte werd nog eens herhaald bij onze jaarboekpresentatie in november 2011 en daarbij aanwezige wethouder Jos Teeuwen uit Venlo, gaf na
afloop aan dat een MO voor Venlo wellicht een grote meerwaarde kon hebben. Hij zou in het college
hiervoor aandacht vragen.

Wat Belfeld betreft zijn we aangewezen op de gemeente Venlo. In die gemeente is momenteel (nog)
geen monumentenoverleg waarin historische verenigingen en gemeente in gesprek gaan over allerlei onderwerpen zoals in Roermond.

Onderlinge contacten tussen de historische ‘clubs’
werden intensiever ten tijde van het indienen van
zienswijzen tegen de voorgenomen plannen van de
gemeente Venlo t.a.v. fort St. Michiel.
Dit leidde op 30 januari 2012 tot een bijeenkomst
van alle historisch gerichte clubs binnen Groot
Venlo. Aan het eind van de bijeenkomst werd besloten een gezamenlijke brief naar de gemeente te
laten uitgaan met het verzoek te komen tot een
periodiek monumentenoverleg in Venlo.
De gemeente Venlo nodigde ons vervolgens uit voor
een eerste gesprek. Dit vond plaats op 26 juni. Namens de gemeente Venlo waren als gastheer en gespreksleiders aanwezig de beleidsmedewerkers Roy
Denessen (monumenten) en Maarten Dolmans (archeologie).
Uit de cultuurhistorische hoek waren aanwezig:
Heemkundige Kring Tegelen (Jos Wolbertus),
L.G.O.G. Venlo (Willem Vroom), Stichting Heemkunde Arcen (Piet Cup), Stichting Veldkapellen en
Wegkruisen Arcen (Hay Gout), Dorp en Erfgoed Arcen.nu (Rosemarie Kaanen), Heemkundevereniging
Maas- en Swalmdal (Henri Smeets).
Doel van de bijeenkomst was hardop denken hoe
een MO zou kunnen functioneren. Het werd al snel
duidelijk dat hier heel divers over wordt gedacht.
Duidelijk is daarentegen wel dat van weerskanten
het belang van een MO voor Venlo wordt onderkend. In volgende bijeenkomsten zal het kader
worden uitgewerkt waarbinnen het MO kan functioneren. Een eerste bijeenkomst met wethouder Jos
Teeuwen staat op het programma voor oktober. Via
ons verenigingsblad zullen we u op de hoogte houden van de verdere ontwikkelingen.

Al jaren geleden, ten tijde van de voormalige gemeente Belfeld hebben we ons ingezet om in die
gemeente te komen tot een gemeentelijke monumentencommissie. Helaas, de gemeente werkte
niet mee en Belfeld bleef een van de laatste gemeenten in Limburg zonder monumentencommissie. De spreekwoordelijke “blinde vlek op de kaart”.
Na de indeling bij Venlo hebben we ten aanzien van
monumenten en zaken die daarmee samenhangen
op het gebied van de voormalige gemeente Belfeld,
wisselend succes gehad. Structurele informatievoorziening en dialoog werd node gemist.
Vanaf 2009 hebben we ons onder meer sterk gemaakt voor het behoud van fort St. Michiel in Venlo. Daar gaan we inhoudelijk nu verder niet op in.
Wat toen onder meer aan het licht kwam is dat allerlei historische verenigingen en stichtingen binnen Groot-Venlo op geheel eigen wijze trachtten de
gemeente te overtuigen van de noodzaak van aanpassing van haar plannen. Elke ‘club’ was zogezegd
bezig zelf het wiel uit te vinden.
In het voorjaar van 2010 hebben we de fractievoorzitters c.q. woordvoerders van de coalitiepartijen
benaderd om hen te doordringen van de onwenselijkheid van de gemeentelijke voornemens t.a.v fort
St. Michiel. Ook het idee van een periodiek Venlo’s
monumentenoverleg werd bij die gelegenheid bij de
drie fracties van de coalitie in de week gezet.
Naast mooie woorden (maar geen daden!) namen
we mee naar huis dat ze zeer positief waren gestemd over een eventueel in Venlo op te richten
monumentenoverleg waarvoor alle belanghebbende
verenigingen zouden worden uitgenodigd. Signalen

Henri Smeets

3

Open Monumentendag 9 september 2012 - Groen van Toen
Zondag 9 september j.l. werd in Swalmen en
in Beesel, met prachtig zonnig en warm weer,
wederom meegedaan aan Open Monumentendag. In Swalmen werd deze door de MHVS
georganiseerd samen met het comité Open
Monumentendag Roermond .

kon bezichtigen tussen 12.00 tot 17.00 uur.
De Dionysiuskerk in Asselt had 340 bezoekers en
het museum kon er 200 verwelkomen. Veel bezoekers kwamen uit de omgeving maar ook toeristen
uit Nederland en Duitsland, die hun bewondering
uitten voor de mooie kerk, de collectie in het museum en de historische omgeving.
Bij Kasteel Hillenraedt zaten lang voor openingstijd veel belangstellenden op de brug te wachten
totdat zij onder leiding van een gids in de tuin
mochten kijken. De hele middag stroomden de bezoekers toe. De gidsen hebben meer dan 500 be-

Deze middag werd door de eigenaren van de
monumenten en vrijwilligers van vereniging
MHVS gezorgd dat het kerkje in Asselt, het
folkloristisch museum en het Bakhoes in Wieler open waren en men de tuinen van Kasteel
Hillenraedt, Graeterhof en Zijdewijk Spick

4

langstellenden in de kasteeltuin mogen rondleiden
en kregen veel complimenten voor de organisatie.
Ook het concert van harmonie Amicitia uit Boukoul
werd door velen beluisterd, evenals het klarinetensemble van de harmonie uit Oss, die ook de kasteeltuinen bezocht.
Mevrouw Peat van Graeterhof heeft met enkele
gidsen meer dan 1.000 enthousiaste bezoekers,
enkelen speciaal uit Den Haag daarvoor gekomen,
mogen rondleiden door de benedenverdieping van
haar woning en de tuinen waar veel monumentale
bomen staan.
Bij Zijdewijk Spick werden de bezoekers door de
familie Thissen rondom de gebouwen en door de
tuinen geleid. De 430 bezoekers stelden zeer belangstellende vragen over de geschiedenis van het
Huis en de bijbehorende landerijen.
Bij het Bakhoes waren de verse vlaai en lekkere koffie zeer in trek, meer dan 150 stukken vlaai en koppen koffie werden daar geserveerd aan de bezoekers.
Bent u niet in de gelegenheid geweest om een kijkje te nemen? De foto’s geven u alsnog een indruk.

groene monumenten, een belangrijke bijdrage aan
de identiteit en diversiteit van een stad of streek.
Dit alles natuurlijk in samenhang. Het gebouwde
en het groene monument vormt samen één geheel,
één ensemble, zoals een buitenplaats omringd is
door een park of bos, villa’s te midden van een park
zijn gelegen, of een kerk omringd is door een kerkhof.
In het tweede weekend van september stond naast
alle aandacht voor het monumentale groen, de
groene monumenten, dan ook de relatie tussen het
groen en de gebouwde monumenten centraal. Het
gebouwde monument werd in samenhang met het
groen bekeken. Een breed scala aan groene monumenten werd voor het publiek opengesteld. Zowel
buitenplaatsen als stadsparken, boerenerven, begraafplaatsen, maar ook hofjes en villaparken.

Aanleiding om dit jaar voor groen te kiezen was
het feit dat 2012 is uitgeroepen tot het jaar van
de Historische Buitenplaats. Een zeer toepasselijk
thema in Nederland waar natuur nooit toevallig is
en er geen natuur zonder cultuur is. Bij dit thema
komen cultuur en natuur samen. Bij veel groen is
duidelijk te herkennen dat het is aangelegd, maar
ook de natuur die er heel ‘natuurlijk’ uitziet, zoals
duin- of stuifzandgebied, is met veel zorg ontworpen. Natuur vormt daarmee in Nederland een onderdeel van de cultuurgeschiedenis.
Daarnaast leveren de in het verleden ontworpen
en aangelegde tuinen en parken, begraafplaatsen,
landgoederen en buitenplaatsen, de zogenaamde

Op de Open Monumentendag in de gemeente Beesel
stonden enkele landgoederen en tuinen centraal,
zoals: Heidenheim, Baxhof, De tuin van de Berkenhut, de tuin van kasteel Nieuwenbroeck, landgoed
Roosendael en de kloostertuin. Dit alles kon onder
leiding van gidsen of zelfstandig bij een fietstocht

5

MediaViewer 2.6 - © 2012-2025 Collectiony BV