| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2012-4 Uit de vereniging: Blz. 2 Het nieuwe jaar Blz. 3 Twintig jaar wegenbouwbeleid in het Departement van de Nedermaas Blz. 4 Lezing over de Tweede Wereldoorlog blz. 5 Natuurdoedag 3 november j.l. Blz. 5 Sterren stralen boven de Hout Blz. 7 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2012-2013 Blz. 7 Wandelingen Swalmdalgidsen 2012-2013 Overige artikelen: Blz. 7 Kroniek van Swalmen, juli, augustus en september 2012 Blz. 9 Excursies in het kader van Open Monumentendag Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
Inhoud Jaargang 5 - 2012 Uit de vereniging: Blz. 2 Het nieuwe jaar Blz. 3 Twintig jaar wegenbouwbeleid in het Departement van de Nedermaas Blz. 4 Lezing over de Tweede Wereldoorlog blz. 5 Natuurdoedag 3 november j.l. Blz. 5 Sterren stralen boven de Hout Blz. 7 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2012-2013 Blz. 7 Wandelingen Swalmdalgidsen 2012-2013 Overige artikelen: Blz. 7 Kroniek van Swalmen, juli, augustus en september 2012 Blz. 9 Excursies in het kader van Open Monumentendag 2012 Blz. 10 Herbouw St. Barbarakapel te Offenbeek Blz. 11 Fanfare Ons Genoegen en fanfaregezelschap Reuver Blz. 15 Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (24) Blz. 16 Flora en fauna (24) Blz. 18 Waordpuzzel Blz. 19 Een opzienbare vinding in Swalmer dakpannenfabriek Blz. 21 Geitententoonstelling op 29 juni 1910 te Swalmen Blz. 25 Sjnee Blz. 26 Uit de oude doos Blz. 27 Voor u gelezen Blz. 28 Opening Ommetje ‘Natuurlijk Asselt’ Blz. 30 Mariagrot Reuver Blz. 31 Uit het leven van onze voorouders Blz. 32 De historie van het schortje Blz. 32 Kerstwens redactieleden Foto’s aangeleverd door: Archief Twan Ernst Pierre Verstappen Fons Nijssen Hans Simons School Luca Leipsig Cor v.d. Kerkhof Archief Jan Ickenroth Archief MHVS Pierre van Lier Thei Derks blz. 3 blz. 4 blz. 5, 6, 8, 28, 29 blz. 8, 16, 17, 25, 32 blz. 9 blz. 10 blz. 11-14, 30, 31 blz. 19, 20 blz. 21, 26 blz. 32 1 No. 4 |
|
Uit de vereniging: Het nieuwe jaar Het nieuwe carnavalsjaar is net begonnen, morgen start in India het nieuwe jaar volgens de hindoes, Divali. Twee aanknopingspunten om in nieuwjaarsstemming te komen, ofschoon er de laatste weken toch vele belangrijke gebeurtenissen zijn geweest, die zeker in mijn overdenkingen voor het nieuwe jaar een plek horen te krijgen. Zo hebben de burgers van de Verenigde Staten van Amerika Barack Obama wederom als president gekozen en hebben wij in Nederland de start mogen meemaken van een nieuw kabinet. Een combinatie die in verkiezingstijd niemand zou hebben kunnen bedenken. Dichterbij huis, in ons eigen Roermond, blijft toch lastig voor een Swalmenaar om dat te zeggen, maar dichterbij huis heeft er zich ook een politieke aardverschuiving voorgedaan. Het lijken zaken die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben, doch echter een grote samenhang vertonen. De samenhang zit hem in een verschuiving in het denkpatroon. Dit werd het beste zichtbaar in het regeerakkoord, dat Rutte en Samsom in elkaar geknutseld hebben. Geknutseld is hier op zijn plaats, omdat na een week alweer stevige aanpassingen hebben plaatsgevonden. Echter de achterliggende gedachte van het regeerakkoord is zo gek nog niet. De sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. In het jargon van de laatste jaren: wie het meest verdient kan ook meer bijdragen aan het algemeen belang, aan de welvaart voor iedereen. Een eerlijkere verdeling van de welvaart zou je toch een logisch uitgangspunt kunnen vinden in een democratische samenleving. Toch is hier jarenlang geen sprake van geweest. Denk maar eens aan de langzame groei van het neoliberalisme en het marktkapitalisme in de laatste dertig jaar (neoliberalisme en marktkapitalisme worden vaak in een adem genoemd en ten onrechte verward met liberalisme en kapitalisme). De uitwassen van het neoliberalisme en marktkapitalisme hebben wij de laatste jaren duidelijk gezien. De ene (financiële) crisis kwam na de andere. De cultuur van graaiers en torenhoge bonussen zit iedereen nog vers in het geheugen. Dit had ook zijn weerslag op de gewone burger, via de directe lijn van de hypotheken, om maar even kort door de bocht te gaan. Huizenprijzen die zich verdubbelden, verviervoudigden, door de steeds gunstigere hypotheken, lees: meer renteaftrek. Het geld werd de sturende factor van alles, vriendendiensten werden betaalde activiteiten, iedereen werd (in gedachte) een ‘kleine ondernemer’, alles werd in geld uitgedrukt. Het kwantificeren van de kwaliteit van het leven. Meer geld werd als beter gezien, terwijl het zonder bestedingsdoel totaal nutteloos is. Dit zal uiteraard niet alleen veranderen door het regeerakkoord, maar de aanzet is gemaakt. Veranderingen vergen een langere termijn. Wij zijn nog lang niet op het punt dat het menselijk geluk, tevredenheid of welzijn de rekenfactor wordt, zoals in Bhutan. Een denkwijze waar je belang en aanzien niet meer wordt bepaald door wat je hebt, maar door wie je bent. Je persoonlijkheid, je karakter waar anderen zich aan kunnen spiegelen en niet aan je glimmend gepoetste auto van het laatste model of de grootste breedbeeld-tv van de hele buurt. De weg is ingezet. Onze liberale partij en socialistische partij zijn groot geworden, maar door een veelvoud aan kleine partijen krijgt geen van hen de absolute meerderheid of alleenmacht. In de Verenigde Staten, met zijn tweepartijensysteem, kan zo’n alleenmacht makkelijk ontstaan. De burgers van Amerika hebben ook duidelijk laten zien, door op Obama te stemmen, dat zij samen verder willen, dat verandering, de change van 4 jaar geleden voortgezet moet worden. Dichterbij, in Roermond, heeft of gaat dat proces van verandering zich op een geheel eigen wijze ontwikkelen. Een wethouder is opgestapt op verdenking van corruptie. Let wel, het gaat nog om verdenking. Iemand is pas schuldig als de rechter zijn oordeel geveld heeft, ook al heeft elke burger wel zijn vonnis al in gedachte. Ook dat is een denkwijze die sterk is gegroeid de laatste tijd. Een oordeel is snel gemaakt, een veroordeling werd vaak in een lijn doorgedacht. Op het moment dat de feiten anders bleken, was de ruimte om je denkwijze aan te passen weg. De bereidheid tot een compromis, het heroverwegen van je denken werd gezien als een teken van zwakte, alsof 2 |
|
je een titanenstrijd had verloren. Het is dan ook onbegrijpelijk dat de partij van de teruggetreden wethouder ook terugtrad. Zij hadden toch een duidelijk mandaat van de burgers. Het is gemakkelijk om dan te denken: zij weten wel meer, daarom zullen ze wel terugtreden. De categorie van het snelle oordeel, zonder de feiten te kennen. Het gaat hier om politieke verantwoordelijkheid en niet om signalen af te geven. Roermond zit volop in de formatie. Ik ben benieuwd welke coalitie er uitkomt. Ook hier zijn veranderingen wenselijk, veranderingen om de alleenmacht te doorbreken. Een democratie werkt het beste met een tegenmacht, dan krijg je een gedegen check and balance. Termen die de laatste tijd in conclusies vaker zijn gevallen. Afstemming, rekening houden met de ander en niet alleen aan jezelf of je eigen soortgenoten denken. Op weg naar een echte samenleving, waarin acceptatie en tolerantie weer als vanouds begrippen zijn die niet alleen met de mond beleden worden, maar ook in praktijk worden gebracht. Een leefomgeving waarin mens, plant en dier met elkaar in harmonie samenleven. Waarin niet de ene soort over de ander heerst, waarin geen groepen worden gestigmatiseerd omdat er een enkeling het scheve pad heeft bewandeld. Niet meer het wij- en zijdenken, maar samen op weg naar een 2013 en daarna. Dat wil ik namens het bestuur meegeven als boodschap voor het nieuwe jaar. Een boodschap voor elke dag. Toine Wuts Twintig jaar wegenbouwbeleid in het Departement Nedermaas Lezing door Guido Corten derlandse en Belgische provincie Limburg. Dit was het deel van het huidige Nederland dat het eerst door Frankrijk geannexeerd werd. Onze voorouders uit onder meer het gebied tussen Venlo en Roermond waren op dat moment dus onderdanen van de Franse staat. De ideeën van de Franse revolutie werden door de Franse ambtenaren in ‘ons’ departement in de praktijk gebracht. De verbetering van de infrastructuur was voor hen een belangrijk punt van aandacht. In 1802 beschreef ingenieur Cavenne in zijn ‘Statistique du Département de la Meuse Inférieure’ de toestand van de wegen. Hij stelde dat de drie bestaande verharde wegen, de geringe beschikbare middelen van de overheid in aanmerking nemend, in redelijke staat waren. Maar over de structuur van het wegennet was zijn oordeel vernietigend. Behalve tussen Tongeren en Hasselt waren er geen verharde hoofdwegen tussen de steden in de Nedermaas. Het arrondissement Roermond, dat een derde van de oppervlakte van het departement besloeg, kende zelfs helemaal geen straatwegen. De hoofdstad Maastricht was qua wegverbindingen geïsoleerd van de rest van het departement waardoor handel en economische ontwikkeling niet goed op gang konden komen. Cavenne legde de verantwoordelijkheid voor deze situatie bij de talrijke soevereinen die voor de Franse annexatie deze gebieden Op 16 januari 2013 houdt Guido Corten een lezing met powerpoint presentatie in de verenigingsruimte van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal te Reuver. Het onderwerp is de ontwikkeling van het wegennet in de periode 1794–1814 in het Département de la Meuse Inférieure. Het Departement van de Nedermaas omvatte ruwweg het grondgebied van de huidige Ne- 3 |
|
Departement van de Nedermaas aangelegde wegen nog steeds, uiteraard gemoderniseerd, in gebruik. Zodoende heeft het Franse bestuur in de Nedermaas een belangrijke en blijvende bijdrage geleverd aan de infrastructurele ontwikkeling van ons woongebied. bestuurden. Hun tegengestelde belangen hadden de verbetering van het wegennet onmogelijk gemaakt. Het Franse bestuur had de staatkundige verbrokkeling abrupt beëindigd en zag het nu als taak ook de infrastructuur te verbeteren. Naast economische had de Franse overheid ook militaire motieven voor de wegenbouwplannen. Het departement van de Nedermaas grensde in het noorden aan de Bataafse Republiek en in het oosten was het niet ver verwijderd van de Rijngrens met Pruisen. Maar die rivier was niet van fortificaties voorzien en daarom was de Maas met de vestingen Venlo en Maastricht de eerste verdedigingslinie. Deze Maasvestingen dienden in oorlogstijd als uitvalsbasis voor Franse legers. De lezing wordt georganiseerd door de Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal in samenwerking met de MHVS uit Swalmen. Deze vindt op woensdag 16 januari plaats in de verenigingsruimte te Reuver, Pastoor Vranckenlaan 6 en begint om 20.00 uur. Leden hebben vrije toegang. Aan niet-leden vragen we 3 euro als bijdrage in de onkosten. Vooraf opgeven is niet noodzakelijk. Anderzijds is het zo dat iedereen die zich tot twee dagen vóór de lezing aanmeldt, zeker is van een plaats De belangrijkste nieuw aan te leggen wegen waren een nieuwe west-oostverbinding en een nieuwe zuid-noordverbinding Maastricht-Venlo. Momenteel zijn alle door het Franse bestuur in het Nadere informatie: Henri Smeets 0475-502241 of h_smeets@hotmail.com Lezing over de Tweede Wereldoorlog er geen werkloosheid meer. Door een dorpsgenoot viel er te regelen dat hij voor de Arbeitseinsatz niet ver weg hoefde. Hij werd met een bus op en neer naar een dakpannenfabriek in Bracht vervoerd en ‘s avonds was hij thuis. Ook sprak hij vol dankbaarheid over de wildvreemde familie waar ze in Neer mochten onderduiken (de familieleden riskeerden hun eigen leven). Wiel was niet lang weg tijdens de oorlog. Maar de terugkeer in Beesel ná de oorlog was vreselijk. Alles was kapotgeschoten en in de straten lag een meter hoog het puin. Na de oorlog kreeg hij een geweer (die waren er immers toch genoeg) en kwam hij bij de OD (orde dienst). Zij moesten het dorp bewaken tegen plunderaars. De oorlog was voorbij. De opbouw kon beginnen. Op 9 oktober j.l. gaf Wiel Peeters(88) uit Beesel in onze goed gevulde verenigingsruimte een lezing over de Tweede Wereldoorlog. Hij vertelde voor een aandachtig publiek, vol humor, over zijn eigen ervaringen en herinneringen. Opmerkelijk was dat deze hectische oorlogstijd niet altijd vol stress was. Er waren zelfs momenten dat alles beter leek te worden. Hij gaf enkele voorbeelden: na de armoedige, dertiger jaren werd de prijs welke zij beurden voor de asperges verdubbeld, werd de aanschaf van het fietsplaatje afgeschaft en was Pierre Verstappen 4 |
|
Natuurdoedag Zaterdagmorgen 3 november, het regent en vandaag is de Natuurdoedag bij kasteelruïne De Naborch. Om 10.00 uur tref ik Gerard Jonkman bij het bord van De Naborch en zie dat hij heel wat gereedschap bij zich heeft om te snoeien en te harken. Ook werkhandschoenen en een EHBO-trommel ontbreken niet. Gereedschap dat ter beschikking is gesteld door het IKL. Even later komen de eerste werkers, een vader met zijn twee zonen en Herm en Joke Geraedts aan. Inmiddels hebben zich nog twee vrijwilligers aangesloten. Ook vertelt Gerard dat er zo’n twintig ‘bevers’ komen van de jeugdscouting uit Leeuwen. Als deze geholpen zijn om over de omheining te komen kan het grote schoonmaken beginnen. Na een korte uitleg van Gerard lopen we naar de ruïne waar hij de aanwezigen vertelt waar te beginnen. Nog voordat hij is uitverteld, hoort hij een kikker kwaken. We starten binnenin de ruïne met het opruimen van onkruid en achtergelaten rommel. Muren worden vrijgemaakt van blad en groen. Na een klein uurtje gewerkt te hebben is het tijd voor koffie en koek. Voor de jeugdige ‘bevertjes’ heeft Gerard een lekker drankje en snoep meegenomen. Nadat iedereen de versnaperingen op heeft, gaat Gerard aan de achterzijde van de ruïne een eikenboom omzagen die met zijn wortels aan de fundering van de ruïne schade veroorzaakt. Dit gebeurt onder grote belangstelling van de ‘bevers’ en als na zaag-, trek- en duwwerk de boom omvalt hoor je een luidruchtig ‘wauw’. Na twee uur werken in de regen is bijna alles opgeruimd en ligt de Naborch er netjes bij. Die kan er weer een jaartje tegen. Fons Nijssen Sterren stralen boven de Hout natuur indringt, een plek waar toch iedereen ervan overtuigd is dat het daar donker mag, beter gezegd, moet zijn. Maar ook in onze eigen leefomgeving bevindt zich vaak meer licht dan noodzakelijk is. Tijdens de achtste Nacht van de Nacht heeft er wederom een nachtwandeling plaatsgevonden in het Groenewoud en de Kasteelbossen te Swalmen, onder deskundige leiding en begeleiding van Frans Tegels. De Nacht van de Nacht is de nacht dat de klok een uur wordt teruggezet. In deze nacht wordt landelijk aandacht gevraagd voor de vele lichtvervuiling die door de mensen wordt geproduceerd. Lichtvervuiling die vaak diep de De wandeling startte bij Pension Groenewoud. Van daaruit liepen wij richting Luijterbrökske. Op dit gedeelte was meteen te zien hoe diep de verlichting van de woonwijk Bosstraat-Zuid het Groenewoud indringt. Veel straatverlichting, woningen 5 |