| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2013-1 Uit de vereniging: Blz 2 Van de redactie Blz. 3 Rectificatie Blz. 3 In Memoriam Dré Bergs Blz. 3 Jaarvergadering 2013 van de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen Blz. 4 Werkgroep Kruisen en Kapellen Beesel Blz. 5 Oproepen Blz. 5 Kerstwandeling op Tweede Kerstdag 2012 Blz. 6 Fietsexcursie in het voormalig Brits Munitiedepot in Brüggen-Bracht Blz. 7 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2013 Blz. 7 Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten 2013 Blz. 7 Jaar Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
Inhoud Jaargang 6 – 2013 Uit de vereniging: Blz 2 Van de redactie Blz. 3 Rectificatie Blz. 3 In Memoriam Dré Bergs Blz. 3 Jaarvergadering 2013 van de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen Blz. 4 Werkgroep Kruisen en Kapellen Beesel Blz. 5 Oproepen Blz. 5 Kerstwandeling op Tweede Kerstdag 2012 Blz. 6 Fietsexcursie in het voormalig Brits Munitiedepot in Brüggen-Bracht Blz. 7 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS 2013 Blz. 7 Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten 2013 Blz. 7 Jaarprogramma IVN De Steilrand 2013 Overige artikelen: Blz. 8 Hotel Asselt behaalt Green Key certificaat goud Blz. 9 Kroniek van Swalmen, oktober, november en december 2012 Blz. 11 Moeder van Troost Blz. 12 De post in het Maas- en Swalmdal Blz. 13 Ketjes Blz. 14 Uit het leven van onze voorouders Blz. 14 Waordpuzzel; de oplossing Blz. 15 Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (25) Blz. 16 Toekomst van molen De Grauwe Beer Blz. 23 Veurjaorssjtórm aan zee Blz. 23 Werkgroep geschiedenis Blz. 24 Uit de oude doos Foto’s aangeleverd door: Pierre Verstappen Hans Simons Ger Jans Fons Nijssen Liesbeth van Essen-Cox Piet van Buggenum Archief Jan Ickenroth Peter Bors Marc Crins Archief MHVS blz. 3 blz. 5, 6, 9, 13 blz. 6 blz. 8 blz. 9 blz. 11 blz. 12, 13 blz. 16, 20, 22 blz. 17-20 blz. 24 1 No. 1 |
|
Uit de vereniging: Van de redactie In de archieven van onze verenigingen bevinden zich de nodige foto’s van schoolgebouwen in ons werkgebied. Veel gebouwen zijn inmiddels gerenoveerd, gesloopt, vervangen door nieuwbouw of verbouwd tot appartementen. Voor de redactie van Biejeingezeumerd aanleiding om er een aantal te plaatsen op de omslag van 2013. Natuurlijk mag een korte tekst bij de gekozen gebouwen niet ontbreken. Om de overige scholen in ons werkgebied niet tekort te doen, zullen in de nog te verschijnen nummers telkens beknopte teksten met de belangrijkste informatie over die scholen worden opgenomen. gustus 1985 samengevoegd met de St. Jozefschool tot basisschool Offenbeek. In 1998 werd de St. Jozefschool, die steeds een gemengde bevolking kende, gesloopt. Op deze plaats kwam een nieuw multifunctioneel gebouwencomplex, ’de Meander’, en werd in mei 2000 geopend. St. Jozefschool Beesel Dit schoolgebouw was aanvankelijk bedoeld voor openbaar (staats) onderwijs en kwam te liggen aan de Burgemeester Janssenstraat (de vroegere Schoolstraat). In 1883 werd de bouw van deze school voltooid. Kerkelijke overheden wisten te bewerkstelligen dat er voor de jongens jongensscholen werden gesticht en voor de meisjes meisjesscholen. Zo ook in Beesel in 1932. In dat jaar werd aan de Kerkstraat (de vroegere Kromstraat) een school gebouwd voor bijzonder (rooms-katholiek) onderwijs. Deze school startte als RK Jongensschool en heette aanvankelijk St. Jozefschool. De meisjes gingen naar de staatsschool aan de Burgemeester Janssenstraat. Deze werd de RK Meisjesschool en kreeg de naam Mariaschool. In de oorlogsjaren (1940-1945) werd er van schoolgebouw geruild. De meisjes gingen naar het gebouw in de Kerkstraat en de jongens naar het gebouw aan de Burgemeester Janssenstraat. De Jozefschool werd dus Mariaschool en de Mariaschool werd Jozefschool. De St.Jozefschool werd enkele jaren niet meer gebruikt en wachtte tot rond 1992 op een nieuwe bestemming, waarna ze werd verbouwd tot enkele appartementen. Lambertusschool Swalmen De huidige basisschool Lambertus aan de Meestersweg werd in 1915 gebouwd naar het in die tijd gebruikelijke type halschool met aanvankelijk zes lokalen, en had als bestemming ‘openbare lagere school voor jongens’. In 1930 werd de school overgedragen aan het RK Kerkbestuur en werd ze de RK bijzondere lagere school St. Lambertus. In 1930, 1932 en 1953 vonden uitbreidingen plaats tot in totaal 10 lokalen. Met ingang van het schooljaar 1975/76 werd het een gemengde school en vanaf 1984 konden ook kleuters terecht op basisschool Lambertus. Bij de ingrijpende renovatie in 2003 bleef de beeldbepalende voorgevel behouden. Anno 2013 biedt de school plek aan ±240 leerlingen. St. Jozefschool Offenbeek Aan de St.Jozefweg in Offenbeek werd op 1 september 1955 de St. Jozefschool in gebruik genomen. De officiële opening vond plaats op 19 oktober. Dit gebouw, ontworpen door architect Schoenmakers uit Sittard, bleek na enkele jaren te klein. Op 1 september 1960 werd aan de Meidoornlaan een nieuw gebouw toegevoegd; in 1975 werd tussen beide gebouwen een containerbouw geplaatst. De Hummeltjeshof, in januari 1969 in gebruik genomen in plaats van de houten noodlokalen aan de St Theresiastraat, werd per 1 au- St. Theresiaschool Belfeld Op 26 mei 1916 werd door pastoor Hermens de eerste steen gelegd voor de school op het terrein aan de Schoolstraat, temidden van de Belfelder Bèrg, een echte zandwoestenij. Op 15 oktober werd de school ingezegend en kreeg de naam St. Theresiaschool. De school werd geleid door de zusters van de orde ‘Dienaressen van de H. Geest’. Een paar weken na de inzegening begonnen de zusters aan de bewaar- naai- en lagere school voor de vrouwelijke jeugd, zoals gebruikelijk in vrijwel alle dorpen in 2 |
|
de omgeving van Belfeld in het begin van de 20e eeuw. Een klein gedeelte van de school werd ingericht tot verblijf voor de zusters. Op 1 februari 1917 startte zuster Constance met het Groene Kruiswerk. Het kolenhok van de school werd als lokaal ingericht. In 1920 was het aantal zusters toegenomen tot 12 en heerste er reeds groot plaatsgebrek. Gelukkig kon in mei 1922 begonnen worden met de bouw van een definitief klooster dat gereed kwam op 4 maart 1923. In 1961 kregen de gebouwen een uitbreiding voor lager- en kleuteronderwijs. In de grote tuin van de zusters werden in 1970 twintig bejaardenwoningen gebouwd (Pronkhof). De Theresiaschool werd na de renovatie van de Bolveldschool in 1975 gesloopt. Ervoor in de plaats kwam een appartementencomplex dat inmiddels ook alweer is gesloopt. Bronnen: Uit: M. van Avesaath-van den Broek – De school aan de Meestersweg in Swalmen en wat eraan voorafging (1997) Uit: Loe Giesen. Tussen Maas en Meerlebroek - Toponiemen in de gemeente Beesel. Uit: (Paul Bloemen: Schoolgebouwen in Beesel. In: Jaarboek Maas- en Swalmdal 31 (2012). Uit: Th.W.J. Driesen: Geschiedenis van de St.Urbanusparochie te Belfeld. Rectificatie - Het artikel over de historie van het schortje in Biejeingezeumerd 2012 no. 4. komt van internetsite Berthi’s Weblog, geplaatst door Berthi Smith-Sanders, auteur onbekend - Het artikel over kruisen en kapellen in Biejeingezeumerd 2012 no. 4. is geschreven door Ger Peulen In Memoriam Dré Bergs Op 14 november 2012 overleed op 75-jarige leeftijd in verpleeghuis St. Camillus te Roermond ons lid Dré Bergs. Na zijn zeer actieve periode voor Carnavalsvereniging ‘De Drake’ werd hij een trouw lid van onze Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal. Dré was graag onder de mensen en die kans kreeg hij in 2003 door Dorpsgids in Beesel te worden. Vervolgens trad hij in 2008 ook nog toe tot de Gidsen Voormalig Brits Munitiedepot. Beide functies vervulde hij met verve. Mogelijk klopte af en toe een jaartal niet, maar hij bracht het met zoveel overtuiging en enthousiasme dat het wel waar moest zijn. Dit gecombineerd met zijn humor, maakte hem tot een gids waar je graag mee op stap ging. Wij zullen Dré missen. Pierre Verstappen Jaarvergadering 2013 Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen Op 15 februari j.l. had de MHVS haar jaarlijkse ledenvergadering. Zo’n 15 leden, inclusief het bestuur, waren aanwezig in Café Thijs & Wilma. werkzaamheden te doen voor de MHVS. Maar met extra hulp van de rest van het bestuur blijft dat goed functioneren. Weliswaar gedwongen door de gezondheid, heeft hij veel tijd om wandelend en fietsend te genieten van de rijke natuur in Swalmen. En daarmee blijft zijn motivatie om actief te zijn voor het behoud van de natuur en te zorgen dat mensen er ook van kunnen genieten. Toine Wuts ging in zijn welkomstwoord in op zijn persoonlijke gezondheid. Door hartproblemen is hij maar beperkt in staat om alle 3 |
|
Bij de terugblik op het afgelopen jaar werd als een van de hoogtepunt gememoreerd dat Johanna CoxGeraedts bij gelegenheid van haar 80-ste verjaardag het erelidmaatschap van de MHVS heeft ontvangen, omdat zij al van het begin af aan zich voortdurend heeft ingezet voor de vereniging. Aan vele tentoonstelling, open monumentendagen, lezingen, boeken heeft zij medewerking verleend, evenals de wekelijkse openstelling van de verenigingsruimte. De leden konden zich vinden in de onderbouwing door het bestuur en keurden de contributieverhoging goed. Bij de verkiezing voor het bestuur waren Johanna Cox-Geraedts (bestuurslid) en Gerard Jonkman (secretaris) aftredend en herkiesbaar. Beiden werden door de leden opnieuw gekozen in het bestuur. Beiden bedankten de leden voor het vertrouwen en gaven ook aan waarom ze zich wederom willen gaan inzetten voor de MHVS. Bij de behandeling van het komend jaar was de contributieverhoging een belangrijk punt. Voor het eerst in het bestaan van de vereniging is het bestuur genoopt de contributie te verhogen. De gemeentelijke subsidie zal per 2014 fors in omvang teruggaan, en dat noodzaakt het bestuur nu al maatregelen te nemen. Die maatregelen zullen bestaan uit het terugdringen van kosten, het vragen van (vrijwillige) bijdragen bij activiteiten en het verhogen van de contributie. Tenslotte werd het nieuwe programma gepresenteerd. Belangrijke onderdelen daarin zijn de lezing over de Natuur in het Swalmdal en de jaarlijkse vaste activiteiten als de Hemelvaartsdagfietstocht, Nacht van de nacht en de Kerstwandeling. Gerard Jonkman Werkgroep Kruisen en Kapellen Beesel de kruisen en kapellen begonnen zich echter kenbaar te maken. Piet Colberts en Ger Stroucken gingen op zoek naar extra handen. ”’n Paar henjige kaerels höbbe veur nuëdig”, zoals Piet weleens opmerkte. Na die vraag te hebben neergelegd bij een aantal jongeren in Beesel kwam er een reactie waar niemand op had durven hopen. Niek van Deuzen, Krijn Levels, Jan Verheijen en Wiel Killaars zijn lid geworden van de werkgroep. De nieuwe leden gingen een aantal keren mee met Piet en Ger. Er werd geschuurd, geverfd, gelakt en gemetseld. Het liep gesmeerd. De doe-groep werd een werkgroep! Ook Piet en Ger kregen in de gaten dat het met deze nieuwe mannen wel ging lukken in de toekomst. Een mooi moment om het stokje over te dragen. In 1986 is in de gemeente Beesel de Werkgroep Kruisen en Kapellen Beesel opgericht, onderdeel van de Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal. De werkgroep heeft een wisselende samenstelling gehad en bestond tot voor enige tijd uit Math Hebben, Piet Colberts, Jacques Claessen en Ger Stroucken. De werkgroep begon niet alleen enthousiast en vol energie met het verzamelen van gegevens maar ook met het onderhoud en repareren van de kapellen en kruisen in de gemeente Beesel die niet in particulier bezit zijn. Van kapel Ronckenstein in Reuver tot aan kapel Bakheide in Beesel. De werkzaamheden waren heel divers. Van schilderwerk tot het vervangen van een dakpannetje, van reparatie van een dakgoot tot onderhoud van hang- en sluitwerk. Zelfs groot onderhoud werd niet geschuwd en enkele kapellen die daar aanleiding toe gaven, zijn bouwkundig zelfs geheel gerenoveerd. De werkgroep heeft in al die jaren veel tijd en moeite gestoken in het onderhouden van ‘onze’ kruisen en kapellen. Nu, na 28 jaar, ligt er een mooi resultaat waar we met zijn allen trots op mogen zijn. De vele jaren die de werkgroepleden hebben geïnvesteerd in De werkgroep in nieuwe samenstelling heeft intussen niet stil gezeten. Taken werden verdeeld en vervolgens ging men aan de slag. Slechts enkele voorbeelden: het kapelletje op de Bakheide is opgeknapt en zo ook de kapel in Ronckenstein. Deze is o.a. van binnen gewit, de sterrenhemel staat er weer flonkerend bij en het hekwerk buiten is opnieuw geverfd. Het houtwerk van de Antoniuskapel aan de Kesselseweg staat weer goed in de verf, evenzo de bankjes die ook nog voorzien zijn van 4 |
|
nieuwe zittingen. Verder is met ambtenaren van de gemeente een rondgang gemaakt langs alle kapellen en wegkruisen om samen vast te stellen welk onderhoud nog dient plaats te vinden. Kortom, de werkgroep steekt als vanouds letterlijk de handen uit de mouwen. Het bestuur van de heemkundevereniging dankt de leden van de oude werkgroep van harte voor hun baanbrekend werk en hun jarenlange inzet. Het bestuur hoopt verder dat de nieuwe generatie werkgroepleden nog lange tijd in deze samenstelling mag werken: enthousiast, eensgezind, daadkrachtig, met respect voor het verleden, en gericht op de toekomst. Werkgroep Kruisen en Kapellen, veel succes toewenst met de instandhouding van die kleine, religieuze landschapselementjes waar de gemeenschap met recht trots op mag zijn.Voor nadere inlichtingen kunt u terecht bij Wiel Killaars (077-4742825). Bestuur Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal Oproepen - In 2015 wil Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal het jaarboek helemaal wijden aan de Tweede Wereldoorlog.De redactie vraagt mensen uit ons werkgebied (Belfeld, gemeente Beesel en Swalmen) die deze tijd bewust meegemaakt hebben en een verhaal hierover geschreven hebben of een dagboek bijgehouden en documentatie en of foto’s hebben, dit eventueel ter beschikking te stellen voor de redactie van het jaarboek. Contactpersoon: Peter Bors; peterbors@planet.nl - Als lid van Vastelaovesvereiniging “de Windjbuujels” en lid van de Heemkundevereniging Maas-en Swalmdal maak ik me o.a. dienstig door het bijhouden van het archief. Daarvoor ben ik ook op zoek naar carnavalsfoto’s/-films uit het verleden. Tegenwoordig staat iedereen langs de optochtroute en bij andere activiteiten foto’s te maken dat het een lieve lust is. In het verleden was dat echter anders. Toen had niet iedereen een fototoestel. Toch werden veel foto’s geschoten die mogelijk in een verloren hoek verzeild zijn geraakt. Met de tegenwoordige techniek van het scannen is het gemakkelijk om deze foto’s in een verzameling in ons archief op te nemen. Vooral oude Reuverse foto’s hebben onze interesse. Misschien willen onze leden en andere fotobezitters hun foto’s afstaan om te scannen. Reacties kunnen gegeven worden of foto’s (scans) kunnen gezonden worden aan mijn mailadres: wimrovers@home.nl Kerstwandeling op Tweede Kerstdag 2012 Dit jaar werd voor de 23e keer de tradtionele kerstwandeling georganiseerd door de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen. De tocht begon vanaf de parkeerplaats bij Café de Grens en trok de belangstelling van velen. Er werd door ongeveer 90 mensen deelgenomen aan de wandeling die ons leidde door het Elmpter Schwalmbruch. Met mijn broer en hondje Trix liep ik voor de tweede keer mee. Tweede Kerstdag is per slot van rekening niet zo’n bijzondere dag en de hond en mijn broer moesten toch uitgelaten worden. Tot mijn verrassing zag ik vele bekenden en werd de bittere pil van het slechte weer algauw verguld. Het eerste uur bleef het nog aardig droog en onderweg wees gids Frans Tegels ons 5 |