| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2013-2 Uit de vereniging: Blz. 2 De vernieuwde site van de MHVS Blz. 2 Officiële opening Stationsstraat en Neerstraat Swalmen Blz. 2 Schenkingen aan de MHVS Blz. 3 Open dag MHVS Blz. 3 Hemelvaartsdagfietstocht Blz. 6 Tentoonstelling Tweede Wereldoorlog: wie helpt mee? Blz. 6 Oorlogsboek: wie helpt ons aan materiaal? Blz. 7 Stadswandeling Roermond Blz. 7 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS Blz. 8 Wandelingen, kanotochten en rondleidingen Blz. 8 Jaarprogramma IVN Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
Inhoud Jaargang 6 – 2013 Uit de vereniging: Blz. 2 De vernieuwde site van de MHVS Blz. 2 Officiële opening Stationsstraat en Neerstraat Swalmen Blz. 2 Schenkingen aan de MHVS Blz. 3 Open dag MHVS Blz. 3 Hemelvaartsdagfietstocht Blz. 6 Tentoonstelling Tweede Wereldoorlog: wie helpt mee? Blz. 6 Oorlogsboek: wie helpt ons aan materiaal? Blz. 7 Stadswandeling Roermond Blz. 7 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS Blz. 8 Wandelingen, kanotochten en rondleidingen Blz. 8 Jaarprogramma IVN De Steilrand 2013 Blz. 8 Acceptgirobeleid Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal Blz. 9 Vastelaovindj, ‘t fees der feeste Overige artikelen: Blz. 9 Lezing over de natuur langs de Swalm Blz. 14 Excursie naar het gemeentearchief Venlo Blz. 15 Uit het leven van onze voorouders Blz. 16 Bussereinds kepelke Blz. 17 Trui kende haar huilands wel Blz. 19 Kroniek van Swalmen, januari, februari en maart 2013 Blz. 20 Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (26) Blz. 21 Lagere scholen in ons werkgebied: BS Octopus te Swalmen Blz. 25 IJzeroer in Belfeld Blz. 28 Uit de oude doos Foto’s aangeleverd door: Fons Nijssen Archief HVMS Hans Simons Jos Killaars P. van Buggenum Corrie Janissen Archief MHVS Wiel Luys Jan Coopmans Frans Killaars blz. 2-5, 9, 23-25 blz. 6, 23 blz. 9-11, 13, 19, 20 blz. 14 blz. 16, 17 blz. 20 blz. 22-24 blz. 23 blz. 26 blz. 28 1 No.2 |
|
Uit de vereniging: Site van de MHVS of al wat langer geleden, het is te zien en te lezen op www.mhvs.nl. Ook de in de loop der jaren door de vereniging uitgegeven publicaties staan vermeld, variërend van wandeltochten tot monumentenbeschrijvingen en boekjes over de Swalmer industrie. En bent u bijvoorbeeld al in het bezit van ‘t Zjwaams Waordebook of de twee dialectuitgaves van o.a. gedichtjes en Zjwamer spreekwoorden? Kijk op de site wat bij ons nog in voorraad is. In de agenda kunt u zien wanneer en waar een fietstocht, wandeling, Open dag of lezing plaatsvindt. Hebt u ‘m al bekeken? Bewonderd? De vernieuwde site van de MHVS? Sinds kort is deze volledig operationeel en gevuld met alle wetenswaardigheden waar de vereniging zich zoal mee bezig houdt. Door eenvoudig te klikken op de duidelijke knoppen leest en geniet u van de teksten en foto’s behorende bij de verschillende activiteiten. Of ‘t nu een recente gebeurtenis is geweest, Bent u nieuwsgierig geworden naar de werkzaamheden van diverse werkgroepen? Klik en lees. En denkt u erover om ook als vrijwilliger actief te zijn, bijvoorbeeld om het archief te helpen bijwerken of bij een van de andere projecten die we met wat hulp graag zouden willen aanpakken? Het kan; de site vermeldt de telefoonnummers en e-mailadressen van de bestuursleden waar u, indien gewenst, informatie kunt inwinnen. Officiële opening Stationstraat en Neerstraat Swalmen 24 mei Op vrijdag 24 mei om 13.00 uur heeft de officiële opening plaatsgevonden van de Stationstraat en Neerstraat in Swalmen. Wethouder IJff verrichtte op het Dr. Crasbornplein de openingshandeling, in het bijzijn van de bewoners van de Stationsstraat en omliggende straten. Daarna liepen de aanwezigen via de Neerstraat en Stationsstraat, naar het verenigingslokaal van de MHVS waar men onder het genot van een kop koffie of thee met vlaai de fototentoonstelling ‘de Stationsstraat en omgeving door de jaren heen’ heeft bekeken. Schenkingen – verschillende dozen met bidprentjes uit de nalatenschap van Frits Cabbolet, – periodieken, jaargangen 1985, 1988, 1991 t/m 2005; van dhr. H. van Buggenum, – nestkastverslag ‘Vuile bemden’, 1974 t/m 1976; Avifauna van de “voel benj’, Inventarisatielijst ‘Vuile bemden’ in Leeuwen-Asselt, 1971 t/m 1973; van dhr. F. Even, – foto-album, met foto’s uit de 60’er jaren van de vorige eeuw, Swalmen – Asseltse plassen e.o.; van Helma Nuyen. 2 |
|
Open Dag Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen 25 mei Toen om 14.00 uur de deur van het verenigingslokaal van de MHVS aan de Stationsstraat 15 te Swalmen open ging, kwamen al snel de eerste bezoekers naar binnen. De tentoonstelling trok veel bekijks. Over de getoonde foto’s kwamen nogal wat verhalen los. Je hoorde veelvuldig: ‘Wèts se nag van vreuger?’ Of: ‘Det weit ich neet meer’. Langs de boekenmarkt werd gelopen en de verkochte exemplaren mee naar huis genomen. Ook de diverse films werden door veel mensen bekeken en de stand met de dakpannen en de tentoonstelling heeft nog tot half juni veel belangstellenden getrokken. Er stond koffie, thee en cake klaar om de dorst te lessen en de honger te stillen. Velen zijn op een dinsdagmiddag teruggekomen tijdens onze reguliere openingstijden (14.00 – 16.00 uur) om te zoeken naar een foto, bidprentje of jaartal van een activiteit. Al met al weer een geslaagde Open Dag in 2013 met leuke reacties, met enkele nieuwe leden, met onverwachte ontmoetingen tussen oude bekenden, en met een voldaan gevoel werd deze redelijk druk bezochte middag afgesloten. Zie ook www.mhvs.nl. Fietstocht op Hemelvaartsdag met de heemkundeverenigingen ongeduldig en wilde meteen beginnen met vertellen omdat hij maar tien minuten de tijd voor zijn verhaal kreeg. De naam kasteel was het complex niet waardig, omdat er alleen een vijver aan de voorkant ligt en het gebouw niet de eigenschappen van een kasteel heeft. De entree is bijzonder. Er loopt een brug over de vijver en voordat je op de binnenplaats komt moet je door de poort. Vroeger moet er een ophaalbrug hebben gezeten omdat de katrol nog zichtbaar is. In het middenstuk werden vroeger duiven gehouden als postduif en als lekkernij. Boven de poort is een versiering te zien van de diverse familiewapens. De poort had zowel aan de voorkant als achterkant een zware deur. Vroeger Op deze vrije donderdag wordt altijd een mooie fietstocht uitgezet. Dit jaar besloten we om eraan deel te nemen. We wisten van te voren niet wat het thema van de tocht zou zijn of welke richting we uit zouden gaan. We troffen het met het weer, want de temperatuur was aangenaam en de zon scheen. Met zo’n 35 mensen vertrokken we vanuit het centrum van Swalmen over de fietsbrug richting Beesel. Het was genieten van het landschap en de natuur. De zon scheen door het jonge loof. Aangekomen in Beesel wachtte gids Frans Geerlings ons op bij kasteel Nieuwenbroeck. Hij was wat 3 |
|
de 80-jarige oorlog door de Spanjaarden. Deze Spanjaarden wilden Maastricht veroveren op de Hollanders. Daarvoor moesten ze eerst Weert zien in te nemen. In Reuver aangekomen was onze volgende stop bij de Sint Lambertuskapel. Voorzitter Henri Smeets vertelde toen iets over de omgeving van dit gebouwtje. “We zijn in Leeuwen”, vertelde hij. “Offenbeek en Leeuwen zijn gebieden van Reuver die ouder zijn dan Reuver zelf.” Toen de deskundige gids van de kapel, Jan Ickenroth, arriveerde kregen wij het verhaal te horen over de kapel. De overlevering wil ons doen geloven dat de heilige Lambertus hier gepredikt heeft. Vroeger stond er een grote kerk. Nu wil men de contouren van de oude kerk weer zichtbaar maken. Ook was er ooit een kerkhof. Van de restanten van de oude kerk is een kapelletje gebouwd. Je kunt zien dat er oude maaskeien gebruikt zijn. De oudste restanten zijn zichtbaar in de muur. Naderhand is aan de voorkant van het kapelletje een grotere kapel gebouwd. De toenmalige pastoor wilde gerieflijker zijn missen houden. Het oude kapelletje was zo klein dat de diensten in de open lucht waren. Boven de ingang van de nieuwe kapel staan de letters BVO, wat ‘bid voor ons’ betekent. Henri vertelde daarna nog iets over de omgeving, bijvoorbeeld over de Kniensberg. Dit is het gebied vlak aan de Maas dat vroeger, in het begin van de 18de eeuw gebruikt werd om houtvlotten aan land te brengen. Grote hoeveelheden hout werden over de Maas vanuit de Ardennen naar het belangrijk eindpunt Dordrecht vervoerd. De huurvaarders hadden een bepaald gebied dat zij bevoeren. Op afgesproken locaties aan de rivier werd kon men daardoor de binnenpoort gesloten houden om de binnenkomende wagen(s) te controleren. Op de binnenplaats aangekomen zie je een L-vormig gebouw, een gerestaureerde woning die vroeger als koetshuis functioneerde en het kasteel. Alle gebouwen zijn opgeknapt en verbouwd tot appartement voor verschillende families. Het hoofdgebouw wordt bewoond door nazaten van de familie Ruys. We vervolgden onze weg naar Reuver. In het bos hielden we een stop. Rechts van ons was een afrastering met een groot bord geplaatst. Normaal zou ik het voorbij fietsen, niet wetend wat voor bijzondere plek het is. Het is een monumentaal uitgegraven verdedigingsfort St. Brigitte, vijftig jaar actief in gebruikt geweest als verdediging van een pontonbrug over de Maas. De brug werd gebruikt in 4 |
|
gewisseld van huurvaarder en liep de huurvaarder terug. De paden die toen langs de rivier zijn ontstaan heten daarom huurvaarderspaden. Hij vertelde ook dat de oude Keulsebaan in vroegere tijden een belangrijke verbindingsweg was tussen Keulen en Antwerpen. De Keulseweg vormt een onderdeel van een oude handelsroute. Het is nu een grindpad dat langs de kapel naar de Maas loopt. Wij volgden dat pad naar de veerpont in Beesel. De pont bracht ons naar de overkant, naar Kessel. In Kessel fietsten we over de parallelweg aan de Maas naar kasteel Keverberg, dat een ruïne is. bouw uit drie delen bestaat. Bij hoog water kunnen de onderste ramen bereikt worden. Teruggekomen bij het beginpunt werden we uitgenodigd om naar binnen te gaan. We kwamen in een kelder en een grotere ruimte. De gids vertelde dat deze ruimtes voor feesten of evenementen verhuurd werden. Dat leverde extra inkomsten op. Er was genoeg inkomen om regulier onderhoud te kunnen bekostigen. We kwamen daarna op de binnenplaats en konden ook de weergang aan de buitenmuur beklimmen. Er moet een woongedeelte zijn geweest aan de landzijde van het kasteel, waar men een beter gebruik kon maken van warmte en licht. Bij de restauratie zullen mooie oude gedeelten intact gelaten worden en samengaan met materialen van nu. Er zal een glazen dak komen. Wij zullen het gebouw zeker opnieuw willen bezoeken. Na de gids bedankt te hebben kregen we tijd om te pauzeren. Deze werd door de meeste van ons gebruikt om te lunchen en van het mooie weer te genieten. Daarna werd de terugweg aanvaard. Na Ouddorp te hebben gepasseerd kregen we nog één stop. Onze gids vertelde nog iets over de oude kerk in Ouddorp. Over de geschillen tussen groepen die naderhand geslecht werden. Bewoners van de overkant van de Maas mochten gebruik maken van de kerk. Na Gerard en Henri bedankt te hebben en na een nieuwe uitnodiging voor een wandeling op Moederdag koos ieder zijn eigen weg naar huis. Bij kasteel Kessel stond een toegewijde gids te wachten. Het was een gepensioneerde docent die graag mensen enthousiast wil maken voor de geschiedenis en toekomstplannen van het kasteel. Het kasteel is eigendom van de gemeente. Dit jaar wordt het gesloten voor een grote restauratie tot eind 2014. Eerst vertelde de gids iets over de geschiedenis van het kasteel. Het is al meer dan 1000 jaar oud. In de loop van de tijd is het door verschillende groepen in gebruik genomen die op hun manier een stempel hebben gedrukt op het gebouw. In de oudste tijd werd het kasteel gebruikt door soldaten als verdediging. Zij leefden en woonden elders. De heuvel waarop de ruïne staat is kunstmatig gemaakt. De professor die ingehuurd werd om de ruïne te bestuderen, heeft elementen uit de vroegste tijd geaccentueerd en latere stukken laten verdwijnen. Hij heeft een voorstelling gemaakt hoe het kasteel in de loop van de tijd uitgezien heeft en gebruikt is. Wij hebben rondom het kasteel gelopen en de buitenkant van de mergelstenen ringmuur bewonderd. Aan de kant van de Maas had je een geweldig uitzicht over het hele gebied. Je zag het zomer- en winterbed van de Maas. Er werd verteld dat de Maas vroeger meer naar Reuver lag. De Maas zou vroeger meer gemeanderd hebben en de waterstand zou ‘s zomers heel laag kunnen zijn. Het bijgebouw dat aan het kasteel vast gebouwd is, kon je ook bewonderen. De muren liepen scheef naar beneden, net als het dak. Het leek of het ge- Marij Schaeken 5 |