Omschrijving
Biejeingezeumerd 2014-1

Uit de vereniging:
Blz. 2 Van de redactie
Blz. 2 Mededeling voor leden Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal
Blz. 3 Expositie Tweede Wereldoorlog voorjaar 2015
Blz. 3 Levendige jaarvergadering van de MHVS op 31 januari 2014
Blz. 4 Oproep
Blz. 5 Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS
Overige artikelen:
Blz. 5 Kerstwandeling
Blz. 7 ‘n Sjterker sjtök besjteit d’nootj
Blz. 10 Elzen
Blz. 13 Uit het leven van onze voorouders
Blz. 14 De vondst van een Franse munt Meer ...
Tonen 1-5 van 28
Tekst
Inhoud Jaargang 7

– 2014

Uit de vereniging:
Blz. 2
Van de redactie
Blz. 2
Mededeling voor leden Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal
Blz. 3
Expositie Tweede Wereldoorlog voorjaar 2015
Blz. 3
Levendige jaarvergadering van de MHVS op 31 januari 2014
Blz. 4
Oproep
Blz. 5
Jaarprogramma Maas- en Swalmdal en MHVS
Overige artikelen:
Blz. 5
Kerstwandeling
Blz. 7
‘n Sjterker sjtök besjteit d’nootj
Blz. 10
Elzen
Blz. 13
Uit het leven van onze voorouders
Blz. 14
De vondst van een Franse munt uit 1793
Blz. 16
Mijn vader Sef Hermans
Blz. 17
Kroniek van Swalmen, eind september t/m december 2013
Blz. 19
Keesblome
Blz. 19
Kerkelijke visitatieverslagen
Blz. 19
Cultureel Historisch Museum Asselt
Blz. 20
Herkomst, productie en gebruik Nederlandse tegel
Blz. 22
Herinneringen uit Belfeld (3)
Blz. 23
Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (29)
Blz. 24
Nieuwe rubriek – Mien eerste Zjwaams
Blz. 26
Uit de oude doos
Blz. 26
Nieuwe bomen geplant langs kasteelgracht
Blz. 27
Kadasterinformatie openbaar
Blz. 28
Leuk om te bewaren (1)

Foto’s aangeleverd door:
Riky Simons-Julicher
Archief MHVS
Gerard Janssen
Ab Strijker
Wiel Luys
Annelies Hermans
Thei Derks
Hans Simons
Jan Geerlings
Chrit Verstappen

blz. 4
blz. 4, 8, 9, 26
blz. 9
blz. 11
blz. 14
blz. 16,17
blz. 21, 22
blz. 25, 27
blz. 27
blz. 28

1

No.1

Uit de vereniging:
Van de redactie
Voor de omslag van Biejeingezeumerd 2014
koos de redactie voor een viertal kunstwerken uit ons werkgebied.

Schoenmakers was indertijd werkzaam voor keramisch atelier St. Joris in Beesel.
In Swalmen op het pleintje in de buurtschap Heide
is in september 1995 in opdracht van het Comité
Monument Heiermert een bronsplastiek geplaatst
van beeldhouwer Jo Ramakers uit Beek. Uitgebeeld
wordt het thema Saamhorigheid/Verbondenheid,
verwijzend naar het 50-jarig bestaan van de Mariabuurt.

In Belfeld op de rotonde aan de Rijksweg
staat Spiral Corten, ofwel het slakkenhuis
van de Tegelse kunstenaar Pii (Pie Daamen).
Dit kunstwerk van staal met elementen van
messing werd op 29 mei 2000 onthuld bij de
officiële ingebruikname van de rotonde. Het
is geplaatst op een hellend vlak en is 8,5 meter breed en 2,5 meter hoog.

Sinds mei 2009 siert De Parelbloem de kloostertuin in het centrum van Reuver. Het kunstwerk is
gemaakt naar een ontwerp van de Groningse kunstenaar Hans Rikken en geplaatst bij gelegenheid
van de nieuwbouw van het kantoor van Stichting
Woongoed2Duizend. Het is gegoten in brons, aluminium en RVS (Roestvast staal) uit de laatste gietvorm van metaalgieterij Metaco Reuver.

Aan de muur van Herberg De Bongerd in
Beesel bevindt zich De Lezende Draak, een
keramisch wandreliëf van de in 2009 overleden kunstenaar Piet Schoenmakers. Het
reliëf werd in 1970 geplaatst aan de muur
van de toenmalige bibliotheek aan de Markt.

Mededeling voor leden van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal
Als lid ontvangt U 4 maal per jaar het verenigingsblad. Hiermee wordt U op de hoogte gesteld
van allerlei verenigingsactiviteiten. Nadeel is dat vaak niet alle informatie met betrekking tot een
activiteit lang van tevoren beschikbaar is. Ook komt er nog regelmatig tussentijds informatie beschikbaar. Deze willen we sneller delen met alle leden. Hierbij valt te denken aan:
– Een bericht over het onverhoopt niet doorgaan of een wijziging van een activiteit.
– Een herinnering een paar dagen voorafgaand aan een lezing.
– Aanvullende informatie over sprekers, of over het onderwerp.
– Activiteiten bij zusterverenigingen (lezingen en tentoonstellingen).
– Informatie over extra activiteiten op de inloopavonden enz.
– Informatie over onze jaarlijkse busreis.
– Informatie over de presentatie van ons jaarboek.
– Werven van vrijwilligers voor het meehelpen bij een activiteit.
Vandaar dat we als aanvulling op het verenigingsblad hebben gekozen voor een modern communicatiemiddel: een digitale Nieuwsbrief. Deze nieuwsbrief is gratis. Momenteel is er slechts een
klein aantal leden op geabonneerd. We willen U daarom vragen, als U interesse heeft in deze extra
informatie, uw email-adres op te geven. Dit kan door rechtstreeks een mail te sturen naar onze
secretaris Twan Ernst. Zijn mailadres is: twanernst@ziggo.nl
Ook een aspect dat de aandacht verdient is de toezending van ons verenigingsblad aan leden die
buiten het bezorggebied van onze vereniging wonen. De portokosten zijn in de afgelopen jaren fors
gestegen, waardoor de vereniging jaarlijks ruim honderd euro’s extra toelegt. Hiervoor zal in de
loop van 2014 naar een acceptabele oplossing gezocht worden. Een van de opties is het toezenden

2

van de digitale versie van Biejeingezeumerd. Hiervoor hebben wij echter een recent e-mailadres nodig.
Ook al heeft U ons Uw e-mailadres al gegeven, zend ons even een mailtje zodat wij dit kunnen verifiëren
en/of actualiseren. Deze mail kunt U zenden naar twanernst@ziggo.nl
Hartelijk dank voor Uw medewerking, wij blijven U informeren.

Expositie over Tweede Wereldoorlog in het voorjaar van 2015
Een werkgroep van de Heemkundevereniging
Maas- en Swalmdal uit Reuver, bestaande
uit Wim Rovers en Geert Franssen uit Reuver en Offenbeek, Thei Derks en Wiel Killaars
uit Beesel en Jan Coopmans uit Belfeld, is
onlangs gestart met de voorbereidingen om
een expositie op te zetten, die gehouden zal
worden in het voorjaar van 2015, als het 70
jaar geleden is dat deze regio bevrijd werd
van de Duitsers.

U kunt dit melden op het e-mailadres: berebe70@
gmail.com of telefoonnr. 077-4742825 (Wiel Killaars). Wij zullen dan contact met u opnemen over
de verdere afhandeling. Dit kan bestaan uit het
optekenen van verhalen, het scannen van foto’s,
kopiëren van documenten en inventariseren of afspraken maken over de bruikleen van voorwerpen
Wij zijn er zeker van dat er bij de bewoners van
Beesel, Reuver en Belfeld nog een groot aantal verhalen, voorwerpen of anderszins hierover aanwezig
is. Daarom houden wij ons dan ook aanbevolen om
deze te mogen lenen, zodat er in 2015 een uitgebreide en gevarieerde tentoonstelling tot stand kan
komen, die toegankelijk zal zijn voor een breed publiek, waaronder ook scholen.

Het is de bedoeling dat hierbij alle gebeurtenissen aan bod komen, die zich rond de oorlog hebben afgespeeld in de plaatsen Beesel,
Reuver en Belfeld. Te denken valt o.a. aan:
de mobilisatie, de inval op 10 mei 1940, de
bezettingstijd, verwoestingen, het verzet, de
fronttijd, de evacuatie, de bevrijding en de
wederopbouw van deze streek. En zeker niet
te vergeten de talloze slachtoffers die in deze
tijd zijn gevallen.

Parallel aan deze expositie zijn we ook bezig met de
voorbereidingen voor een gedenkteken, dat we willen plaatsen bij de veerstoep aan de Maas in Beesel.
Op 11 november 1944, 70 jaar geleden, is hier namelijk door ondeskundig gebruik van het veer, de
zware lading gaan schuiven, waardoor het veer is
gekapseisd en gezonken.
Als gevolg hiervan zijn 7 Belfeldse voerlieden en 6
Duitse soldaten verdronken.
Onze vraag is nu: zijn er mensen die meer over deze
ramp kunnen vertellen?

Om te komen tot een zo breed mogelijk aanbod van foto’s, films, documenten, dagboeken, voorwerpen en verhalen, doen we hierbij een oproep aan alle inwoners, om aan te
geven of u in het bezit bent van een of meer
van voorgenoemde objecten en bereid bent
om deze tijdelijk beschikbaar te willen stellen voor deze expositie.

Levendige jaarvergadering van de MHVS op 31 januari 2014
De MHVS heeft op 31 januari 2014 de algemene ledenvergadering gehouden in café Thijs
en Wilma. In totaal waren 20 leden aanwezig, die zorgden voor een geanimeerde vergadering.

raad en andere locaties, de lezingen over de Swalm.
Ook de excursies waren dat jaar zeer geslaagd: de
fietstocht langs de Swalm, de Hemelvaartsdagfietstocht naar Kasteel de Keverberg te Kessel en de
Kerstwandeling. Verder werd de goede samenwerking met de zustervereniging Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal gememoreerd, onder andere blijkend uit de aanbieding van het Jaarboek
aan Johanna Cox-Geraedts en Toine Wuts.

Er werd eerst stil gestaan bij de hoogtepunten van 2013, zoals de tentoonstelling Stationsstraat, Open Monumentendag te Hillen-

3

In het bestuur werd Gerry Nijssen-Severens herkozen. De voorzitter sprak lovende woorden over de
inzet van Gerry in het bestuur, in de werkgroep
Geschiedenis en bij de Redactie van Biejeingezeumerd.

Ook voorzitter Toine Wuts was aftredend, en herkiesbaar. Hij werd met applaus van alle aanwezigen
herkozen als voorzitter. Secretaris Gerard Jonkman
sprak waardering uit voor Toine, voor diens grote
netwerk, voor zijn kennis, maar vooral voor zijn
grote betrokkenheid bij natuur, milieu, landschap
en heemkunde van Swalmen. En dit alles ondanks
een gezondheid die niet optimaal is.
Kijkend naar het nieuwe jaar blijft de vereniging
volop actief. Naast de gebruikelijke activiteiten
zijn er een tweetal boeken in verschillende stadia
van voorbereiding. Iedereen hoopt dat er in de nabije toekomst weer twee mooie boeken uitgegeven
kunnen worden. De levendige vergadering werd nog
besloten met een gezellige nazit.
Gerard Jonkman, secretaris Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen

Oproep
De Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen bestaat, zoals u weet, inmiddels al ruim
30 jaar.

verenigingen die opgehouden zijn te bestaan. In
ons archief bevindt zich ook een grote verzameling aan krantenartikelen over allerlei zaken die
in Swalmen de afgelopen decennia plaatsvonden,
zoals bijvoorbeeld de aanleg van A73 en de herindeling.

Gedurende deze jaren heeft de vereniging
een zeer uitgebreid archief opgebouwd. Dit
archief bestaat uit een grote collectie foto’s,
duizenden overlijdensprentjes, een uitgebreide bibliotheek met Limburgensia, algemene geschiedenis en boeken over natuur en
milieu, tevens de doop-, trouw- en overlijdensregisters vanaf 1609-1903.

Zoekt u een mooie, interessante vrijetijdsbesteding
en wilt u meehelpen in de werkgroep Geschiedenis
met het catalogiseren en het op alfabet opbergen
van overlijdensprentjes en foto’s, het verzamelen
en opbergen van krantenartikelen, het invoeren
van nieuwe boeken in onze bibliotheek, dan willen
we graag van uw hulp gebruik maken.

Ook hebben wij archiefmateriaal van diverse

Wilt u meer weten of mocht u interesse hebben ons te ondersteunen,
kom dan eens kijken in ons verenigingsgebouw. Elke week zijn wij in
ons verenigingslokaal aan de Stationstraat 15 te Swalmen, voormalig
woonhuis familie Hendrickx-Crijns,
op de dinsdagmiddag van 14.00 –
16.00 uur aanwezig om ons archief
bij te houden.
U kunt contact opnemen met één
van onze bestuursleden of gewoon
eens binnenlopen.

4

Jaarprogramma Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal en
Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen
21 april
29 mei
28 juni

Opening excursieseizoen in het Munitiedepot door de gidsen
Hemelvaartsdagfietstocht langs de Maas (gezamenlijke activiteit)
Busexcursie naar Dendermonde en het kasteel van Laarne (Heemkunde Vereniging
Maas- en Swalmdal)
juli-augustus MHVS: Zomervakantie
Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal: Vanaf 14 juli t/m 24 augustus is de
verenigingsruimte gesloten. Op 25 augustus kan men er weer terecht.
30 augustus
Fietstocht langs de Nette in Duitsland (MHVS)
14 september Open Monumentendag met als thema: Reizen en vervoer (MHVS)
14 september Open Monumentendag met als thema: Op Reis (Heemkunde Vereniging Maas- en
Swalmdal)
september
Weekendexcursie Natuurwerkgroep (MHVS)
12 oktober
Herfstwandeling in samenwerking met IVN de Steilrand (Heemkunde Vereniging
Maas- en Swalmdal)
oktober
Wandeling Nacht van de Nacht (gezamenlijke activiteit)
november
Natuurdoedag (MHVS)
november
Lezing over Nederlandse jongens in Nederlands-Indië en Nieuw-Guinea
door Jan van Boei (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal)
november
Lezing Loe Giesen: ‘Toponiemen’ (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal)
eind november Presentatie jaarboek 33 (2014) (Heemkunde Vereniging Maas- en Swalmdal)
26 december Kerstwandeling naar Heidenheim (gezamenlijke activiteit)
En verder... het programma kan nog worden aangepast. Er staan (onder voorbehoud) enkele kleine
excursies op het programma. Te zijner tijd komen we hier op terug. Nadere publicaties in ‘t Zjwaemke en ‘t Gazetje.
Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten - Deze wandelingen en kanotochten worden georganiseerd door Staatsbosbeheer en zijn niet gratis. Nadere publicaties in ’t Zjwaemke, ’t Gazetje
en de Trompetter. Zie ook www.natuurlijkasselt.nl en voor de wandelingen met de Dorpsgidsen in
Beesel, zie www.rondleidinginbeesel.nl.
Jaarprogramma IVN De Steilrand (http://www.ivn.nl/afdeling/de-steilrand)

Kerstwandeling
Riky Simons-Julicher
Een aanzienlijk gezelschap, voorzien
van stevig schoeisel, begeeft zich
even na 14.00 uur op deze uitzonderlijk zachte Tweede Kerstdag op
weg naar het buitengebied van Boukoul voor de traditionele kerstwandeling van MHVS en HVMS samen. In
zijn welkomstwoordje garandeert Gerard Jonkman al dat we op plekken
zouden komen waar we nog nooit

5

MediaViewer 2.6 - © 2012-2025 Collectiony BV