| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2014-2 Uit de vereniging: Blz. 2 Terugblik lezing Maaslijn Blz. 2 De Meysberg, een film van Peter Crins Blz. 3 Open Monumentendag in Swalmen op 14 september Blz. 4 HAZA 21, een interessante databank voor genealogen Blz. 4 Wisseltentoonstelling van oude foto’s in verzorgingshuis St. Jan Baptist Blz. 5 Fietstocht Hemelvaartsdag Blz. 8 Koninklijke onderscheiding voor twee MHVS-leden Blz. 8 Jaarlijks uitje actieve vrijwilligers MHVS Blz. 9 Jaarprogramma Heemkundeverenigi Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
Inhoud Jaargang 7 – 2014 Uit de vereniging: Blz. 2 Terugblik lezing Maaslijn Blz. 2 De Meysberg, een film van Peter Crins Blz. 3 Open Monumentendag in Swalmen op 14 september Blz. 4 HAZA 21, een interessante databank voor genealogen Blz. 4 Wisseltentoonstelling van oude foto’s in verzorgingshuis St. Jan Baptist Blz. 5 Fietstocht Hemelvaartsdag Blz. 8 Koninklijke onderscheiding voor twee MHVS-leden Blz. 8 Jaarlijks uitje actieve vrijwilligers MHVS Blz. 9 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en MHVS Overige artikelen: Blz. 10 ‘t Laeve op ‘t lank, vruger in Geloë Blz. 12 Uit de oude doos: KJV Reuver Blz. 13 Nieuw natuurgebied nabij de Lommerbergen Blz. 13 Wandelroute Maaspad: van Eijsden naar de Noordzee Blz. 14 Stichting Beesels Keramisch Erfgoed Blz. 17 Uit het leven van onze voorouders Blz. 17 Rectificatie Blz. 18 Kroniek van Swalmen, januari, februari en maart 2014 Blz. 19 Herinneringen uit Belfeld (4), Geluk bij een ongeluk voor Handrie Blz. 20 Schenkingen aan de MHVS Blz. 21 Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (30) Blz. 22 Onthulling bord Panneoven Blz. 22 Werving filmarchief in het kader van filmfestival Tijdsbeeld 2014 Blz. 23 Mien eerste Zjwaams (2) Blz. 24 Vondst Schrägrand-urn Foto’s en illustraties aangeleverd door: Pierre Verstappen blz. 2, 4 Annelies Hermans blz. 3 Archief MHVS blz. 4 Hans Simons blz. 5-7, 18 Fons Nijssen blz. 8 Riky Simons blz. 8 Jan Coopmans blz. 11 Wies Bergs blz. 12 Stefan Koopmans blz. 14 Keramisch Erfgoed blz. 14, 15 Serge Giesberts blz. 18 Archief HVMS blz. 19 Fam. Sassen blz. 20 Sven Roelofs blz. 22 Leny Geraedts blz. 23 Wiel Luys blz. 24 1 No.2 |
|
Uit de vereniging: Terugblik lezing Maaslijn Op woensdagavond 26 februari werd in ons verenigingslokaal Parochiehuis in Reuver een lezing verzorgd door Rob Jansen uit Cuyck. Het thema was onze plaatselijke spoorlijn, beter bekend als de Maaslijn. De lezing – waarvoor veel belangstelling was - werd aangeboden door Heemkundevereniging Maasen Swalmdal in samenwerking met de MHVS. Aan de hand van schitterende oude foto’s schetste Rob de historie van deze spoorweg vanaf de oprichting. Verder keek hij nog even in een glazen bol naar de toekomst. Zo vernamen wij dat de accijnsverhoging op diesel (rode diesel waar de treinen voorheen op reden en die inmiddels is afgeschaft) een stimulans is om deze spoorlijn te elektrificeren. Ook werd duidelijk hoe massaal Meerlo-Tienray treinreizigers te verwerken kreeg, omdat daar een Maria-bedevaartsoord ontstond. De reden was dat de plaatselijke pastoor een stuk van de mantel van Bernadette uit Lourdes had bemachtigd, zodat de bedevaartgangers een alternatief geboden kregen voor de lange en dure reis naar Lourdes. Daarnaast was ook Roermond met Kapel in het Zand op bedevaartgebied een trekpleister van de eerste orde. Een interessant gegeven was verder dat spoorlijnen bij voorkeur in een rechte lijn worden aangelegd. Tussen Beesel en Swalmen maakt het spoor echter verschillende bochten. Dit was te vermijden geweest als door het moerassige en natte Beesels Broek een spoordijk werd aangelegd. De hoge kosten waren de oorzaak dat dit niet doorging. Tegen de zorg voor milieu en kwetsbare natuurgebieden werd in 1865 nog anders aan gekeken dan heden tendage. Kortom een geslaagde en boeiende lezing. Wilt u via de mail op de hoogte worden gehouden van lezingen en bijzondere activiteiten? Stuur dan een mail naar twanernst@ziggo.nl en u ontvangt enkele keren per jaar vrijblijvend de digitale nieuwsbrief van Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal met wetenswaardigheden over aanstaande activiteiten. Pierre Verstappen ‘De Meysberg’, een film van Peter Crins Vertoond in ‘de Mert’ te Swalmen op 30 maart 2014 lichting van Peter Crins werd de film gestart. Er werd geboeid naar de beelden gekeken en aanvankelijk nauwelijks gesproken, zo ging men op in het verhaal, dat overigens ook nog door enkele direct betrokkenen van commentaar werd voorzien. Het waren vooral ouderen, zelf ooit woonachtig of werkzaam op de Meysberg (Meysebergh), die met zichtbaar plezier herinneringen opdiepten uit hun jaren in en rond boerderij en streek. Het authentiek Ittervoorts dialect, doorspekt met uitdrukkingen en gezegdes van vroeger, bracht de Meysberg van weleer tot leven. Er rolden smeuïge verhalen Op uitnodiging van Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen werd deze film over het boerenleven van zo’n honderd jaar geleden vertoond. Een prima initiatief, want ze is zeker de moeite van het bekijken waard. Zo dachten er die zondagmiddag blijkbaar meer mensen over, want er waren zo’n vijfendertig belangstellenden in de zaal, ondanks het warme voorjaarsweer. Na enige uitleg en toe- 2 |
|
voorganger als eerste het kleurig tapijt betrad, terwijl jongens en meisjes in nette pakken en witte jurkjes volgden. Er waren geen tekenen van standsverschillen, ondanks de diepe kloof tussen arm en rijk. De armen, daartoe behoorden ook die kleine boeren, die soms amper te eten hadden. en praatjes over tafel zoals menig toeschouwer zich nog herinnerde uit de verhalen van zijn of haar ouders en grootouders. De film werd gedragen door dit levendig commentaar, over het algemeen heel vermakelijk. Maar er waren natuurlijk ook minder aangename herinneringen, omdat het bestaan een eeuw geleden aanzienlijk harder was dan wij ons kunnen voorstellen. Vooral voor arme boeren die, zelfs als ze niks te missen hadden, toch een bepaald deel van oogst en slacht moesten afstaan aan de kerk (ofwel meneer pastoor). Deze aderlatingen maakte het hun vrijwel onmogelijk zich te verbeteren, maar tegenstribbelen was er niet bij. Kerkelijk en burgerlijk gezag stonden hoog in aanzien en de meeste mensen waren zeer godsdienstig. Dit werd onder andere tot uitdrukking gebracht bij de voorbereidingen van processies; daarbij werden kosten noch moeite gespaard om er iets moois van te maken. In de film was te zien hoe groot en klein intensief samenwerkten aan het leggen van een loper van verse bloemen op plaatsen waar de stoet zou trekken. Ook zagen we dat meneer pastoor als ‘De Meysberg’ is net als de meeste boerderijen klein begonnen, maar door slim handelen wisten de opeenvolgende eigenaren zich langzamerhand aan het zware bestaan en de armoede te ontworstelen en zelfs winst te maken. Zo werd de boerderij gaandeweg uitgebreid, net als de inhoud van de geldkist. Heden ten dage is ‘De Meysberg’ veranderd in een uitspanning met een groot terras, waar bezoekers onder het genot van een hapje en een (of meer) drankje(s) van het uitzicht kunnen genieten. De naam van de boerderij is in het pannendak verwerkt en van veraf te lezen. Toen op 3 april jongstleden, donderdags na het vertonen van de film, in de krant te lezen viel dat Harie Peters - ofwel ‘Harie van de Meysebergh’ (zo stond het erbij) - op 1 april 2014 op 91-jarige leeftijd was gestorven, was dit opeens geen overlijdensbericht als alle andere. Het hoorde voor mij nog bij de film, als een soort postscriptum achteraf. Harie is niet meer, maar het verhaal van ‘De Meysberg’ duurt voort. Zullen onze nabestaanden ook ooit zo vol verbazing kijken naar het leven van vandaag? Annelies Hermans Open Monumentendag Swalmen De Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen organiseert Open Monumentendag in Swalmen op zondag 14 september. In het kader van het thema Reizen en Vervoer zal er in de showroom van Garage Wuts, Rijksweg Zuid 49 te Swalmen, een tentoonstelling te zien zijn met foto’s van hoe men vroeger reisde, hoe kolen, hout, klei en graan vervoerd werden, en foto’s van de verschillende vrachtbedrijven in Swalmen. Buiten op het terrein van de garage aan de schoolstraat zijn die dag oude en specifieke voertuigen opgesteld. Tussen 13.00 en 16.00 uur kan men (onder voorbehoud) een ritje maken met een huifkar met paard langs kasteel Hillenraad. Verder langs Graeterhof, Graeterweg 23, dat die middag ook bezocht kan worden. Ook het bakhuis te Wieler, Wieler 28, is die dag van 12.00 tot 17.00 uur geopend. 3 |
|
HAZA 21, een interessante databank voor genealogen Met de module Goederen kunnen de gegevens van kadastrale kaarten met o.a. gebouwen en percelen gekoppeld worden aan de eigenaren die in de Genealogiemodule zijn verwerkt. Hierdoor is bij de stamboom van personen ook het eigendom en/of het adres terug te vinden. Met de gemeentelijke kadastrale leggers en het kadasterregister zijn eigendommen en ontstaan van gebouwen terug te vinden. Uit het bevolkingsregister van de gemeente zijn de bewoners van huizen te achterhalen. Pierre gaf voorbeelden van zijn onderzoeksresultaten en die waren ronduit opmerkelijk. Wat betreft de gebruiksvriendelijkheid geloof ik toch dat niet iedere (amateur) stamboomonderzoeker hiermee snel overweg kan. En dan is het goed te weten dat er vlakbij over de Maas in Neer een zekere Pierre woont die hierbij geweldig behulpzaam kan zijn (…..NaoNaerhaer…). Verder dient de vraag zich aan of we als heemkundeverenigingen wellicht het begin kunnen maken van een digitale databank waarin veel van bovengenoemde gegevens worden gekoppeld. Wellicht een onderwerp waarover onze mensen die met genealogie bezig zijn, eens kunnen nadenken. Al met al een interessante lezing voor de mensen met belangstelling voor genealogie. Op 15 april hield Pierre Kuijpers voor de samenwerkende heemkundeverenigingen MHVS Swalmen en Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal een lezing over het HAZA 21 informatiesysteem. Bij stamboomonderzoekers ontstaat steeds meer behoefte om, behalve de persoonsgegevens, ook iets meer te weten te komen over waar men gewoond en geleefd heeft. Wat was de gezinssamenstelling en wat had men eventueel aan onroerend goed? Dat kan met het HAZA 21 informatiesysteem. De drie modulen hiervan: Genealogie, Registratie en Goederen kunnen gecombineerd gebruikt worden. Pierre Verstappen Wisseltentoonstelling oude foto’s in verzorgingshuis St. Jan Baptist Als u het verzorgingshuis St. Jan Baptist te Swalmen binnenloopt, hangen er aan de wand van de voormalige receptie en in het verbouwde restaurant diverse foto’s afkomstig van de MHVS. De werkgroep Geschiedenis is gevraagd om oude foto’s aan te leveren en in te lijsten zodat de bewoners herinneringen kunnen ophalen en elkaar verhalen kunnen vertellen over de foto’s. Als u gaat kijken ziet u foto’s hangen van onder andere kasteel Hillenraad, Zuidewijck Spick, Graeterhof, het oude bejaardentehuis aan de Koningin Wilhelminalaan, de H. Dionysiuskerk in Asselt en verschillende foto’s afkomstig van de seniorenvereniging Swalmen van de tentoonstelling ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan. Het is de bedoeling dat de foto’s na een bepaalde tijd gewisseld worden met ‘nieuwe’ oude foto’s die de vereniging in haar bezit heeft. Ga kijken, laat u verrassen en wellicht herkent u waar en wanneer de diverse foto’s genomen zijn. 4 |
|
Fietstocht Hemelvaartsdag (29 mei 2014) Lia Jans-Linssen Als ‘buitenlanders’ staan we voor de vijfde keer met Hemelvaart met onze fiets op de markt in Swalmen om deel te nemen aan de jaarlijkse fietstocht. De ongeveer dertig deelnemers worden allereerst om 10.00 uur welkom geheten door de klokken van de Lambertuskerk. Daarna krijgt Herm Geraedts de gelegenheid om iedereen te verwelkomen. Hij vertelt in het kort hoe deze fietstocht zal gaan verlopen. Het hoogtepunt is wel de rondleiding in Kasteel Horn en uiteraard de rustplaats op het Boerenterras ‘bie Sien’. - agrarisch dorpje, met veel gesloten boerderijen. Graan werd opgeslagen op de zolder (spieker) van de boerderij. - de aanval van het Duitse leger op 9 en 10 mei 1940. - vervoer van houtvlotten over de Maas. Een kapotgeslagen vlot noemde men een knie. De ‘Kniensberg’ in Kessel dankt hier zijn naam aan. Hier werden de vlotten weer gemaakt, zodat ze verder getransporteerd konden worden over de Maas naar Dordrecht. De paden die langs de rivier ontstonden worden huurvaarderspaden genoemd. Ondertussen heeft Herm de fiets gerepareerd en na een daverend applaus stappen we weer op de fiets en rijden we richting het veerpontje. Gerard Jonkman is de ‘kopman van de ploeg’ en fietst met ons door het mooie gehucht Wieler. Hier zien we een echt Bakhoes (is geopend, maar helaas…..Gerard fietst door), een ooievaarsnest (zonder ooievaar), de mooie kunstenaarstuin van Jos Beurskens met een groot, bontgekleurd ei in een nest en prachtige oude boerderijen. De route gaat verder via Rijkel (Riekel). Aan de buitenkant van Rijkel met het uitzicht op de Maas en de molen van Beesel slaat het noodlot toe. Bandenpech!!! Wie is de pechvogel?? Dat is HVMS-voorzitter Henri Smeets. Gelukkig heeft Herm alle attributen bij zich om de band te plakken. We steken de Maas over naar Neer. De meeste deelnemers genieten van de overtocht, vinden de oversteek te kort. Nou ja, maar..…..ik niet!! (voor mij mogen veerpontjes overgeslagen worden in de fietstocht). Via Neer fietsen we naar Buggenum. Ook dit dorp heeft, net als Rijkel, een Romeinse geschiedenis. Het was een agrarische gemeenschap. Henri weet ook hier weer heel veel te vertellen. Buggenum is een dorp met: - oude gebouwen, een oude kerk. - boerderijen waarvan een met een karakteristieke voorgevel uit 1700. - kleiwarenfabriek: deze zal gesloopt worden. Het streven is om de toren te behouden. - het veerhuis: van belang bij het transport van pannen van Swalmen naar Buggenum. Henri maakt van deze gelegenheid gebruik om ons nog het een en ander te vertellen over het gehucht Rijkel met zijn oude historie: - er zijn vondsten gedaan uit de Romeinse tijd. 5 |