Omschrijving
Biejeingezeumerd 2014-4

Uit de vereniging:
Blz. 2 Monumentendag 2014 bakhuisje Rijkel
Blz. 3 Open Monumentendag MHVS 14 september 2014
Blz. 4 Van de druïde in Stonehenge tot de apotheek in Swalmen (film)
Blz. 4 Herhaalde oproep WOII
Blz. 5 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en MHVS
Blz. 6 Schenkingen
Overige artikelen:
Blz. 6 Beesel groenste dorp van Nederland 2014
Blz. 7 ‘Hulende wölf oppe Pruse bos’! Sprookje of toekomstmuziek?
Blz. 11 Uit de oude doos
Blz. 12 Lu Meer ...
Tonen 1-5 van 28
Tekst
Inhoud Jaargang 7

– 2014

Uit de vereniging:
Blz. 2
Monumentendag 2014 bakhuisje Rijkel
Blz. 3
Open Monumentendag MHVS 14 september 2014
Blz. 4
Van de druïde in Stonehenge tot de apotheek in Swalmen (film)
Blz. 4
Herhaalde oproep WOII
Blz. 5
Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en MHVS
Blz. 6
Schenkingen
Overige artikelen:
Blz. 6
Beesel groenste dorp van Nederland 2014
Blz. 7
‘Hulende wölf oppe Pruse bos’! Sprookje of toekomstmuziek?
Blz. 11
Uit de oude doos
Blz. 12
Luis in de pels
Blz. 12
Spelen, vroeger!
Blz. 14
Mijn ouderlijk huis
Blz. 17
Kroniek van Swalmen, juni, juli, augustus en september 2014
Blz. 18
Jeneverbes
Blz. 22
Mien eerste Zjwaams (4)
Blz. 23
Zo was het (4)
Blz. 23
Voedselbos Sualmana - Bostuincursus
Blz. 24
Verplaatsen Beeselse molen De Grauwe Beer
Blz. 25
Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (32)
Blz. 26
Kerstmis: Feest van een nieuw begin
Blz. 28
Aadjaorsdaag

Foto’s aangeleverd door:
Anita v.d. Munckhof
Fons Nijssen
Archief MHVS
Archief HVMS
Jan Geerlings
Olaf v.d. Kamp
Gerry Nijssen
Nettie Niesen
Jack Obers
Hans Simons
Archief KVW
Ab Strijker

blz. 2, 3
blz. 3, 4, 18
blz. 11, 23,
blz. 4, 15, 16
blz. 6, 24
blz. 8
blz. 12
blz. 14
blz. 17
blz. 17, 18, 26, 27
blz. 17
blz. 19-21

1

No.4

Uit de vereniging:
Monumentendag 2014 bakhuisje Rijkel
We waren op de terugweg vanuit Duitsland en
fietsten via Swalmen terug naar Beesel door
het gehucht Rijkel en daar op de viersprong
viel mijn oog op een huisje met een ovendeurtje. Geïnteresseerd stopten we en gingen
eens kijken. Meteen kwam de eigenaar naar
buiten en sprak me aan. Of ik belangstelling
had in de oven. En of ik dat heb met mijn
achtergrond!
Geboren in het Reuversveld en al vanaf de
lagere school betrokken bij het huishouden
thuis met 11 kinderen, zoals boodschappen
doen bij de bakker, trok me dat altijd. Vond
het prachtig als de bakkers bezig waren en
het rook zo lekker. Mijn keuze voor later
stond vast: ik zou bakker worden, maar dat
ging zo maar niet. Thuis was geen geld voor
de opleiding en ik was blij dat de bakker zei
dat ik wel mocht komen werken, maandagmorgen om half vier, ik was toen dertien jaar.
Via 1 dag in de week naar de
bakkersopleiding heb ik het
diploma gehaald.
Meer dan veertig jaar heb ik
bij meerdere bedrijven gewerkt en veel geleerd, vooral
handwerk. Tot voor tien jaar
terug, toen werd ik ziek en
van de een op andere dag afgekeurd. Kon niet meer mee
met de moderne techniek, ik
was een echte handwerker.
De eigenaar, te weten Ton
Reijnders, begon te vertellen
over het bakhuisje en als Ton
vertelt dan luister maar. Hele
verhalen toverde hij uit zijn mouw. Over het
bakhuisje, Rijkel de boerderij enz. Met veel
geduld hoorde ik het aan, interessant zelfs.
Maar voor mij was alleen het bakgewelf belangrijk. Op een gegeven moment vroeg hij
het toch! Of ik interesse had om eens te
bakken in de oven. Verschillende keren had
hij het al eens geprobeerd met de buurman
en de buurt, maar de ene keer was de vlaai
zwart en niet gaar en de andere keer niet
donker maar droog. Het is een hele klus om

de oven goed te stoken. Ik stelde voor om te overleggen met de organisatie van Nationale Monumentendag. Dit wordt ieder jaar georganiseerd door de
Heemkundevereniging, misschien dat het idee om
vlaai te bakken mee opgenomen kon worden in het
programma.
Datzelfde jaar was het niet meer mogelijk, maar dit
jaar wel. Het bakhuisje was opgenomen in de route,
een hele uitdaging! Ik kon mijn borst nat maken.
Het thema voor Open Monumentendag 2014 is ‘Op
Reis’. Het bakhuisje diende als halte of pleisterplaats. Koffie met vers gebakken vlaai, hoera, ik
kon me inbakken. Na tien jaar het gevoel gemist
te hebben, voelde ik me voor één dag weer bakker.
Wist bij lange na niet wat er op me af zou komen.
Als voorzitter van Kruisen en Kapellen konden we
een leuk centje verdienen. Met z’n vieren zouden
we een mooie dag hebben. Alles hadden we tot in
de puntjes geregeld en alleen het weer kon nog

roet in de oven gooien, maar dat gebeurde niet.
Op zondagmorgen om acht uur begonnen Ton en
de bakker de oven op te stoken. Om tien uur vielen de helpers ons bij. De tafels klaar zetten, koffie maken en ik kon me uitleven met het bereiden
van de vlaai. Had zaterdags al voorgebakken dus we
konden al vlaai presenteren, wat dus ook gebeurde.
Het liep lekker en ik voelde me weer op mijn werk.
In de middag liep het vol en dan was het even flink
aanpakken. Heel veel mooie complimentjes mochten we in ontvangst nemen. De abrikozenvlaai was

2

heerlijk en ook de linzenkersenstukjes vielen in de
smaak. Samen met een lekker bakje leut vermaakten de reizigers zich prima. Ik was in mijn nopjes
en ook Ton had de mensen aan z’n lippen hangen.
Zelfs te veel misschien, want af en toe moest ik
hem bijspringen met de oven. Twaalf vlaaien en
vier platte stukjes zijn er gebakken, in totaal zijn
er ongeveer 200 mensen geweest. Wij waren heel
tevreden en we hebben er ook nog iets aan overgehouden voor onze werkgroep Kruisen en Kapellen.
Ik had een prachtige, leuke en leerzame dag, dit
is zeker voor herhaling vatbaar. Rest mij nog te
vertellen dat de foto’s zijn gemaakt door Anita van
de Munckhof. Verder nog een heel hartelijke dank
aan fam. Reijnders, Jan en Wilma en mijn eigen
vrouw Lies.
Wiel Killaars

Open monumentendag MHVS, 14 september 2014
Dat dit voor veel personen heel herkenbaar en interessant was, bleek wel uit de opmerkingen en de
verhalen van de bezoekers.
Geweldig was het dat er in die paar uurtjes meer
dan 500 personen een bezoek brachten aan de expositie, die na deze dag nog een kleine maand te
zien was.
Op een gegeven moment waren er ongeveer 80 personen gelijktijdig binnen.
Duidelijk is, dat allerlei informatie werd uitgewisseld over wat in de expositie te zien was, ook voor
de MHVS zeer waardevol.
Onze boeken/infokraam had over belangstelling
niets te klagen.
Al met al een zeer geslaagde dag.

Het thema van deze dag was ‘reizen en vervoer’.
Prettig was dat de MHVS gebruik mocht maken van de showroom van garage Wuts, zodoende was er veel plaats om het een en ander te laten zien.
Op een aantal borden en tafels waren oude
foto’s en materialen c.q. gebruiksvoorwerpen
opgehangen en uitgestald over vervoer en
reizen in en vanuit Swalmen.
Ook te zien waren: oude auto’s, scooters, motoren en dergelijke, en niet te vergeten attributen en vervoermiddelen van een aantal
Swalmer wereldreizigers.

Van 14 t/m 22 oktober hebben de fotoborden bij St. Jan
Baptist in De Krôek
te Swalmen gestaan
en hebben veel bewoners kunnen genieten
van vaak voor hen
herkenbare personen
en situaties.
Luc Simenon

3

Van de druïde in Stonehenge tot de apotheek in Swalmen
Dom Hans heeft zelf ook de hele architectuurgeschiedenis moeten doorgronden en beschouwen
om zo te komen tot zijn ‘Architectonische Ruimte’.
Naarmate we de huidige tijd naderen zullen er meer
beelden worden geprojecteerd van gebouwen uit
onze eigen regio.
Het zal tenslotte duidelijk worden dat een deel van
Dom Hans zijn inspanningen zijn terug te vinden
in de apotheek in Swalmen. Het doel van de avonden is interesse en belangstelling kweken voor het
architectonische gebeuren in onze voormalige gemeente/stad en wijdere omgeving. Op 18 december
zullen de morfotheek (het tactiele deel) en de film
over Dom Hans worden gepresenteerd.
Plaats beide data: café de Hoeskamer, Boven Boukoul 10 te Boukoul. Aanvang om 20.00 uur.

Op donderdag 11 december geeft Jules Vallen
een lezing over de Benedictijner monnik Dom
Hans van der Laan. Aan de hand van architectuurbeelden wordt zowel over de ontwikkeling als over het werk van Dom Hans verteld.

Herhaalde oproep WO II
seum” in Montfort en “Oorlog in de Peel” in HorstMelderslo, die ons veel aanvullende voorwerpen en
documentatie ter beschikking willen stellen.
De expositie zal worden gehouden in het Atrium
van Woongoed 2-Duizend aan de Pastoor Vranckenlaan 4 te Reuver. Ze zal de gehele maand mei van
2015 geopend zijn op werkdagen van ma. t/m vr.
van 8.30 uur tot 16.30 uur en op de zondagmiddagen van 14.00 tot 16.30 uur. De opening is op
zondagmiddag 26 april 2015.

Vanaf het begin van dit jaar is een vijf leden tellende werkgroep van de Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal, bezig met
de voorbereiding van een expositie over de
Tweede Wereldoorlog in onze regio.
De groep bestaat uit Wim Rovers en Geert
Franssen uit Reuver, Wiel Killaars en Thei
Derks uit Beesel en Jan Coopmans uit Belfeld. De naam die we gekozen hebben voor
deze expositie is: “Oorlogsleed tussen Maas
en Pruse bos”.
We willen hierbij alle gebeurtenissen aan bod
laten komen, die zich rond de 2e Wereldoorlog hebben afgespeeld in Beesel, Reuver en
Belfeld, zoals: de mobilisatie, de inval op
10 mei 1940, de bezetting, het verzet, de
oorlogsslachtoffers, de evacuatie, de
fronttijd, de bevrijding en de wederopbouw.
In de loop van de tijd hebben we al talloze contacten gehad over verhalen,
dagboeken, voorwerpen, documenten,
foto’s en films. Maar we weten zeker
dat er nog veel materiaal bij u aanwezig is. We houden ons dan ook aanbevolen om dit van u te mogen lenen
en te exposeren. Er zijn ook afspraken
gemaakt met kleine oorlogsmusea in
de regio, zoals het “Roerdriehoekmu-

Heeft u informatie, of iets te leen ? Neem dan contact op met Wiel Killaars uit Beesel:
tel.mobiel: 06-50937027 of
e-mail: berebe70@gmail.com

4

Jaarprogramma 2014-2015 Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal
en Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen
11, 18 december Lezing (11 dec.) en film (18 dec.) door Jules Vallen over de Gulden Snede/Bossche
School/apotheek van Zjwame in café de Hoeskamer, Boven Boukoul 10, om 20.00
uur (gezamenlijke activiteit)
26 december
Kerstwandeling naar Heidenheim (gezamenlijke activiteit)
22 januari 2015 Lezing door Jan van Boeijen en René Vos over Nederlandse soldaten in voormalig
Nederlands-Indië en in Nieuw-Guinea, locatie: in de Paerssjtal (gezamenlijke activiteit, ook met Heemkundige Kring Tegelen)
februari
Lezing door Jan Ickenroth over dorpsgezichten in Reuver (Heemkundevereniging
Maas- en Swalmdal)
Maart
Lezing door Rob Dijcks over ‘Russische’ dwangarbeidsters in onze regio in de eindfase van WOII (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
13 maart
Jaarvergadering bij café Wilma en Thijs, Rijksweg Zuid 15, aanvang 20.00 uur,
inloop 19.30 uur (MHVS)
17 maart
Ledenvergadering, afsluitende activiteit: lezing van 30 minuten over de verbouwing van de burcht in Kessel door Ton Hendricks (Heemkundevereniging Maas- en
Swalmdal)
maart/april
Wandeling langs de tankgrachten met Wilbert Dekkers (gezamenlijke activiteit)
6 april
Opening Gidsenseizoen Munitiedepot met een tocht waaraan iedereen kan deelnemen (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
26 april
Opening tentoonstelling WOII in het Atrium Reuver (Heemkundevereniging Maasen Swalmdal)
mei
Hemelvaartsdagfietstocht langs tankgrachten, loopgraven en andere overblijfselen uit de tijd van WOII (gezamenlijke activiteit)
27 juni
Busexcursie naar Eiffel (D) (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
juli en augustus Zomervakantie (MHVS en Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
september
Open Monumentendag thema ‘Kunst en Ambacht’, organisatie: Pierre van Lier en
Wiel Luys (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
Lezing door Jan Brauer (Niod) over WOII met het accent op Belfeld (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
september
Kasteeltuinen Hillenraad (MHVS)
september
Weekendexcursie natuurwerkgroep (MHVS)
1 oktober
Kleine excursie naar de historische binnenstad van Kempen (gezamenlijke activiteit)
oktober
Herfstwandeling met IVN (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
oktober
Wandeling Nacht van de Nacht (gezamenlijke activiteit)
november
Presentatie oorlogsboek (Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal)
nov-december Ruimtelijke ontwikkeling Belfeld door Twan Ernst (Heemkundevereniging Maasen Swalmdal)
26 december
Kerstwandeling (gezamenlijke activiteit)
En verder... het programma kan nog worden aangepast. Er staan (onder voorbehoud) enkele kleine
excursies op het programma. Te zijner tijd komen we hierop terug. Nadere publicaties in ‘t Zjwaemke en ‘t Gazetje.
Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten. Deze wandelingen en kanotochten worden georganiseerd door Staatsbosbeheer en zijn niet gratis. Nadere publicaties in ’t Zjwaemke, ’t Gazetje en de
Trompetter. Zie ook www.natuurlijkasselt.nl en voor de wandelingen met de Dorpsgidsen in Beesel,
zie www.rondleidinginbeesel.nl.
Jaarprogramma IVN De Steilrand (https://ivn.nl/afdeling/de-steilrand)

5

MediaViewer 2.6 - © 2012-2025 Collectiony BV