| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2015-2 Uit de vereniging: Blz. 2 Gerard Jonkman 25 jaar secretaris Blz. 2 Tentoonstelling WO-II groot succes Blz. 3 Expositie WO-II in oktober in Swalmen Blz. 4 Bij het vertrek onzer Limburgsche evacués, zomer 1945 Blz. 4 Lezing Rob Dijcks over Ostarbeiterinnen Blz. 5 In Memoriam Wiel Meuffels Blz. 5 In Memoriam Sjra Leppers Blz. 5 Hulp gevraagd bij inscannen van onze fotocollectie Blz. 6 Schenkingen Blz. 6 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en MHVS Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
Inhoud Jaargang 8 – 2015 No.2 Uit de vereniging: Blz. 2 Gerard Jonkman 25 jaar secretaris Blz. 2 Tentoonstelling WO-II groot succes Blz. 3 Expositie WO-II in oktober in Swalmen Blz. 4 Bij het vertrek onzer Limburgsche evacués, zomer 1945 Blz. 4 Lezing Rob Dijcks over Ostarbeiterinnen Blz. 5 In Memorian Wiel Meuffels Blz. 5 In Memoriam Sjra Leppers Blz. 5 Hulp gevraagd bij inscannen van onze fotocollectie Blz. 6 Schenkingen Blz. 6 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en MHVS Blz. 7 Hemelvaartsdag-fietstocht - 14 mei 2015 Overige artikelen: Blz. 8 Lieëwer zakeluuj oet miene sjoeëltied Blz. 9 Leuk om te bewaren (2): Een honderd jaar oud bierflesje Blz. 10 Van hot nao haar door ‘t Zjwaams Waordebook (34) Blz. 11 Oorlogsdagboek van een 18-jarige Swalmense Blz. 14 De bever in Beesel Blz. 15 Uit de oude doos Blz. 16 Kroniek van Swalmen, januari, februari en maart 2015 Blz. 17 Nieuwe wandel- en fietsroutes in het Maas- en Swalmdal Blz. 19 Mien eerste Zjwaams (6) Blz. 20 Midzomer Blz. 22 De Berk Blz. 24 Zo was het (5) Blz. 24 Een kunstenaarsfamilie uit Swalmen Foto’s aangeleverd door: Fons Nijssen blz. 2, 5 Peter Bors blz. 2, 3 Rob Dijcks blz. 4 Hans Simons blz. 5, 7, 9, 13, 16, 17, 20, 21 Fons Nijssen blz. 5 Archief John Kuijpers blz. 8 Archief MHVS blz. 11, 15, 14, 26, 30 Archief fam. Simons blz. 12, 13 Jac. Nijssen blz. 14 Archief HVMS blz. 24 Paul Geenen blz. 25, 30, 32 Andre Noort blz. 26, 29 Rectificatie Biejeingezeumerd 2015-1: de foto op pagina 10 is van Peters Bors. De foto op pagina 14 is van Nettie Niesen. Wilt u in het bezit komen van de spellingscontrole in het Zjwaams (met daarin 24.000 woorden Zjwaams)? Door een e-mail te sturen naar Wim Geraedts (wim@eikendreef.nl) wordt u een link toegestuurd. 1 |
|
Uit de vereniging: Gerard Jonkman 25 jaar secretaris Tijdens de jaarvergadering, gehouden op 13 maart j.l., werd onze secretaris Gerard Jonkman door de voorzitter Toine Wuts gefeliciteerd vanwege zijn 25-jarig lidmaatschap én secretaris zijn bij onze vereniging. De eigenlijke datum was 21 november 2014, doch door omstandigheden werd dit nu pas gevierd. Nadat Toine enkele verslagen van de gehouden jaarvergaderingen in 1986, ‘87 en ‘88 erop heeft nageslagen, is hij tot de conclusie gekomen dat Gerard al méér dan 25 jaar actief is voor onze vereniging en wij eigenlijk enkele jaren te laat zijn met hem ‘te eren’. Aan Gerard worden een mooie keramische schaal waarop de Swalm kronkelt, een leesboek, enkele flessen wijn én een dinerbon voor twee personen uitgereikt. Gerard bedankt in het kort voor de mooie woorden, geschenken en extra aandacht voor zijn persoon. Hij heeft het al die jaren met passie en veel plezier gedaan en hoopt het secretariaatswerk nog lang te mogen en kunnen doen. Want, zo zegt hij: “Vanuit Overijssel, uiteindelijk gesetteld in Swalmen en thans woonachtig in Roermond; of het nu de natuur in Limburg is of daarbuiten, natuur is altijd de moeite waard om voor te blijven werken”. Tentoonstelling WO-II groot succes Wim Rovers Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal kan terugkijken op een bijzonder geslaagde tentoonstelling betreffende de Tweede Wereldoorlog en 70 jaar bevrijding binnen de regio waarin de vereniging werkzaam is. De expositie ‘Oorlogsleid tösse Maas en Pruse bos’ welke van 26 april tot en met 21 mei 2015 plaatsvond in het atrium van Woongoed 2-Duizend belichtte vele thema’s, zoals de Joodse vluchtelingen, de mobilisatie, de inval, de bezettingsjaren, het verzet, de evacuatie, de oorlogsslachtoffers, de oorlogsschade, de Russische dwangarbeidsters, de bevrijding en de wederopbouw. De werkgroep is ruim een jaar bezig geweest met de voorbereiding en is erin geslaagd een goed overzicht van de gebeurtenissen weer te geven waarbij de plaatselijke omstandigheden bijzondere aandacht kregen. Dit is mede te danken aan de samenwerking met de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen en de Heimatfreunde uit Bracht (D). Ook de medewerking van het oorlogsmuseum ‘Roerdriehoek’ uit Montfort en de Werkgroep v.l.n.r.: Thei Derks, Geert Franssen, Wiel Killaars, Wim Rovers en Jan Coopmans 2 |
|
Stichting museum ‘Oorlog in de Peel’ uit Melderslo waren van wezenlijk belang bij de inrichting van de expositie. Verder hebben veel inwoners van het werkgebied van de vereniging gevolg gegeven aan de oproep om voorwerpen, foto’s en documenten uit de oorlog in bruikleen te geven voor de tentoonstelling. Daarmee werd het plaatselijke/regionale tintje aan het geheel gegeven en was de herkenbaarheid voor het publiek groot. De tentoonstelling voldeed daarmee aan de opzet en kreeg een ‘lokaal gezicht’ zoals de expositietittel aangaf. Voorafgaand aan de tentoonstelling werden de groepen 7 en 8 van de diverse basisscholen bezocht en vertelde Huug Vossen over zijn oorlogsherinneringen. De kinderen van diezelfde groepen kwamen tijdens de openstelling naar de expositie en gingen aan de slag met opdrachten. Zij moesten vragen beantwoorden waarvan de antwoorden tussen de tentoongestelde voorwerpen en teksten gevonden konden worden. Aan deze opdracht was een prijsvraag verbonden waarmee de kinderen enkele prijzen konden winnen. De burgemeester van Brüggen Frank Gellen en burgemeester van Beesel Petra Dassen verrichtten de officiële opening. Het bezoekersaantal bedroeg ongeveer 2000 personen waaronder de genoemde basisschoolkinderen. Ook enkele tientallen Duitsers, voornamelijk inwoners van Brüggen-Bracht, en bezoekers van de dagbesteding St. Lucia in Beesel kwamen een kijkje nemen. Allen waren zij verbaasd over de hoeveelheid en diversiteit van voorwerpen, foto’s, documenten en verklarende teksten die bij elkaar waren gebracht en de werkgroep mocht zich verheugen in vele loftuitingen die in het gastenboek werden genoteerd en/of persoonlijk werden uitgesproken. De werkgroep zal niet worden opgeheven en zal zich verder gaan bezighouden met het verzamelen van nog meer gegevens betreffende de oorlogsjaren binnen onze regio opdat deze informatie behouden blijft voor de toekomst. Expositie WO-II in oktober in Swalmen In de maand oktober van 2015 zal er een expositie te zien zijn in Swalmen en wel in het Atrium van het oude gemeentehuis. Bij het woord ‘bevrijding’ komt bij velen de herinnering boven dat onze streek, na vijf jaren van Duitse bezetting, eindelijk weer de vrijheid kon beleven. Om dit te herdenken heeft een werkgroep van de Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal (regio BeeselReuver-Belfeld en Swalmen), met medewerking van de Milieu- en Heemkundevereniging uit Swalmen en de Heimatfreunde uit Bracht (D.) een expositie opgezet onder de naam ‘Oorlogsleid tösse Maas en Pruse bos’ gehouden van 27 april t/m 21 mei in het Atrium Woongoed 2-Duizend te Reuver (zie verslag hierboven). Alle onderwerpen uit deze tijd komen hier aan bod, zoals: de mobilisatie, de inval, de bezetting, de oorlogsslachtoffers, het verzet, de verwoestingen, de evacuatie, de bevrijding en de wederopbouw. Nadere publicatie volgt t.z.t. in het Zjwaemke en het Gazetje. 3 |
|
Bij het vertrek onzer Limburgsche evacués, zomer 1945 Vaarwel, vaarwel, gij mannen en gij vrouwen, Uit ’t zuiden van ’t geteisterd vaderland, Gij hebt ‘t hier toch maanden kunnen houden, Verdreven van uw home, uw have en land. Vaarwel dan, lieden van ’t Zuiden, Het gaat U wel in ’t brons-groen eikenloof Komt nimmer weer als balling in het Noorden, En dat geen mof of vreemdeling u beroof. Het was hier koud; veel kouder dan ten Uwent, Gij hebt gerild, gebibberd en geklaagd, Wij voedden u en deelden onze ruimten Vertroostten u; gij die zoo vrees’lijk werd belaagd. Toch staat der Friezenwoning steeds, voor u open, Als gij als vriend nog wederkeren wilt, Want moog’ ons aard verschillend wezen; ’t Is voor het zelfde land dat beider harte trilt. Nu gingt gij heen; de lange weg naar ’t Zuiden, Met blijdschap, met vreugde in Uw hart, Geen wonder, het waterland van ons als Friezen, Bekoort u niet; ’t gaf u geen troost in smart. Afkomstig van de familie Dingelstad Lezing Rob Dijcks: Ostarbeiterinnen, Russische vrouwen in onze regio Pierre Verstappen Hij beschreef de kunstmatige hongersnood welke het verzet van de Oekraïners richting Rusland moest breken, en de systematische onderdrukking en vernietiging van de koelakken (voorheen welvarende zelfstandige Oekraïense boeren). Ook kwamen de laakbare afspraken ter sprake, gemaakt tijdens de conferentie van Jalta waarbij Stalin had uitgehouden dat hij zijn gevluchte onderdanen terug kon eisen. Verder kwamen de huidige politieke ontwikkelingen in de Oekraïne aan de orde. Applaus klonk op toen het liedje van woordkunstenaar Nol Wassen ten gehore werd gebracht. Nol breide op virtuoze wijze de namen van al die Russische meisjes aan elkaar tot het refrein van zijn liedje: ‘Russisch Maedje’. Op donderdag 26 maart was zaal de Paersjtal tjokvol met belangstellenden om naar Robs verhaal te luisteren. Hij gaf deze presentatie met filmfragmenten op uitnodiging van MHVS en HVMS. Rob hield deze lezing twee keer eerder in de andere kerkdorpen, maar nu werd het tijd om Offenbeek te bedienen. Dit is immers de plek waar de meeste Russinnen (illegaal) Nederland binnen kwamen. Zoals bekend stond daarin zijn oma Olga Medwedowa centraal. Maar hij haalde steeds meer wetenswaardigheden boven water van al die andere lotgenoten die in onze regio na de oorlog families gesticht hebben. Veel bezoekers werden die avond door de presentatie geraakt, want het was er een met een lach en een traan. Het boek dat Rob over dit onderwerp schreef: “Alleen de nachtegaal….” is nog steeds te koop. Zie http://www.alleendenachtegaal. nl/page/alleen-de-nachtegaal 4 |
|
In Memoriam Wiel Meuffels Vlak voor het ter perse gaan van deze aflevering van Biejeingezeumerd bereikte ons het bericht van het plotseling overlijden op 11 juni van ons mederedactielid Wiel Meuffels. Daags van tevoren leverde hij de proefdruk met zijn correcties nog in. Verkeerde spaties, afkortfouten, een extra komma, enkelvoudig onderwerp bij meervoudige persoonsvorm, hoofdletters: hij streepte ze netjes met rode pen aan en plaatste een kruisje voor de betreffende regel. Als echte taalliefhebber en kenner van de officiële regels was het corrigeren van teksten hem op het lijf geschreven. Wiel startte in 2000 zijn correctiewerkzaamheden voor de MHVS als redactielid van het Zjwaams Waordebook, daarna het Zjwamer Gezèkdesbook en als laatste de verhalenbundel met Zjwamer Verhaole. Vanaf 2007-1 staat zijn naam ook bij die van de redactieleden van onze periodiek. We zullen zijn vaak stille, beschouwende aanwezigheid, zijn speciale humor en spitsvondigheden missen. En wellicht sluipt er iets vaker een foutje in Biejeingezeumerd. Redactie Biejeingezeumerd en Redactie Zjwaams Waordebook In Memoriam Sjra Leppers Sjra Leppers overleed op 10 juni 2014 op 81-jarige leeftijd. Hij werkte tot aan zijn pensionering in de buitendienst van de gemeente Swalmen. Sjra had een speciale hobby, hij verzamelde dakpannen van de Swalmer pannenfabrieken. Als er een huis werd afgebroken in ons dorp of van nieuwe dakpannen werd voorzien was Sjra erbij om te kijken of de pannen in Swalmen waren gefabriceerd. Zo had hij pannen van een 50-tal Swalmer pannenfabrikanten verzameld en gedocumenteerd. Sjra heeft deze collectie aan de MHVS nagelaten, die wij in dank hebben aanvaard. De pannen hebben intussen een plaats gekregen in ons verenigingsgebouw. Te zijner tijd zal over deze collectie een publikatie volgen in ons blad. Hulp gevraagd bij inscannen van onze fotocollectie Momenteel werken we in het kader van ons digitaliseringsproject met een drietal personen aan het inscannen van foto’s om deze collectie beter toegankelijk te maken. Daar er genoeg werk ligt, zijn we nog op zoek naar 1 of 2 personen, die onze groep willen versterken. Het inscannen kan op de scanner thuis. Het hoeft dus niet bij de heemkundevereniging. Wel zijn er natuurlijk afspraken hoe een en ander wordt uitgevoerd. Hiertoe ontvangt degene die mee wil helpen een instructie van ons. Pas hierna kan hij/zij aan de slag. Heb je tijd om hieraan mee te helpen, of wil je meer weten, neem dan contact op met Wiel Luys tel. 077-4743098. Ook kan men op een maandagavond na 20.00 uur eens binnenlopen in het parochiehuis in Reuver. De werkgroep digitalisering 5 |