Omschrijving
Biejeingezeumerd 2018-1

Uit de verenigingen:
Blz. 2 Vuilbemden
Blz. 4 Uitstapje naar Industriepark Nord, Duisburg
Blz. 5 Onderwijs in Reuver in de 'voltooid verleden tijd'
Blz. 6 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal - MHVS en schenkingen
Blz. 7 Oproep leden bestuur Museum Asselt
Blz. 7 Jaarverslag 2017 van de Werkgroep Archeologie van de HVMS
Blz. 9 De MHVS blikt terug op de hoogtepunten van 2017
Overige artikelen:
Blz. 9 Het Mortelplein, ons voetbalveld en wielerbaan
Meer ...
Tonen 1-5 van 24
Tekst
Inhoud Jaargang 11

2018

No.1

Uit de verenigingen:
Blz. 2
Vuilbernden
Blz. 4
Uitstapje naar Industriepark Nord, Duisburg
Blz. 5
Onderwijs in Reuver in de 'voltooid verleden tijd'
Blz. 6
Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal - MHVS en schenkingen
Blz. 7
Oproep leden bestuur Museum Asselt
Blz. 7
Jaarverslag 2017 van de Werkgroep Archeologie van de HVMS
Blz. 9
De MHVS blikt terug op de hoogtepunten van 2017
Overige artikelen:
Blz.9
Het Mortelplein, ons voetbalveld en wielerbaan
't Is mer DES se 't wèts!
Blz.11
Blz.11
Rabobank Clubkas Campagne voor de MHVS
Blz.12
Verslag van lezing Guido Corten op 13 december
Blz.12
Verpachting Weerderhof 1865
Uit de oude doos
Blz.14
Ein nuuj rees Peries-Amsterdam mit aaj ottoos inj april 2018!
Blz.15
Interview met Jeroen Steijlen van Stichting Emmaus Perspectief
Blz.16
Reuver, zo gek nog niet ...
Blz.19
Witte zökskes
Blz.21
Leuk om te bewaren (9)
Blz.22
Kroniek van Swalmen, oktober, november en december 2017
Blz.23
Terugblik lezing: 'den akker des doods waar allen gelijk worden .. :
Blz.24

Foto's aangeleverd door:
Fons Nijssen
Henri Smeets
Anita Killaars-Stroeken
Hans Simons
Wiel Luys
Riky Simons
Bert Heinen
LucSimeon
Pierre Verstappen
Corrie Janissen
Archief Genoenhof
Archief Jan lckenroth
John Kuypers
Jan Timmermans
Ger Beurskens

blz.3-4
blz.4
blz.5
blz.?, 23-24
blz.8
blz.9,16,21
blz.10
blz.11
blz.12
blz.14
blz.16-17
blz.20
blz.21
blz.22
blz.23

Voor de leden van de MHVS: 'denkt u aan de contributiebetaling?'

1

Uit de verenigingen:
Vuilbernden
Gerard Jonkman
Een voormalige Maasmeander die nu als elzenbroekbos het leefgebied is voor das en
bever. Zo zouden we de Vuilbernden kort
kunnen schetsen. Tijdens de Kerstwandeling
2017 hebben zo'n 100 mensen het gebied
verder leren kennen. Tijdens de wandeling
hebben de deelnemers dassenburchten gezien, maar de meeste aandacht ging uit naar
de beverdam en de beverburcht. Laten we het
gebied en de bever nogrnaals in beeld brengen. De bever verdient alle bewondering als
we zien hoe hij zijn leefgebied zelf helemaal
in orde maakt.

afgesloten geraakt en gedurende de daarop volgende eeuwen zijn ze langzamerhand verland en met
elzenbroekbos begroeid geraakt.
Dat de Vuilbernden en omgeving een groot bosgebied was, zien we ook terug in de oorspronkelijke
naam van Asselt, narnelijk Ascloa. Dit betekent 'essenbos', logischerwijs zo genoemd omdat de omgeving rijk aan essen was.
In latere eeuwen is het bosgebied voor een deel
ontbost en ontgonnen tot vruchtbare landbouwgrond. Deze landbouwgrond was al vroeg bekend
als de 'Foulenbenden'. Een naam die gegeven zal zijn
omdat hier met hoogwater veel hoogwatervuil en
slib op de graslanden achterbleef. Voor het gebruik
als landbouwgrond zijn verschillende waterlopen
gegraven voor een goede ontwatering. De laagste
delen van de meander zijn echter veel te nat en
hebben ook veel te veel kwelwater om goed gebruikt te kunnen worden als landbouwgrond. Eerst
zijn die lage delen eeuwenlang als hakhout gebruikt. Later werden er populieren aangeplant voor
de houtproductie. Om toch nog enige ontwatering
voor de populieren te hebben, zijn er ook rabatten
(greppels met daartussen licht opgehoogde delen)
aangelegd. Al met al kennen we de Vuilbernden nu
als een hoog opgaand bos met populieren, essen
en elzen met een rijke ondergroei met brandnetels,
pinksterbloemen en dotterbloemen.
Fauna
In de oorspronkelijke oever van de Maas, in de huidige steilrand, hebben de dassen een ideale plek
voor hun burcht. Stevige grond, hoog en droog gelegen, veel rust en vooral voedselrijke weilanden
binnen loopafstand, waarbij de dassen geen onveilige wegen hoeven over te steken om er te komen.
In die weilanden vinden ze hun favoriete voedsel:
regenwormen. In de Vuilbernden zijn veel echte
bosvogels te zien en te horen. Bijzondere soort,
vanwege de mooie zang, is de Nachtegaal die een
plek heeft in de brandnetelrijke ondergroei. Ook
de Groene specht, Grote Bonte Specht, Middelste
Bonte Specht en Kleine Bonte Specht worden waargenomen in de Vuilbernden. In de vele populieren
kunnen ze makkelijk hun holte maken.

Ontstaan
Het natuurgebied de Vuilbernden, gelegen
tussen Asselt en Leeuwen, is ontstaan nadat de Maas hier met een tweetal meanders
ooit heeft gestroomd. Deze meanders rnaakten tot ongeveer het jaar 1000 daadwerkelijk onderdeel uit van de doorgaande Maas,
die al vlechtend door het laaggelegen deel
van het huidige Midden-Limburg stroomde.
Daarna zijn deze bochten van de Maas door
het natuurlijk meanderproces van de Maas

2

plan betaald. Het Waterschap Limburg, Staatsbosbeheer en Thibaud de Guerre, eigenaar van een deel
van het bos, hebben intensief meegewerkt om het
plan succesvol uit te voeren.
Allereerst werd de ontwatering aangepast. Er is voor
een gedeelte een nieuwe waterlossing gegraven om
vooral te zorgen dat de landbouwgrond voldoende droog kan blijven. Een waterloop in het bos,
die voorheen zorgde voor deze ontwatering en de
drooglegging van het bos, kon vervolgens helemaal
gedempt worden. Ook een stuw die in deze lossing
stond, kon vanzelfsprekend verwijderd worden.
Verder zijn de populieren in het bos grotendeels
gekapt. Hiermee kan het meer natuurlijke bos met
elzen, essen, eiken zich opnieuw ontwikkelen. Al
deze werkzaamheden zijn in 2016 en 2017 uitgevoerd. Grote stapels populierenhout lagen aan de
weg en hebben hun weg gevonden naar de houtfabrieken. De nieuwe open ruimte in het bos is inmiddels al weer helemaal ingenomen door Zwarte
Els, weliswaar nog kleine zaailingen, maar miljoenen zijn inmiddels ontkiemd. Over enkele jaren zal
dit een dicht elzenbroekbos gaan vormen.
Ook de bever heeft het naar de zin na het project,
uiteraard voor zover we dat kunnen inschatten.
De bever vertoont helemaal zijn natuurlijk gedrag.
Hij/zij knaagt volop wilgen, populieren en ander
bomen om. Hij gebruikt de takken om de burcht
verder op te bouwen. Ook heeft hij de dam in de

Nieuwe bijzondere soort is de Europese bever. Sinds
2011 zijn in de Vuilbernden vraatsporen en pootafdrukken te zien. Deze bever of bevers hebben
in de waterlossingen van de Vuilbernden dammen
aangelegd en zijn begonnen met het bouwen van
een burcht. Bijkomend effect was dat er bosen landbouwgronden gedeeltelijk onder water
kwamen te staan. Ondanks het weghalen van
deze beverdammen wordt door de bever volhard in het herstel van zo'n dam. Iedere nacht
worden er weer takken op geplaatst en wordt
er modder tussen de takken gestopt, zodat er
uiteindelijk weer een oerstevige en vrijwel waterdichte dam ontstaat. De bever maakt ook
op dezelfde manier, op een veilige plek, een
burcht van t akken en modder. Deze heeft een
ondergrondse inzwemopening en zo'n burcht
kan wel twee-en-halve meter hoog worden.

Beverbeschermingsplan in de Vuilhemden
Door deze natschade ontstond het plan om
in de Vuilbernden de bever daadwerkelijk de
ruimte te geven, die zo'n beschermde diersoort verdient. Door ARK Natuurontwikkeling
is daarop een plan ontwikkeld voor de bescherming van de bever in de Vuilbemden. De
Provincie Limburg heeft de uitvoering van het
3

oude lossing, net voordat het water in de Assetter Leigraaf komt, verder opgehoogd. Achter
deze dam is een uitgebreid moeras ontstaan.
Dit moeras zal ook volop plek gaan geven aan
amfibieën, watervogels, vissen en waterinsecten. De beverburcht is ook door de bever verder versterkt tot een indrukwekkend geheel.
En we zullen ongetwijfeld de komende jaren
nog verdere 'beverwerken' zien.

Zelf ontdekken
Natuurgebied de Vuilbernden biedt volop gelegenheid om zelf van deze natuur te genieten.
Wel altijd de laarzen aan doen; de Vuilbernden
blijft een nat en vuil gebied. Vanaf de Pastoor Pinckersstraat, net voorbij de Syperhof,
loopt een wandelpad door de Vuilbernden van
Asselt naar Leeuwen. Wandelend over dit pad
is wellicht in het voorjaar de nachtegaal weer
te horen, zijn de spechten waar te nemen en
kunnen vroeg in het voorjaar de dotterbloemen bewonderd worden. Op een late zomeravond kunnen,
indien men rustig is, de dassen gezien worden op
hun burchten in de steilrand. Omdat hij een echt

nachtdier is, zal de bever niet makkelijk gezien
kunnen worden. Maar er is genoeg andere natuur
om de Vuilbernden op een mooie rnanier te beleven.
Geniet ervan!

Uitstapje naar Industriepark Nord, Duisburg
het nabij Duisburg gelegen Industriepark-Nerd. Op die plek
werd op 4 april 1984 Hoogoven
5 stilgelegd. De installaties werden niet gesloopt maar geconsolideerd, samen met de bijbehorende gebouwen en erts- en
kolenbunkers, die nu een goed
beeld geven van de enorme productiecapaciteit, die Duitsland
na won weer op de been geholpen heeft.
Het stopleggen van de Hoogovens van Thyssen-Krupp in
Duisburg-Mederich, gelegen op
een perceel ter grootte van 200
ha., was tegelijkertijd het startsignaal voor een ongelooflijke
ontwikkeling.
Wie nu op weg gaat om het voor iedereen vrij toegankelijke en 70 rn. hoge platform van Hoogoven
5 (te voet) te beklimmen, verbaast zich over het
resultaat. Door de tegenstelling tussen de voort-

Op woensdag, 23 mei a.s. organiseert de
Heemkunde Vereniging Maas en Swalrndal,
in samenwerking met de Milieu- en Heemkundevereniging Swalmen, een excursie naar
4

durende omvorming en de zorg om het industriele monument te behouden, ontwikkelde zich een
unieke plek voor jong en oud. Een ontwikkeling die
nog steeds doorgaat.

Afstand: ongeveer 80 km. De inzittenden van elke
auto vergoeden de bestuurder de gedeelde kosten
van het vervoer. Dit bedrag is 8 euro. (160 x 0,20
is 32 euro gedeeld door vier personen is 8 euro.
Lunchpakket en koffie meenemen wordt aanbevolen. Ter plaatse is ook iets eetbaars te koop. Advies:
neem een verrekijker mee! Het aantal deelnemers
is maximaal 25. Vol = vol. Deelnemers krijgen een
bevestiging. Belangstellenden kunnen zich melden
bij:
Joon Dorssers, email: joondorssers@hotmail.com
of telefonisch 077 4741778, Jan Moors, email: jrm.
moors@gmail.com of telefonisch 077 4743308.

Wie hier aan een rondwandeling begint, komt met
vertrouwde begrippen niet ver; spontaan gegroeide vegetatie naast aangelegde waterpartijen en
parken op industriële grond, zoals railinstallaties
en gigantische erts- en kolenbunkers. De natuur
groeit in het Landschaftspark en nodigt je uit om
ontdekker te worden.
Het is de bedoeling dat onze groep geïnteresseerden met auto's naar het Landschaftspark rijdt om
daar eens te kunnen genieten van wat de natuur
met industriële complexen kan doen en omgekeerd.

NB:

1. Geef bij aanmelding aan of je wil rijden of meerijden. Verder naam, adres en telefoonnummer.
2. We hadden gedacht met 5 à 6 auto's naar Duisburg te gaan, dus wees er snel bij!

De reis
We vertrekken op de markt in Swalmen om 10.15
uur en om 10.30 uur vanaf de parkeerplaats achter de Schakel in Reuver voor de rit naar Duisburg.

Meer info: www.landschaftspark.de

Onderwijs in Reuver in de 'voltooid verleden tijd'
Onder deze titel
heeft de werkgroep
bijzondere
projecten van Heemkundevereniging
Maas- en Swalmdal
een nieuw thema
gekozen om, na
drie eerdere succesvolle etalagetentoonstellingen,
het vroegere onderwijs in Reuver
te belichten. Dit
zal gebeuren door
het etaleren van
voorwerpen en foto's betreffende dit
thema uit de vorige eeuw (1900-1980). Daarvoor zullen de etalages van de voormalige apotheek
aan de Rijksweg nr. 43 te Reuver worden gevuld met alles wat met onderwijs van vroeger te maken
heeft zoals lesmateriaal, les- en leesboeken, klassenfoto's en foto's van leerkrachtenteams.
Uit het archief van de heemkundevereniging en door het ter beschikking stellen van nostalgische
voorwerpen en foto's door particulieren heeft de werkgroep een mooie verzameling kunnen samenstellen die de komende maanden te bezichtigen is.
Deze etalage-tentoonstelling zal weer veel herinneringen en herkenning oproepen en mensen doen
stilstaan bij het verleden van het onderwijs in Reuver.
5

MediaViewer 2.6 - © 2012-2025 Collectiony BV