| Omschrijving |
|---|
|
Biejeingezeumerd 2018-2 Uit de vereniging: Blz. 2 Opnuuj ‘ne gesjlaagde aovindj euver Zjwamer Biejname Blz. 4 Schenkingen Blz. 4 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal - MHVS Overige artikelen: Blz. 5 De Sacramentsprocessie van Asselt Blz. 7 Straatvoetballers uit Offenbeek Blz. 8 Kruisbooggezelschap: ‘De Vrijwillige Schutters’ Blz. 15 Motorzaegening in Grubbevors Blz. 16 Kroniek van Swalmen, januari, februari en maart 2018 Blz. 18 Uit de oude doos Blz. 19 Het Rijke R Meer ... |
| Tekst |
|---|
|
Inhoud Jaargang 11 – 2018 Uit de vereniging: Blz. 2 Opnuuj ‘ne gesjlaagde aovindj euver Zjwamer Biejname Blz. 4 Schenkingen Blz. 4 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal - MHVS Overige artikelen: Blz. 5 De Sacramentsprocessie van Asselt Blz. 7 Straatvoetballers uit Offenbeek Blz. 8 Kruisbooggezelschap: ‘De Vrijwillige Schutters’ Blz. 15 Motorzaegening in Grubbevors Blz. 16 Kroniek van Swalmen, januari, februari en maart 2018 Blz. 18 Uit de oude doos Blz. 19 Het Rijke Roomse Leven Blz. 21 Een huwelijk uit 1884 Blz. 23 Leuk om te bewaren (10) Blz. 24 De sjtraot nao de bós Foto’s aangeleverd door: Riky Simons Archief MHVS Rob v.d. Berg Jan v.d. Heurik Suzan Clumpkens-Julicher Fam. Julicher-Wouters Hans Simons Pieter Simons Wim Hoezen Theo Derks blz. blz. 2, 3 blz. 5, 8, 18, 24 blz. 7 blz. 7 blz. 9 blz. 13 blz. 17 blz. 19, 20 blz. 21, 22 blz. 23 1 No. 2 |
|
Uit de verenigingen: Opnuuj ’ne gesjlaagde aovindj euver Zjwamer Biejname Annelies Hermans Op 6 april kós weer gekald, gesjtraeveld en gelache waere biej aaj foto’s en biejname oet Zjwame. Ouch haopde Herm én de MHVS op get aanvöllinge én de ‘richtige’ name achter versjillende biejname aan de weet te kómme. Herm Geraedts, ofwaal Herm van Pómpe Coen, moogde biej ‘Thijs en Wilma’ zón 60 luuj welkom heite. De prizzentasie begós mit ‘Ruibe duibe duib – Piet Hermans’ op ’t sjirm. V’r zoge Pitterke Spee, mit zien handjker, dae in koerierstempo nao Remunj sjeesde (ómdet d’r neet kós fietse). ónger dae naam woor d’r dao bekènd. Èns haet ’t bezeuk oet Nederlandj zich döchtig versjrókke van twee verkes op de bank, die heel de Sjäök es hoesdiere… De Zoebel (Wulm Thijssen) besjtèlde idder waek eine kilo kees en eine kilo gaar sjónk. Kós d’r neet meer betale of ónthaje? Det woor aevel ’ne sjlauwberger… Vanwaege zien werk vroog d’r aan pesjtoor of hae op vriedig mesjien tóch get vleis moogde aete. Nae. Ouch gèn gehak? “Nae, gemale vleis is ouch vleis,” zag pesjtoor. Op ’ne daag vreug pesjtoor ’m óm hout te haole. Kump de Zoebel mit ’n ker zaegsel truuk. Pesjtoor kiek nut. De Zoebel meint: “Gemale hout is ouch hout.” V’r weite noe wie Sjra Simons aan de biejnaam ‘dr. Eckener’ kwoom. Doe mós mer dörve, es in ’n sjiek hotel tillefoon veur de beroemde oetvinjer mit dae naam waert ómgerope en nemes meldtj zich, óm den “ja, hier!” te zègke… Daonao kreeg d’r aete en drinke wie d’r wooj, gans veur nieks. Neet det hae altied zo sjlum woor; es fotograaf mós d’r ’ns nao Antwerpe óm de zesdaagse van ’t fietserenne op de geveulige plaat vas te lègke. Achteraaf bleek det d’r ’n kleinigheid haaj vergaete… namelik ’t fotorölke. Euver Sjaen Hodselmans: op ’ne aovindj bleef d’r weer ’ns te lang plekke mit kaarte, terwiel Marie toes zoot te wachte. Zien kompenie sjteukde ’m op óm, raodslid zeende, verlinging van de sjloetingstied aan te vraoge. De Zaalder belde alvas de Börgemeister en kreeg zogenaamd Bella, de zöster van de börgervader, aan de lien. “Hiej, Sjain, juffrouw Bella veur dich aan de tillefoon, vraog mer verlinging!” Sjaen trapde d’rin, noom de tillefoon euver. “Gojenaovindj juffrouw Bella, mit raodslid Hodselmans” en heurde: “Zóls se neet ’ns rap nao hoes kómme!?” Det woor dus Marie, door de Zaalder gebeld. Sjoon verhaole oet ‘de tied det ich mich nag kós keime’, wie emes ’t numde. Ouch euver de Sjäök, dae zich bliekbaar dae biejnaam ouch zelf haaj aangemaete. In Nieuw-Zeeland numde hae zich veur ’t gemaak ‘Sjeuk’ en allein Plisie Sieben reej op ’ne motor, mit in ’t ziejsjpan zienne hóndj Astra. Hein Beurskens wèt nag det zienne opa ootj in de pindraod woor geloupe en toen door Sieben in ’t ziejsjpan, naeve d’n hóndj, toes waerde gebrach. Frien van de Zjwaan reej mit begrafenisse de kis in ’ne zjwarte wage mit paerd nao de kerkhaof. Wie zien paerd kräöpel woor en d’r ’n begrafenis haaj, leende hae ’n anger van Tuur Heijnen zienne opa. Dae zag d’r neet biej det zien paerd gewènd woor biej de café’s achteróm te loupe ómdet d’r dao dök get voor kreeg. Wie Frien dae daag mit paerd en wage van de Veldjpaort nao de 2 |
|
Bossjtraot wooj euversjtaeke, leep ’t paerd biej de café van Sjaenke Hodselmans achteróm. De naobesjtaonde kóste det gelökkig waal begriepe. Biej Sjaak van Hoondere Door organiseerde de kinjer gaer sirkesveursjtellinge in de sjuur. Idderein moogde kómme kieke, veur 2 sent de man. Wie vader Sjaak d’rachter kwoom det zien kinjer angere geldj oet de tes klopde, móste ze alles toet de lèste sent nao de kiekers truukbringe. De Trekveugel woor ’n vriejgezelleclub in de jaore twintjig van de veurige eeuw. Biej feeste maakde Janisse Thies meistal gedichskes, wie ouch de volgende: ouch waerde d’r nuuj name biejgevoog en verbaeteringe doorgegaeve. Altied welkom netuurlik. De Trekveugel, good in ’t zinge Kwome op gein fees te laat En wo ziej nao binne ginge Tapte me oet fles of vaat. Tuur Heynen wèt nag det mit ‘sjuumke trèkke’ zien tóng vas zoot aan ’t fleske en dokter Crasborn ’m in de houdgreep noom en zien tóng bevriejde. En Twantje de metseleer woor vaste klantj biej Mieta, die ’m vroog óm ’ne pisbak te metsele. Gèn perbleem. Toen d’r klaor woor, waerde d’r ’ne goje gekloek en leep Twantje zigzag nao de wc, wo d’r… zien eige metselwerk ómduujde. Coen van ’t Aord Dae hèlt zich altied aan zien waord Hae wèt alles op ’t gebied van gäöte en pómpe En ouch op ’t gebied van de maedjes is hae geine lómpe. Euver Buze Jan (Evers) ’t volgende verhaol. De hermenie kreeg nuuj uniforme aangemaete, idderein mós passe. Buze Jan, lank en sjmaal, woor es ein van de eerste aan de beurt. Wie alle uniforme klaor wore, haaj hae nàg gein want de dames van ’t nejatelier kóste neet gluive det ’ne man zó sjmaal kós zin… Peer van Pumpkes Zorgde altied veur kaolesjtumpkes Al waas ’t nag zo vreug, Óm te sjtaoke waas d’r nootj te meug. Hand van ’t sjteine huuske Haet ónger de naas ein puuske Det haet d’r aaf laote sjaere Den kós d’r mit vrieje baeter gewaere. Euver sjmaal gesjpraoke: Herm Geraedts wèt nag det d’r es jungske in ’t zjwumbad ‘biej de maedjes’ moogde; dao haet d’r ’n richtig trauma van euvergehaje, van det badpekske van zien zöster det d’r aanmós… Ouch Wim Buus haet nag nachmerries van wie d’r es menke ’n nuuj ‘modern’ zjwumbóks kreeg, mit illesjtiek aan de ziejkenj, en det d’r eer die bóks naat woor al oet ’t zjwumbad is gesjtuurd, waeges ‘aansjtootgaevende kleijaasj.’ Handje Claessen waerde veurzitter biej de Trekveugel, want hae woor ’t sjterkste. Mit vechte? Nae, hae kós ’t langste mit ein handj 50 kilo erpel hoog haje! Nao de Trekveugel kwome de Kaaj Satans veurbiej en de Preuvers, en die van Funda, die nao ’ne voetballer zin genump, wis Tiny van Funda. MuDa beteikent: Muziek- en Dansfeest; ’n begrip in de tied veur de oorlog. Euver danse gesjpraoke: d’r wore dansaovindje, georganiseerd aan de handj van ’ne sjriftelikke danscursus! Lei Vallen woor dansmeister en de groepsfoto van de cursiste reep väöl herkènning op, Waat ’n verhaole… es alles waat verteldj is ouch opgesjreve haaj mótte waere, kwome v’r noe pepier tekort. ’t Woor opnuuj ’ne sjone aovindj, dae offisjeel toet 23.15 oer doerde… 3 |
|
Schenkingen - dossier Club van 20; schenking van Jeanne Eggels-Franssen; - Swalmen in oude ansichten, Swalmen 40-45, een klapper vol met geboortekaartjes vanaf 1943 en een doos overlijdensprentjes door Truus van Cruchten-Evers; - Keur uit de werken van Jacob Cats, 1852; Flammarion’s Astronomie Populaire, bewerkt door dr. B.C. Goudsmit + 1920; Beelden uit het persoonlijke en openbare leven der dieren, 1982 4e druk; La France, paradis de la Nature, 1980; diverse boeken en naslagwerken, van Marco Suvarnosaroto; - verzameling schoolfoto’s uit het archief van Zr. Maria Virgina, geschonken door Tonny HeynenIckenroth. Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen 7 juli-26 aug. 6 september 8 september september Zomervakantie Lezing over de Wolf, door Wim Tegels Open Monumentendag met als thema: Europa (organisatie HVMS en MHVS) Excursie naar de schans van Helden; lezing op locatie en rondleiding (gezamenlijke activiteit) september Weekendexcursie Natuurwerkgroep (MHVS) oktober Herfstwandeling in De Lanck Swalmen; gezamenlijke activiteit met IVN De Steilrand 12-14 oktober Nationale archeologiedagen (HVMS) oktober Lezing over de 80-jarige oorlog in Limburgs perspectief; Jean Knoors (gezamenlijke activiteit) 28 oktober Nacht van de Nacht (gezamenlijke activiteit) najaar Presentatie boek Giel Geraedts najaar Dialectavond met Pierre Bakkes en Georg Cornelissen najaar Open Dag MHVS november Presentatie jaarboek HVMS november Heemkundeleden vertellen over hun passie… Een drietal leden vertellen elk over een aspect van de heemkunde waarin ze bijzonder zijn geïnteresseerd (gezamenlijke activiteit) 26 december Kerstwandeling (gezamenlijke activiteit) En verder... het programma kan nog worden aangepast. Er staan (onder voorbehoud) enkele kleine excursies op het programma. Te zijner tijd komen we hierop terug. Nadere publicaties in ‘t Zjwaemke, ViaRoermond, ViaBeesel en ViaTegelen-Belfeld. Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten. Deze activiteiten worden georganiseerd door Staatsbosbeheer en zijn niet gratis. Nadere publicaties in ’t Zjwaemke, ViaRoermond, ViaBeesel en ViaTegelen-Belfeld. Zie ook www.natuurlijkasselt.nl en voor de wandelingen met de dorpsgidsen in Beesel, zie www.rondleidinginbeesel.nl. Het jaarprogramma van IVN De Steilrand is te vinden op (http://ivn.nl/afdeling/de-steilrand). 4 |
|
De Sacramentsprocessie van Asselt Jan Coopmans Pinksteren, na de Hoogmis, in het mooie dorpje Asselt aan de oever van de Maas met op een heuveltje het Rozenkerkje en de grote boerderijen met hun blauw-witte luiken, de kleuren uit het wapen van de grafelijke familie Wolff Metternich. Deze zetelde op het statige kasteel Hillenraad in Swalmen. Op 9 oktober 1915, de feestdag van Sint Dionysius, kreeg het dorpje Asselt aan de Maas bij Swalmen een nieuwe rector, kapelaan Jean H. Pinckers. In juni 1934 besliste Bisschop Lemmens dat het 100-jarige rectoraat Asselt werd afgescheiden van de parochie Swalmen en dat het een zelfstandige parochie zou worden. De rector werd dus Pastoor! Op 8 juli hield hij trots zijn pastorale intocht. Gedurende vier zondagen werden allerlei culturele festiviteiten gehouden die veel geld in het laatje brachten. Pinckers kwam uit Gulpen en had o.a. in OudVroenhoven het idee opgevat, om ook in Asselt een mooi versierde Sacramentsprocessie in te voeren. Voordat deze feestelijke optocht kon beginnen, moesten echter eerst de zandwegen worden opgeknapt, die vele gaten en kuilen vertoonden. Ze hadden namelijk in de loop van het jaar ernstig te lijden gehad van de vele boerenkarren; soms waren hele stukken zelfs onderspoeld door de Maas die ‘s winters met haar woeste golven aan de wegen had geknaagd. Het opknappen was werk voor de opgeschoten jeugd en boerenknechten. Tijdens de reparaties aan de wegen was de ijverige dorpstimmerman Jean Slabbers in zijn werkplaats al bezig met het ontwerpen en tekenen van de vele liturgische motieven, die hij later omzette in grote sjablonen. Deze werden op straat gebruikt om met bloemen en andere materialen de prachtigste figuren uit te leggen. Als aanvulling en voor noodgevallen bij bijv. onweer spaarde hij het hele jaar zaagsel, houtkrullen en schaafsel op. Dit werd door hem in grote kuipen in vele kleuren geverfd. De processie ter ere van het H. Sacrament werd altijd gehouden op de tweede zondag na Vanaf 1917 tot ver na de 2de Wereldoorlog stond Asselt bekend om de prachtige straatversiering met bloemtapijten tijdens deze jaarlijkse processie. Hiervoor werden door de schoolkinderen wekenlang wilde bloemen geplukt in de weilanden langs de Maas. Toen deze na enkele jaren uitgeput dreigden te raken, werden er zelfs extra plukweiden ingezaaid voor de vele veldbloemen. Dit waren o.a. rode klaprozen, witte margrieten, blauwe korenbloemen, paarse bolderik, violette wikke en paars-blauwe beemdkroon. In de tuinen van kasteel Hillenraad werden de bloemen van de roze en lila rododendrons en vele rozen geplukt en uit de omliggende kasteelbossen van de Graaf werden hele karrenvrachten met mos verzameld. Om deze massa aan bloemen, die zonder steel geplukt werden, vers te houden, werden ze uitge- 5 |