Omschrijving
Inhoud Jaargang 13 – 2020 No. 4
Uit de vereniging:
Blz. 2 Tentoonstelling: 75 jaar herdenking bevrijding
Blz. 3 Rectifi catie
Blz. 3 Schenkingen
Blz. 4 De Soepsteen
Blz. 4 Rabobank ClubSupport
Blz. 4 Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal – MHVS
Overige artikelen:
Blz. 5 Wij verlieten ons vaderland
Blz. 6 Kadastrale informatie in Aezel.eu
Blz. 7 Interview met Thibaud de Guerre en Anastasia de Marchant et d’Ansembourg
Blz. 12 De Swalmbode, weekblad voor Swalmen, Boukoul e Meer ...
Tonen 1-5 van 24
Tekst
Inhoud

Jaargang 13

– 2020

No. 4

Uit de vereniging:
Blz. 2
Tentoonstelling: 75 jaar herdenking bevrijding
Blz. 3
Rectificatie
Blz. 3
Schenkingen
Blz. 4
De Soepsteen
Blz. 4
Rabobank ClubSupport
Blz. 4
Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal – MHVS

Overige artikelen:
Blz. 5
Wij verlieten ons vaderland
Blz. 6
Kadastrale informatie in Aezel.eu
Blz. 7
Interview met Thibaud de Guerre en Anastasia de Marchant et d’Ansembourg
Blz. 12
De Swalmbode, weekblad voor Swalmen, Boukoul en Asselt
Blz. 13
Onze jongens in Indië
Blz. 15
Uit de oude doos
Blz. 16
Flora en fauna (28) - Een groene Kerst
Blz. 18
Gerichtsprotocollen Beesel-Belfeld (4)
Blz. 19
Kroniek van Swalmen, juli, augustus en september
Blz. 20
Coen Schoeren
Blz. 21
Aaj nuujjaorsversjes van de bewaarsjool
Blz. 22
Burgemeester Harbers
Blz. 23
Zo was het
Blz. 24
Van waem?
Blz. 24
Leechske

Foto’s aangeleverd door:
Fons Nijssen
Riky Simons-Julicher
Thibaud de Guerre
Hans Simons
Mediabank HVMS
Archief MHVS
Fam. Hawinkels
Archief Ton van Lier
Marjan Blom
Annelies Hermans

blz. 3
blz. 7, 12
blz. 7, 8
blz. 9-11, 16, 17, 19
blz. 12, 15
blz. 13, 23
blz. 19
blz. 22
blz. 23
blz. 24

1

Uit de verenigingen:
Tentoonstelling: 75 jaar herdenking bevrijding
Herm Geraedts
(Open Monumentendag: thema: Leermonument)
In Swalmen werd de bevrijding pas eind augustus
en begin september gevierd, omdat eerder het merendeel van de inwoners van Swalmen (ruim 4.000
van de ongeveer 4.500 inwoners!) nog in het noorden van Nederland vertoefde bij hun gastgezinnen,
na een vreselijke evacuatiereis.
Aan een bevrijdingsfeest valt in mei 1945 voor
Swalmen dan ook nog niet te denken.
Maar rond de verjaardag van koningin Wilhelmina,
op 31 augustus 1945, wordt ook in Swalmen de
bevrijding gevierd met feesten en optochten op 31
augustus, 1, 2 en 3 september. Waarschijnlijk het
grootste feest dat Swalmen ooit gekend heeft.
Het Oranje Comité, Dorpsraad Swalmen en Milieuen Heemkunde Vereniging Swalmen hadden het
plan om deze bevrijding met diverse activiteiten te
herdenken, maar door de Corona-maatregelen was
dit slechts beperkt mogelijk.
In het Atrium van het voormalige gemeentehuis
aan de Markt werd een fototentoonstelling gehouden met een twintigtal grote panelen met foto’s uit
de tijd van de evacuatie, de terugkeer in Swalmen
en de bevrijdingsfeesten. Deze tentoonstelling
werd in goede samenwerking georganiseerd door
het Oranje Comité Swalmen, Dorpsraad Swalmen en
de MHVS. In drie weekenden in september hebben
ruim 400 mensen een bezoek aan deze tentoonstelling gebracht. Ook twee groepen van de lagere
scholen uit Swalmen bezochten de tentoonstelling
en kregen antwoord op al hun vragen.

Dit jaar, 2020, is het 75 jaar geleden dat de
oorlog voorbij is en er vrede in onze omgeving
heerst. Zoals bekend, wordt in Nederland de
bevrijding op 5 mei gevierd, maar Limburg
werd al vóór mei 1945 bevrijd. De westzijde
van de Maas werd al in het najaar van 1944
bevrijd, evenals het zuiden van Limburg.
Midden-Limburg was pas in maart 1945 aan
de beurt door het heftige verzet van de Duitse
troepen. In de strenge winter van 1944-1945
werd er in onze regio flink gevochten. Eind
januari besloot de Duitse bezetter dat het
oorlogsgebied aan de oostzijde van de Maas
ontruimd moest worden en werd de bevolking van Midden-Limburg gedwongen om te
evacueren. Over deze evacuatie is al veel geschreven o.a. in de boeken ‘Swalmen ’40-‘45’,
‘Dagboek van een evacuée’ (beiden uitgaven
van de MHVS) en in het boek ‘30.000 evacués,
Limburg en Friesland verbonden door de oorlog’ van Eddy van der Noord.

Op 12 september werd de tentoonstelling geopend
door de burgemeester van Roermond, mevrouw Donders. Het bijzondere verhaal over het Lazaret en het
graf van Piet Kerkhofs was in de Limburger van 14
september j.l. te lezen (in dit graf waren de kerkschatten van de Lambertus-parochie begraven).
Uiteraard moesten bij de tentoonstelling de geldende Coronaregels in acht worden genomen, hetgeen op sommige momenten zelfs tot een wachtrij

2

leidde. Hierdoor zijn helaas ook mensen
naar huis gegaan. Voor deze mensen en
voor allen die de tentoonstelling gemist
hebben is er nog de mogelijkheid geweest
om de panelen van de tentoonstelling te
bekijken in de etalages van de voormalige supermarkt aan het Crasbornplein.
Er waren veel positieve reacties op deze
tentoonstelling en dit heeft de Milieuen Heemkunde Vereniging Swalmen doen
besluiten om hiervan een boekwerk te
maken, zodat alles nog eens rustig kan
worden bekeken en nagelezen. Ook mensen die de oorlog niet hebben meegemaakt kunnen nu een beeld krijgen van de ellende die de oorlog ook
voor Swalmen betekende en hoe Swalmen er in
die dagen uitzag.
Vanaf begin december is dit boek te koop bij
de MHVS, in ons verenigingslokaal Stationsstraat 15, geopend iedere dinsdagmiddag van
14.00–16.00 uur, en bij van Heijster Boekado,
Hoogstraat 11 te Swalmen.
Hopelijk heeft de mensheid, zeker in onze streken, er iets van geleerd en daarom is de titel
van de tentoonstelling én van het boekwerk:
“NOOIT MEER OORLOG”.

Rectificatie
Een oplettende lezer attendeerde de redactie op een fout in het artikel over de foto van de St.
Lambertuskerk uit 1943 in Biejeingezeumerd 2020-3. Daarin wordt vermeld dat het beeld op de
rechterzuil St. Christoffel zou zijn. Dat moet uiteraard St. Jozef zijn.
Waar het beeld gebleven is, is helaas niet bekend. Wellicht is het verloren gegaan bij het opblazen
van de toren door de Duitsers op 7 februari 1944.

Schenkingen aan de MHVS
- Collectie oude boeken, jubileumboekjes, affiches, oude krantenartikelen en Limburgensia afkomstig uit de nalatenschap van dhr. J. Pijpers.
- Een devotielampje, een herdenkingsbord en ± 500 bidprentjes van mevr. N. Aelmans uit Roermond.
- Archief gemeenteraad Swalmen en Provinciale Staten van Limburg uit de jaren ‘80 tot en met ‘95
van de vorige eeuw, geschonken door Frans van Dael.
- Drie kokers met topografische kaarten en satellietopnames van Limburg en een keramische vaas
(DES-tournooi) van 7 mei 1944, gekregen van Thijs en Wilma op den Camp.
- Een verzameling Limburgs Schutterstijdschriften van december 1988 t/m september 1991 en
een map met diploma’s van 1988 t/m 1993 van Schutterij Oranje Boukoul, ontvangen van Louis
Lichtendahl.

3

De Soepsteen
De uitgave van het boek 'De Soepsteen en andere ‘waargebeurde’ verhalen uit het Jagershuis' laat
nog enige tijd op zich wachten. De schrijver heeft meer tijd nodig om de verhalen in het Zjwaams
en in het Nederlands de gewenste kwaliteit te geven.
We hopen dat in de eerste helft van het volgend jaar het boek daadwerkelijk gereed is en geleverd
kan worden aan de mensen die een bestelling hebben geplaatst.
De betaling via de eenmalige machtiging zal pas gebeuren wanneer het boek werkelijk aan u geleverd gaat worden.
Wij hopen dat u er begrip voor heeft dat het schrijven en het uitgeven van een boek veel tijd in
beslag neemt en blijven u informeren over de voortgang.
Het bestuur van de MHVS

Rabobank ClubSupport
De MHVS wil de Rabobank-leden van harte bedanken, die in het kader van de Rabobank ClubSupport actie op onze vereniging gestemd hebben en ons een warm hart toedragen. Hierdoor kan de
vereniging het bedrag weer aanwenden voor publicaties, natuuractiviteiten en andere zaken in het
belang van de Swalmer gemeenschap.

Jaarprogramma Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal en
Milieu- en Heemkunde Vereniging Swalmen 2020-2021
december

Lezing door Barbara Beckers ‘Toen ging het op mars’ (Heemkundevereniging Maasen Swalmdal)

maart 2021
mei
juni
oktober
oktober
december

Jaarvergadering MHVS
Hemelvaartsdagfietstocht (gezamenlijke activiteit)
Open Tuinen kasteel Hillenraad (gezamenlijke activiteit)
40-jarig bestaan MHVS
Nacht-van-de-Nachtwandeling (gezamenlijke activiteit)
Kerstwandeling (gezamenlijke activiteit)

En verder... het programma kan nog worden aangepast, afhankelijk van de huidige en later geldende richtlijnen van de overheid inzake Corona (COVID-19). Er staan (onder voorbehoud) enkele
kleine excursies op het programma. Nadere publicaties op http://www.facebook.com/mhvs.swalmen en Puiklokaal.nl.
Wandelingen Swalmdalgidsen en kanotochten. Deze activiteiten worden georganiseerd door Staatsbosbeheer en zijn niet gratis. Zie ook www.natuurlijkasselt.nl en voor de wandelingen met de
Dorpsgidsen in Beesel, zie www.rondleidinginbeesel.nl.
Het jaarprogramma van IVN De Steilrand is te vinden op http://ivn.nl/afdeling/de-steilrand.
Voor actuele meldingen over deze activiteiten volg onze agenda. Berichtgeving over aanstaande
activiteiten worden ook bekend gemaakt via de digitale nieuwsbrief ‘De Kleine Zeumer.’ Aanmelding
daarvoor kan door een mail te sturen aan twanernst@ziggo.nl.

4

Wij verlieten ons vaderland
Lei Litjens
Zoals onze Reuverse en ook vele Beeselse lezers bekend zal zijn, emigreerde onze dorpsgenoot de heer Lei Litjens met vrouw en kinderen naar Australië. Lei heeft zich bereid
verklaard ons in enkele brieven hierover een
en ander te vertellen, hetgeen zeker voor aspirant-emigranten zeer interessant zal zijn.
Wij danken Lei hartelijk voor deze bereidwilligheid en wensen hem in zijn nieuwe vaderland een gelukkige toekomst.

mijn vrouw: ‘Stop, a big snake!’ Blijf staan, een
grote slang!
Als aan de grond genageld bleef mijn vrouw waar
ze was en durfde geen voet te verzetten. Zelfs onze
Robby begreep het gevaar en bleef dicht aan de
zijde van moeder. De man die de waarschuwing gegeven had vroeg om een geweer en hield intussen
de slang in de gaten. Iemand bracht een jachtgeweer. De slang was intussen in het gras verdwenen
en voetje voor voetje, heel voorzichtig ging de man
met het geweer haar achterna.
Opeens bleef hij staan, mikte en schoot. Even een
heftige beweging in het gras en het giftige dier
was dood. Hij bukte zich en liet zijn buit aan mijn
vrouw zien. Het was een tijgerslang. Een van de

Hier volgt de laatste aflevering van Lei Litjens’s verhaal: ‘Wij verlieten ons vaderland’,
uit ‘Ons weekblad, 17e jaargang, april 1954’.
Deniliquin, 11 april 1954
Door drukke bezigheden heb ik mijn 14-daagse reportage ‘n tijdje stop moeten zetten. Ik
heb in die tussentijd een stuk grond gekocht
en ben inmiddels begonnen met het bouwen
van een kleine werkplaats, met over enige
maanden een stuk of vier machines erin. Ik
ga dan voor mijn eigen beginnen.
Ook ben ik in die tussentijd per vliegtuig
naar Hamilton geweest, maar daar vertel ik
U in volgende brieven meer over.
We nemen ons verhaal weer op, waar ik beloofde het avontuur van mijn vrouw te vertellen over haar ontmoeting met een slang.
Even er tussen door vermelden dat het hier
nog steeds prachtig warm weer is, dat nu al
duurt vanaf november. Twee keer heeft het
eventjes geregend. We kunnen nog steeds
zwemmen, zo warm is het.

gevaarlijkste soort! Een beet van dit dier heeft binnen drie uur de dood tot gevolg. Het gebeurt niet
vaak dat een slang van deze soort tot in de druk
bewoonde wereld doordringt. In bepaalde streken
van Australië heeft men slangen als huisdieren. Ze
vangen ratten en muizen enz.. Deze zijn absoluut
ongevaarlijk al zijn ze vier tot zes meter lang!

Het was een hete zomermorgen toen mijn
vrouw met onze Robby naar de stad ging om
de wekelijkse inkopen te doen. Robby reed
op zijn nieuwe fiets -hij was jarig geweestnaast haar. Om in de stad te komen moesten
ze over een bruggetje, waar onder een soort
vijver. Aan weerszijden stond hoog gras op
de oever. Toen mijn vrouw deze brug genaderd was en juist op de eerste plank stapte,
naderde van de andere zijde een vrachtauto.
Midden op de brug stopte de chauffeur plotseling, sprong uit de wagen en riep tegen

Een voorbeeld van de giftigheid van een tijgerslang
geeft u onderstaand verhaal.
Twee houthakkers waren samen in het bos aan het
werk. Toen een van hen een paar struiken wilde
verwijderen, werd hij door een slang in de duim gebeten. Zonder aarzelen hakte deze zijn duim af en
verleende zichzelf eerste hulp. Zijn metgezel voelde zich na een half uur niet goed. Hij was na twee
uur dood. Wat was het geval? Hij had de afgehakte
duim opgeraapt met het doel deze te begraven. Het
ongeluk wilde nu dat hij een wondje aan zijn vingers had, zodat het gif dat zich in de duim bevond,

5

MediaViewer 2.6 - © 2012-2025 Collectiony BV