Beeselse straatnaamborden verwijzen naar plaatselijke verzetsmensen

In de woonwijk "de Kale Plak" te Reuver-Offenbeek zijn enkele straatnamen gewijd aan verzetsmensen uit de gemeente Beesel. Op de straatnaamborden prijkte tot dusver alleen hun namen. Echter veel, vooral jongere inwoners, weten vaak niet waarom deze straten naar deze personen zijn vernoemd. Daarom zou het gepast zijn als eerbetoon aan hen én ter verduidelijking van de reden van de naamgeving op de straatnaamborden zelf (dus met nieuwe borden), of door middel van een onderbord, aan te geven waarom de straat naar deze persoon is genoemd. De tekst zal moeten verwijzen naar het verzetswerk.

Reden voor de Heemkundevereniging Maas- en Swalmdal om in het kader van de viering van 80 jaar vrijheid een voorstel daartoe in te dienen bij de gemeente Beesel. Het idee viel bij het bestuur in goede aarde en onlangs zijn de aangepaste straatnaamborden aangebracht.

Het betreft van links naar rechts:
Ben Verstappen, plaatselijk verzetsman, 23-04-1914 - 30-08-1944
Rinus Pereira, plaatselijk verzetsman, 27-09-1918 - 30-08-1944
Bert Ummels, plaatselijk verzetsman, 15-07-1894 - 30-08-1944
Cor Janssen, plaatselijk verzetsman, 22-02-1918 - 07-10-1944
Henk Gommans, plaatselijk verzetsman, 07-07-1921 - 08-10-1944

Verzetsgroep (bron: Loe Giesen, Tussen Maas en Meerlebroek)
Net als op veel andere plaatsen in Nederland, kregen ook Reuver en Offenbeek in de Tweede Wereldoorlog een verzetsgroep, ook wel aangeduid met de benaming 'knokploeg'. Op allerlei manieren probeerden ze om de Duitse bezetters het leven zo zuur mogelijk te maken. In Reuver werd de knokploeg geleid door meester Theunissen. Samen met Jeu Janssen, Piet Meusen en Jeu Beckers zorgde hij o.a. voor het transport van krijgsgevangenen die, voordat zij hun thuisreis aanvaardden, werden opgevangen in een onderaardse kelder net oostelijk van de spoorwegovergang bij het huis van Jeu Janssen aan de Patersweg in Belfeld.
Een van de eersten die zich aansloten bij de Reuverse knokploeg, was Ben Verstappen, korte tijd later gevolgd door Sjra Janssen, die als dwangarbeider in Essen werkte en tijdens een verlof onderdook in Reuver. De groep werd naderhand nog aangevuld met Toon Roelofs, Rinus Pereira uit 's-Gravenhage, Gijs Goossens uit 's-Hertogenbosch en Dolf uit Nijmegen. Vooral vanaf de Patersweg waren ze aktief, veelal geleid door commandant Lou Bouten uit Velden en Sjaak Crasborn uit Heerlen.
Op 30 augustus 1944 waren de geallieerden zover genaderd, dat ook in Reuver de spanning binnen de knokploeg toenam. Rinus Pereira bemande als enige de kelder aan de Patersweg, terwijl twee andere verzetsleden naar Velden waren om daar een kalf weg te halen bij een Duitser. Ze kregen daar echter te horen dat het niet veilig zou zijn om terug te gaan naar de Patersweg. Toen het tweetal niet op de afgesproken tijd terug was in Belfeld en Rinus Pereira zijn schuilplaats verliet om eens buiten te gaan kijken, werd de Haagse onderduiker opgepakt door mensen van de Duitse Arbeits Kontrole Dienst. Het nieuws verspreidde zich snel en Toon Roelofs en Ben Verstappen haastten zich om hun makkers te hulp te schieten. Ook wachtmeester Hubert Ummels van de marechaussee in Reuver werd gewaarschuwd.
Toen Ben Verstappen aankwam bij de Patersweg, werd ook hij door de Duitsers opgewacht. Hij greep een pistool uit zijn fietstas en begon op de Duitsers te schieten. Daarop werd hij door vijf kogels in het hoofd getroffen en overleed ter plekke.
Wachtmeester Bert Ummels werd, toen hij op de Patersweg arriveerde, samen met Pereira afgevoerd naar Venlo. Na ondervraging werden ze teruggebracht naar Belfeld, waar beiden eveneens door de Duitsers werden gefusilleerd.
Hoewel Henk Gommans niet tot de verzetsgroep van de Patersweg behoorde, was hij wel aktief in het verzet. Op 7 oktober 1944, ruim een maand na de tragische gebeurtenissen in Belfeld, werd hij thuis opgepakt en naar de Patersweg gebracht, waar ook hij werd doodgeschoten.
Dezelfde dag werd de onderduiker Cor Janssen uit Sevenum op hoeve De Kamp gearresteerd en in de nabijgelegen Walsberg vermoord.
 

In memoriam Frans Geerlings

Afgelopen week bereikte het bestuur het droevige bericht dat Frans Geerlings uit Beesel op dinsdag 11 november na een kort ziekbed was overleden. Frans stond in 1980 als één van de drie oprichters van de heemkundevereniging Maas- en Swalmdal aan de wieg van onze vereniging. Hij was de eerste secretaris van Maas- en Swalmdal, maar legde die functie na een jaar weer neer wegens drukke werkzaamheden. Maar ook die activiteiten waren gerelateerd aan onze vereniging. Hij was namelijk vanaf nummer 1 tot nummer 25 (1981-2006) voorzitter van de redactie van het jaarboek. 

Eigenlijk is Frans tot aan zijn overlijden zeer actief  geweest voor de heemkunde. Zo stond hij tevens aan de basis van de Beeselse dorpsgidsen, een werkgroep waarin hij als voorzitter letterlijk een voortrekkersrol had. In 2003 startte Frans op eigen initiatief met de opleiding van een aantal dorpsgidsen. Na een aantal jaren werd de werkgroep in 2007 een vast onderdeel van onze vereniging. En eigenlijk kon deze werkgroep ook niet zonder Frans, want zijn kennis van de Beeselse geschiedenis was ongelooflijk breed.

In het al eerder genoemde jaarboek verschenen tal van artikelen van zijn hand waarin hij die kennis schriftelijk vastlegde en die steevast te maken hadden met zijn geboortedorp. Waar zijn belangstelling echter bijzonder naar uit ging was het Beeselse draaksteken. Op dat vlak mogen we hem gerust dé specialist of deskundige noemen. De door hem opgebouwde documentatie over dit volksspel moet een ware goudmijn zijn.

Helaas hebben we te vroeg afscheid van Frans moeten nemen. Zijn kennis en kunde zullen we zeker missen. Onze dank voor zijn inzet en bijdrage aan de heemkundevereniging Maas- en Swalmdal kan niet groot genoeg zijn. Dat hij moge ruste in vrede.

Bestuur heemkundevereniging Maas- en Swalmdal

Schenkingen aan de vereniging: prijscourant van J.H. Vallen

In september 2025 kreeg de heemkundeverening een oude catalogus van fruitboomkweker J.H. Vallen uit Swalmen geschonken door de heer Harry van Hoorn uit Spaarndam. Het boekje kwam boven water bij het opruimen van de ouderlijke woning. Mogelijk is het via zijn overgrootvader, Cornelis van Hoorn, landbouwer bij Vierhuizen in Groningen, in de familie terecht gekomen.

Het betreft 'Prijscourant nr 33' waarin het op dat moment beschikbare vruchtbomenassortiment is opgenomen. Helaas bevat de catalogus geen jaartal, maar afgaande op de foto's in, en de lay-out van het boekje, moet het ergens begin jaren dertig van de vorige eeuw zijn gedrukt. De kwekerij van Vallen lag aan de Rijksweg Zuid in Swalmen, waar later Fruithal Fleuren gevestigd zou worden. De catalogus is rijkelijk voorzien van afbeeldingen, niet alleen van het kweekgoed maar ook van het bedrijf zelf.

Enige informatie over het bedrijf van J.H. Vallen in die jaren vernemen we via een verslag in de krant (Limburger Koerier) van 25 september 1926. Op vrijdag 24 september bezocht de pomologische vereniging van de hoofdafdeling van de Nederlandsche Heidemaatschappij de kwekerij. 

Circa veertig man sterk arriveerde het gezelschap in Swalmen bij J. H. Vallen. De kwekerij voor fruitbomen is op dat moment één van de weinige in Nederland. Het bedrijf werd in 1878 begonnen en besloeg een opper-
vlakte van niet minder dan 30 hectare; 'onafzienbare vlakten volgeplant met jong goed van alle fruitsoorten in ontelbare variëteiten', aldus de verslaggever van de krant. De deelnemers aan de excursie waren vol van bewondering en vernamen de karakteristieke eigenschappen in de methode van de firma Vallen waarbij een be-
paald perceel, nadat er een gewas vruchtbomen op is gekweekt, weer als bouwland werd gebruikt. Zo is deze voortdurende wisseling mede oorzaak van goede groeikracht van het gewas. Verder kregen ze een paardenculltivator te zien, die in een oogwenk het onkruid los woelde. 'Daardoor was de grond overal even schoon en ongewenste kostgangers kregen niet lang kans', aldus de enthousiate verslaggever.